اهمیت فعالیت بدنی در پیشگیری از بیماری‌ها

با وجود همه آموزش‌ها و تبلیغاتی که هر روز در مورد تاثیر ورزش در بالا بردن سطح سلامت و پیشگیری از بیماری‌های متعدد می‌شود، کماکان در کشور ما درصد بالایی از مردم فعالیت ورزشی مداومی ندارند و گروهی کاملا بی‌تحرک هستند. در این نوشته به چند نکته که معمولا از طرف بیماران مورد پرسش است، می‌پردازم.

با وجود همه آموزش‌ها و تبلیغاتی که هر روز در مورد تاثیر ورزش در بالا بردن سطح سلامت و پیشگیری از بیماری‌های متعدد می‌شود، کماکان در کشور ما درصد بالایی از مردم فعالیت ورزشی مداومی ندارند و گروهی کاملا بی‌تحرک هستند. در این نوشته به چند نکته که معمولا از طرف بیماران مورد پرسش است، می‌پردازم.

در مورد کسانی که به دلیل آرتروز یا مشکلات مشابه توان انجام ورزش های هوازی مثل دویدن، پیاده روی یا دوچرخه سواری را ندارند، تاثیر ورزش های غیر هوازی تا حدودی جبران بی تحرکی را می کند.

برای این افراد، انجام ورزش های غیرهوازی و مقاومتی مثل کار با وزنه یا فنر یا رینگ که درمنزل نیز قابل انجام است اگر به صورت مرتب و روزانه به مدت حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه انجام شود تاثیرات مثبتی در حد ورزش های هوازی روی کنترل وزن بدن و تنظیم قند خون دارد البته ورزش های هوازی به دلیل ایجاد شادابی و بالا بردن روحیه علاوه بر فواید فوق، تاثیرات مثبت بیشتری دارند.

سوال دوم این است که ورزش منظم یعنی چه؟ ورزش اگر هر روز به مدت ۴۵ دقیقه به صورتی باشد که اندکی ضربان قلب و تنفس را شدید کند، منظم محسوب می شود. اگر امکان ورزش هر روزه نیست یک روز در میان می توان همین سطح ورزش را ۷۵ دقیقه انجام داد.

نکته مهمی که عموما از آن غفلت می شود این است که تاثیر خوب فعالیت بدنی فقط برای قند و چربی اضافه و کاهش وزن نیست.

در بررسی های بزرگی که درمورد ابتلا به سرطان های روده بزرگ و پستان انجام شده است، مردان و زنانی که روزانه ۳۰ تا۶۰ دقیقه فعالیت ورزشی داشتند به نسبت کسانی که زندگی ساکن داشته و ورزش نمی کردند تا ۴۰ درصد کمتر به این دو سرطان مبتلا شده اند.

در مورد سرطان ریه نیز چنین نتایجی دیده شده است، ولی از آنجا که اصولا سیگار نکشیدن ضرورتی جدانشدنی برای پیشگیری از همه سرطان ها و بویژه سرطان ریه است نتیجه گیری در مورد ارتباط این سرطان و تحرک ممکن نشده است.

علاوه بر این ورزش در کسانی که دچار سرطان شده اند و تحت معالجه هستند نیز در بهبود و زیاد شدن عمر تاثیر خوبی داشته است.

تاثیر مثبت ورزش در پیشگیری از ابتلا به زوال عقل یا دمانس نیز ثابت شده است؛ این بیماری که نشانه های آن از دست رفتن حافظه و تغییر خلق است، هم اکنون به دلیل زیاد شدن سن جامعه درصد قابل ملاحظه ای از افراد جامعه را مبتلا کرده است.

تاثیر مثبت ورزش در افراد مسن در مطالعات متعدد در جلوگیری از ابتلا به این بیماری به اثبات رسیده است.

در مطالعه جالبی که در اروپا انجام شده است کسانی که در سنین جوانی و میانسالی ورزش مرتب انجام می دادند سال ها بعد و در سن پیری نسبت به افراد ساکن خیلی کمتر به زوال عقل مبتلا شدند.

جالب این که تاثیر ورزش در پیشگیری از زوال عقل در افراد دچار اضافه وزن خیلی قوی تر و واضح تر بوده است.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری های غدد