بچه ها هم ماساژ را دوست دارند

منافع ماساژ کودکان برای والد و کودک

آیا تا به حال دل‌تان خواسته که با وسیله‌ای مثل وردنه، مشت و مال‌تان بدهند یا با غلتک از روی شما رد شوند؟! نه، نترسید! آدم گاهی اوقات آن‌قدر بدنش خسته و کوفته می‌شود که چنین ماساژ وحشتناکی را هم هوس می‌کند. کودکان هم همین‌طورند. البته آنها فقط با ماساژ ملایم به آرامش و نشاط می‌رسد. اما چگونه و با چه روشی؟ این هفته به ماساژ کودکان و روش‌های آن می‌پردازیم. یادگیری و انجام ماساژ کودک، کار بسیار ساده‌ای است. چند وسیله کوچک لازم دارد و هیچ هزینه‌ای هم در بر ندارد به جز مقداری وقت...

منافع درازمدت و کوتاه‌مدت ماساژ برای کودکان بسیار زیاد است و از طرف دیگر، والدین نیز با ماساژ بچه‌ها ارتباط مثبت و خوبی را با آنها برقرار خواهند کرد. با هم به برخی از این منافع نگاهی می‌اندازیم.

● مزایای ماساژ برای کودکان

▪ آنها احساس امنیت می‌کنند: ارتباط جسمی بین کودک و یکی از والدینش، احساس عشق و علاقه و ارزش را در او تقویت می‌کند و ‌این احساس، به رشد عزت نفس و اعتماد به نفس در کودک می‌انجامد.

▪ آنها احساس سلامت می‌کنند: تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که با محبت و مهربانی لمس می‌شوند، کمتر از آنهایی که تماس محبت‌آمیز با والدین‌شان ندارند گریه می‌کنند یا بیمار می‌شوند. ماساژ، گردش خون را بهبود می‌بخشد و سیستم ‌ایمنی بدن را نیز تقویت می‌کند. همین‌طور کمک می‌کند که مایع لنفی در سرتاسر بدن پخش شود و مواد مضر نیز از بدن دفع گردد. ماساژ، درد و نشانه‌های بعضی از ناراحتی‌ها و بیماری‌های مزمن را تسکین می‌دهد. راحتی و آرامش را افزایش می‌دهد و به نوزادی که دایم گریه می‌کند، آرامش می‌بخشد.

▪ رشد جسمی و مهارت اجتماعی: ماساژ، خودآگاهی از جسم را افزایش می‌دهد و عضلات را محکم و مفاصل را منعطف می‌کند. به این ترتیب برای کودکان نارس (کودکانی که زیر وزن طبیعی به دنیا می‌آیند یا آنهایی که نیازهای ویژه‌ای دارند) منفعت ویژه‌ای دارد. با لمس کودک‌تان، چگونگی برقراری ارتباط را به او آموزش می‌دهید. ماساژ به شما کمک می‌کند ارتباطی غیرکلامی با کودک‌تان برقرار سازید و‌این موضوع باعث افزایش ارتباط زودهنگام شما با کودک خواهد شد، در نتیجه کم‌کم عزت نفس و توان برقراری ارتباط اجتماعی در کودک پدید خواهد آمد.

● مزایای ماساژ کودک برای والدین

▪ خودتان هم آرامش پیدا می‌کنید: وقتی کودک‌تان را ماساژ می‌دهید، کاملا بر او متمرکز می‌شوید و با او تعامل برقرار می‌کنید. طبق تحقیقات، گزارش شده که خود والدین نیز از‌این تعامل لذت می‌برند و احساس آرامش می‌کنند. اگر کودک را از آن‌طور که دوست دارد نوازش کنید یا فشاری به او وارد آورید که حس کند عصبی یا ناراحت هستید، او در‌ این حالت قادر به ابزار احساس خود نخواهد بود. از ‌این رو خود شما باید با نگاه به عکس‌العمل‌های او، آنها را تفسیر کنید. با‌ این روش می‌آموزید که از روی حرکات کودک منظور او را بخوانید یا درکش کنید و همین مساله باعث افزایش مهارت‌های شما در نگهداری از او می‌شود.

▪ اعتماد به نفس بیشتر در نگهداری از کودک: والدینی که نسبت به فرزندان‌شان حساس‌اند، دوست دارند نسبت به انجام نقش‌ها و وظایف خود اطمینان پیدا کنند. ارتباط جسمی ناشی از ماساژ و تماس با کودک، در والدین نیز احساس آرامش و اطمینان ‌ایجاد می‌کند. ارتباط غیرکلامی که همراه ماساژ کودک‌تان برقرار می‌کنید، جرقه ارتباطی تعاملی و دو طرفه را روشن می‌کند. تا آنجا که ‌این ارتباط می‌تواند در آینده نیز بین هر دوی شما برقرار بوده و ادامه داشته باشد. ماساژ، طی زمانی مشخص و به‌صورت منظم داده می‌شود و می‌تواند بین شما و او صمیمیت و نزدیکی‌ ایجاد کند.

▪ آمادگی برای شروع ماساژ: بهترین زمان برای ماساژ کودک‌تان زمانی است که او بیدار و با نشاط است. وقتی او را بغل می‌گیرید، تحت تأثیر خلق و خوی شما قرار می‌گیرد. پس باید با خودتان نیز احساس آرامش و آسودگی کنید. هر نوع زیورآلاتی را که در دست دارید، بیرون آورید و ناخن‌های‌تان را به اندازه کافی کوتاه کنید تا پوست لطیف کودک، نخراشد. هر چیزی را که لازم دارید دور خودتان قرار دهید تا وقتی ماساژ را شروع می‌کنید بر حرکات دست‌تان یا هر چیزی که کودک دوست دارد تمرکز داشته باشید.

● طرز استفاده از روغن

تماس پوست با پوست، رشد و نمو مطلوب را افزایش می‌دهد. پس لمس کودک و ماساژ بدن برهنه او راهی برای تقویت و پیشبرد‌ این مساله است. روغن کمک می‌کند تا دستان شما به آرامی روی بدن کودک حرکت کند. هم‌چنین به شما اجازه می‌دهد تا حرکت ماساژور را به تدریج محکم‌تر کرده و مدت بیشتری، بدون ‌این که وقفه‌ای ‌ایجاد شود، او را ماساژ دهید. روغن، پوست را مرطوب می‌کند و‌ این کار باعث جلوگیری یا به حداقل رساندن خشکی پوست می‌شود.

● چه روغنی، چقدر، چگونه؟

از روغن بادام یا کنجد استفاده کنید. ‌این روغن‌ها بوهایی ملایم دارند، سریع جذب پوست می‌شوند و پوست را تغذیه می‌کنند. در صورت امکان، روغن طبیعی را انتخاب کنید. روغن‌های طبیعی کمتر از روغن‌های مصنوعی پوست را تحریک می‌کنند. در کشورهایی که ماساژ کودک به صورت سنتی وجود دارد، استفاده از روغن بستگی به مفید بودن و قابلیت دسترسی به آن دارد. افرادی با فرهنگ‌های آسیایی و آفریقایی که در غرب زندگی می‌کنند، ترجیح می‌دهند از روغن‌هایی استفاده کنند که آماده و قابل دسترسی است و به روغن‌های مناطق خودشان شباهت دارد، مثل روغن زیتون.

● در یک اتاق گرم و آرام

کودکان وقتی برهنه هستند، سریع گرمای بدن‌شان را از دست می‌دهند، روغن نیز باعث کاهش حرارت بدن می‌شود، در نتیجه اتاق باید به اندازه کافی گرم باشد تا کودک‌تان احساس آرامش کند. ۸۰ درجه فارنهایت (۲۰ درجه سانتی‌گراد) دمای ‌ایده‌آل اتاق است. اما اگر با لباس آستین کوتاه احساس سرما نمی‌کنید، گرمای شما برای ماساژ مناسب است. اگر آرام باشد و تلویزیون و رادیو و سر و صدا مزاحم‌تان نباشد، هم شما از ماساژ لذت بیشتری می‌برید؛ هم نوزادتان.

● با برنامه‌ریزی درست

کودک را در فاصله بین دو بار شیر خوردن، وقتی سر حال است ماساژ دهید. اگر بلافاصله بعد از شیر خوردن او را ماساژ دهید، ممکن است باعث‌ ایجاد تهوع و استفراغ در وی شود. بنابراین دست‌کم یک ساعت صبر کنید. اوایل برای ماساژ دادن کل بدن ۲۰ تا ۳۰ دقیقه را در نظر بگیرید. عجله کردن یا انجام آن بین فعالیت‌های دیگرتان شاید بی‌فایده باشد و به بی‌تابی کودک منجر شود. وقتی که هر دو به ماساژ خو گرفتید، وقت کمتری را می‌توانید صرف‌این کار کنید.

دکتر مهدی تیموری