بهداشت دهان و دندان در ماه رمضان

چگونه در ماه رمضان دهانی خوش بو و دندان هایی سالم داشته باشیم

معمولا در ماه رمضان، مطب‌های دندان‌پزشکی خلوت می‌شود؛ چون بیشتر بیماران تلاش می‌کنند قبل از آغاز این ماه، تمام کارهای دندان‌پزشکی، جراحی‌ها و ترمیم دندان‌هایشان را انجام دهند تا در این ماه با خیال آسوده فقط به روزه و عبادت بپردازند. اما در مقابل، بیماران جدیدی در این ماه به مطب دندان‌پزشکی می‌آیند. این بیماران معمولا کسانی هستند که با مشکلات جدیدی روبه‌رو شده‌اند؛ بوی بد دهان، خشکی و سوزش دهان و مشکلاتی از این دست. با هم نگاه گذرایی به علل و راه‌حل این مشکلات می‌اندازیم...

بعضی افراد از خشکی و سوزش بافت‌های دهان طی روزه‌داری گله می‌کنند یا حتی گاهی متوجه خشکی دهانشان نیستند و فقط احساس می‌کنند وقتی روزه می‌گیرند در مخاط دهانشان احساس سوزش و گاهی درد دارند.

این حالت کاملا طبیعی است چون هنگام روزه‌داری و در طول روز، هیچ‌گونه مایعی از راه دهان مصرف نمی‌شود و می‌تواند موجب خشکی بافت‌های دهان شود. معمولا بزاق نقش مرطوب کردن دهان را بر عهده دارد. بنابراین به نظر می‌رسد افرادی که به دلایل متفاوت میزان ترشح بزاقشان کاهش یافته، بیشتر با این مشکل‌ در روزه‌داری روبه‌رو شوند. از جمله این افراد می‌توان به کسانی که دیابت یا بیماری قند دارند، اشاره کرد.

خشکی دهان می‌تواند موجب احساس گلودرد مداوم، احساس سوزش در گلو، اشکال در صحبت کردن، سخت شدن بلعیدن آب دهان و خشکی مجاری بینی شود.

فراموش نکنید بزاق نقش مهمی در دهان ایفا می‌کند و آن شستن باقیمانده مواد غذایی از دهان و خنثی کردن اسید تولیدشده به وسیله پلاک‌های میکروبی روی دندان‌هاست بنابراین اگر به خشکی دهان مبتلا هستید، به‌سادگی در خطر پوسیدگی‌ دندانی قرار خواهید گرفت چون اسیدهای روی سطوح دندان، پاک نمی‌شود و در مجاورت مینای معدنی دندان‌ها قرار می‌گیرد و به زودی باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

برای حل این مشکل و افزایش بزاق دهانتان، می‌توانید آدامس‌های بدون قند بجوید یا از دهان‌شویه‌ها استفاده کنید. البته ممکن است این راهکار در ماه رمضان برای رفع خشکی‌ دهان که ناشی از روزه‌داری است چندان قابل استفاده نباشد. بنابراین تلاش کنید در طول روز چند بار دهانتان را با آب بشویید. اگر با این روش، مشکل شما برطرف نشد، می‌توانید با مشورت دندان‌پزشکتان از قرص‌هایی که ترشح بزاق را افزایش می‌دهند، استفاده کنید.

● پوسیدگی دندان‌ها

در این ماه هنگام روزه‌داری شما باید بیش از گذشته مراقب پوسیدگی دندان‌هایتان باشید، چون علاوه بر کاهش ترشح بزاق، کمتر در طول روز به مسواک زدن و نخ کشیدن دندان‌هایتان توجه می‌کنید. در گذشته برای از بین بردن میکروب‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ها و آنزیم‌ها استفاده می‌شد ولی امروزه همه معتقدند استفاده از روش‌های فیزیکی مثل مسواک زدن برای برداشتن پلاک بهترین روش است. بسیاری از غذاهایی که برای افطار یا سحر میل می‌کنید موجب می‌شوند باکتری‌ها در دهانتان تولید اسید کنند.

مجموعه غذا و باکتری و محصولات تولید شده به وسیله میکروب‌ها، پلاک دندانی نام دارد که معمولا با چشم دیده نمی‌شود. فراموش نکنید فقط غذاهای شیرینی مثل شیرینی، زولبیا و بامیه و حلوا موجب پوسیدگی دندان نمی‌شوند؛ بلکه مواد نشاسته‌ای مثل نان و غلات نیز باعث تولید اسید می‌شوند. پلاک دندانی باعث تحریک لثه‌ها، جدا شدن لثه از دندان و نهایتا تخریب استخوان مجاور دندان‌ها می‌شود. شاید تصور کنید شست‌وشوی دهان با آب دندان‌ها را پاک و تمیز می‌کند ولی پلاک میکروبی ورقه‌ای چسبیده به سطح دندان است که به سادگی پاک نمی‌شود. بنابراین کافی نیست فقط با‌ آب پس از صرف سحری یا افطار دهانتان را بشویید. تنها راه و موثرترین روش، مسواک زدن است.

به طور کلی بهتر است بعد از هر وعده غذایی، دندان‌ها مسواک زده شوند ولی چون هنگام روزه‌داری فقط دو وعده ‌غذایی در صبح و شب مصرف می‌شود، تلاش کنید بعد از این دو وعده دندان‌هایتان را مسواک بزنید و نخ بکشید. نکته مهمی که وجود دارد این است که در مسواک زدن باید پلاک میکروبی را از روی دندان‌هایتان بردارید اما بسیاری از افراد هنگام مسواک کردن فقط به حذف خرده‌های غذایی از روی دندان‌هایشان فکر می‌کنند. توجه کنید خرده‌های باقیمانده غذا معمولا با حرکت لب، زبان، گونه و جریان بزاق از روی دندان‌ها پاک و شسته می‌شوند. بنابراین لازم است با دقت و حوصله مسواک بزنید.

دکتر گلرخ ثریا