کنترل پشه ها

هنگامی كه شما از حركت باز می ایستید هنگام خواب غلظت دی اكسید كربن در اطراف شما افزایش می یابد و پشه ها آسانتر شما را ردیابی خواهند كرد

● همه چیز درباره پشه ها:

۱) پشه ها جزو خـانـواده حشـرات دوبــال به نام كولیسیدهCULICIDAE میباشند. آنوفل ها، كولكس (پشه معمولی) وآئدس ها از دسته های مهم پشه ها هستند.

۲) بیش از ۲۸۰۰ گونه پشه در سراسر جهان وجود دارد.

۳) سرعت بال زدن پشه ها ۵۰۰ تا ۶۰۰ بار در ثانیه میباشد.

۴) وزن یك پشه ۲ تا ۲.۵ میلی گرم است.

۵) سرعت پرواز پشه ها ۱.۶ تا ۲.۴ كیلومتر در ساعت است.

۶) بدن پشه ها از سه قسمت سر، سینه و شكم تشكیل یافته است. پشه ها ۶ پای بند بند دارند و یك خرطوم(نیش).

۷) پشه ماده معمولا بزرگتر از پشه نر میباشد. خرطوم پشه ماده طویل تر بوده و مناسب مكیدن خون است. شاخك های پشه نر پر پشت و پر مو بوده اما شاخك های پشه ماده نخ مانند و دارای چند موی اندك است. تصویر پشه نر:

- طول عمر پشه نر در حدود یك هفته و پشه ماده ۷ تا ۱۰۰ روز میباشد.

۹) پشه ها جانورانی خونسرد میباشند بنابراین پشه های ماده قادرند در فصول سرد سال به خواب زمستانی فرو روند. حتی تا ۶ ماه.

۱۰) شكارچیان طبیعی پشه ها شامل خفاشها، پرندگان، عنكبوت ها، سخت پوستان از جمله خرچنگها، ماهیها و سنجاقك ها میباشند.

۱۱) پشه های نر و ماده برای تامین انرژی پرواز از شهد گلها و گیاهان تغذیه میكنند.

۱۲) پشه های نر هیچگاه از خون تغذیه نمیكنند و نیش نمی زنند.

۱۳) پشه های ماده به خون نیاز دارند اما نه برای تامین انرژی. پشه های ماده برای تولید و نمو تخم های خود نیاز به پروتئین موجود در خون دارد.

۱۴) همه گونه های پشه انسان را نمی گزند، برخی از پشه های ماده، پستانداران، برخی پرندگان، برخی اسب ها، برخی لاك پشتها و یا حتی قورباغه ها را به انسان ترجیح میدهند.

۱۵) خرطوم و نیش پشه ماده از دو كانال مجزا تشكیل یافته، یك مجرای بزاقی و یك مجرا برای مكیدن خون.

۱۶) علت اینكه نیش پشه درد ندارد این است كه نیش پشه بسیار دندانه دار بوده و با سوزن آمپول كه سطحی هموار دارد متفاوت است. دندانه دار بودن نیش پشه سبب میگردد تا تعداد نقاط تماس آن با پوست بدن به حداقل رسیده و اعصاب حسی كمتری تحریك گردند.

۱۷) پشه ماده هنگام مكیدن خون از طریق بزاق خود یك ماده ضد انعقاد كننده خون ترشح می كند تا خون حین مكیدن لخته نگردد.

۱۸) پروتئین بزاق پشه موجب تحریك سیستم ایمنی بدن میگردد. خارش، تورم و قرمزی محل گزش به همین خاطر پدید می آید.

۱۹) پشه ماده در هر بار گزش ۵ میكرو لیتر خون می مكد. (یك میكرو لیتر معادل یك میلیونم لیتر است)

۲۰) پشه ماده در هر بار گزش بیش از ۲ برابر وزن خود خون می مكد. چنانچه گیرنده های شكم پشه ماده غیر فعال گردند، پشه آنقدر خون می مكد تا عملا منفجر شود.

۲۱) پشه ماده از طریق حسگرهای بویایی، حس بینایی و گیرنده های گرمایی هدف خود را شناسایی میكند.

۲۲) گیرنده های گرمایی پشه پرتوهای مادون قرمز ساطع شده از اجسام گرم را حس میكنند.

۲۳) در حدود ۱۰۰ تركیب فرار از بازدم و ۴۰۰ تركیب شیمیایی از پوست انسان متصاعد میشود كه پشه ها قادر به شناسایی آنها هستند.

۲۴) مهمترین این مواد دی اكسید كربن بازدم و اسید لاكتیك عرق میباشند. بنابراین پس از فعالیت بدنی كه تولید این مواد افزایش می یابند شناسایی شما برای پشه ها آسانتر میگردد. مصرف غذاهای غنی از پتاسیم (مثل موز) و نمك نیز تولید اسید لاكتیك را افزایش میدهد. اسید اوریك، فنول و آمونیاك نیز در رده های بعدی قرار دارند.

۲۵) هنگامی كه شما از حركت باز می ایستید (هنگام خواب) غلظت دی اكسید كربن در اطراف شما افزایش می یابد و پشه ها آسانتر شما را ردیابی خواهند كرد.

۲۶) رطوبت، رنگ و تحرك در شما نیز در جلب پشه ها تاثیر گذار است. پشه ها به رنگ آبی علاقه مند میباشند. پوشیدن لباسهای تیره و مشكی با جذب بیشتر نور و انرژی گرمایی، پشه ها را بیشتر به سوی شما جلب میكند، برعكس لباسهای روشن. هنگامی كه شما حركت میكنید پشه ها مطمئن می گردند شما زنده هستید بنابراین جذب شما میشوند. هر قدر كه لباس تن شما با پس زمینه شما كنتراست بیشتری داشته باشد شناسایی شما توسط پشه ها آسانتر است.

۲۷) برخی شامپوها، صابونهای معطر، عطر و اودكلن بوی طبیعی بدن شما را پوشانده و برخی آن را تشدید میكند. (مثل رایحه میوه ای و عطر گلها)

۲۸) پشه ماده قادر است از فاصله ۳۰ متری بوی شما را حس كند.

۲۹) پشه ها تنها از فاصله ۱۰ متری قادرند شما را ببینند اما باز هم نمیتوانند میان شما و یك بشكه ۲۲۰ لیتری و یا یك كنده درخت تمایز قائل شوند. از فاصله ۳ متری گیرنده های بسیار حساس گرمایی كه روی شاخك ها واقع هستند دست بكار میشوند تا خون را در سطح پوست شناسایی كنند. هنگامی كه رطوبت محیط بالا باشد دامنه عملكرد این گیرنده ها تا ۳ برابر حد معمول افزایش می یابد.

۳۰) ریسك گزیدگی توسط پشه در مردان بیشتر از زنان، در بزرگسالان بیشتر از خردسالان و در افراد چاق و تنومند بیشتر از افراد لاغر میباشد. (البته اگر تنها عامل دی اكسید كربن را به حساب آوریم).

۳۱) افرادی كه گروه خونی شان O است بیشتر گزیده میشوند.

۳۲) فعالیت پشه ها در دمای ۲۶ درجه سانتی گراد به حداكثر خود رسیده و پشه ها در دمای پایین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد غیر فعال میگردند.

۳۳) پشه ها در آب و هوا و مناطق گرمسیر در تمام طول سال فعال میباشند. همچنین جمعیت پشه ها در طول مناطق ساحلی بیش از نقاط دیگر است.

۳۴) سالانه ۳-۲ میلیون نفر در سراسر جهان توسط گزش پشه ها جان خود را از دست میدهند. پشه ها ناقلین بیماریهای مالاریا (توسط پشه آنوفل)، تب زرد، تب هموراژیك دنگ، ورم مغزی (آنسفالیت) وتب نیل غربی میباشند.

۳۵) ویروس HIV عامل بیماری ایدز نمیتواند توسط پشه ها انتقال یابد. چرا كه این ویروس در بدن پشه ها مانند غذا هضم میگردد. همچنین ویروس HIV در گزش پشه به مقداری نیست كه قادر باشد HIV را سرایت دهد. برای انتقال ویروس HIV از یك فرد آلوده به یك فرد سالم به ۱۰ میلیون پشه ماده نیاز است كه همزمان فرد آلوده را نیش زده و متعاقب آن فرد سالم را نیش بزنند.

۳۶) تمام پشه ها به آب نیاز دارند تا چرخه زندگی آنها تكمیل گردد.

۳۷) چرخه زندگی پشه ها دارای دگردیسی كامل بوده و شامل چهار مرحله: تخم ، لارو، شفیره و پشه بالغ میباشد .این چرخه ظرف ۲۰ تا۳۰ روز كامل میگردد.

۳۸) پشه های ماده درهر بار تخم گذاری ۱۰۰ تا ۴۰۰ تخم می گذارند.و یك پشه ماده قادر است پیش از آنكه بمیرد ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تخم بگذارد.

۳۹) پشه ماده در چند مرحله تخمریزی فقط یكبار با پشه نر جفت گیری میكند. یعنی پس اینكه یك بار تخم گذاری كرد دیگر نیاز ندارد با پشه نر جفت گیری كند و تنها به یك وعده خون دیگر نیاز دارد تا مجددا تخم گذاری كند. پشه ماده هر ۳ روز در میان میتواند تخمریزی كند.

۴۰) تخمهای پشه ماده ابتدا سفید رنگ بوده اما پس از ۲۴ ساعت رنگشان به قهوه ای تیره و سیاه متمایل میگردد. پشه ماده تخم خود را معمولا روی سطح آب راكد میگذارد. اما ممكن است روی گل و لای و یا هر چیزی كه در مسیر آب باشد تخمریزی كند. اندازه هر تخم ۰.۵ میلی متر است.

۴۱) تخم ها ۳-۲ روز طول میكشد تا به لارو تبدیل گردند. لارو پشه از طریق یك مجرای ریز كه به سطح آب می آید تنفس میكند. لاروها از جلبكها، میكروارگانیزمها و ذرات ارگانیك موجود در آب تغذیه میكنند. در برخی از گونه های پشه، لاروها از یكدیگر نیز تغذیه میكنند. لاروها قادرند آب آلوده راكاملا فیلتر و تصفیه كنند. لاروها چهار مرتبه پوست اندازی میكنند تا به شفیره تبدیل گردند. لاروها یك تا دو سانتی متر طول دارند.

۴۲) لاروها پس از گذشت یك تا دو هفته به شفیره تبدیل میشوند. شفیره پشه تغذیه ندارد اما تحرك داشته و توسط دو مجرای شاخ مانند بنام سیفون تنفس میكند.

۴۳) لارو و شفیره پشه كاملا آبزی هستند اما پشه بالغ در خشكی زندگی میكند.

۴۴) شفیره پس از ۳ روز به پشه كامل مبدل میشود.پشه بالغ پس از خارج شدن از پیله صبر میكند تا بدن وبالهایش كاملا خشك گردد تا بتواند پرواز كند.

۴۵) پشه های ماده و نر پس از ۵-۳ روز جفت گیری میكنند. پشه نر پس از جفت گیری مدت زیادی زنده نمی ماند.

۴۶) پشه ها در طی روز در محل های خنك، تاریك، مرطوب و محفوظ به استراحت می پردازند. به ویژه در میان پوشش گیاهی. و در عصر و غروب آفتاب برای تغذیه خارج میشوند.

۴۷) هر مكان و یا شیئی كه آب را در خود نگه دارد و باعث تجمع آب گردد، محل مناسبی برای تخمریزی پشه هاست. محل های تخمریزی پشه ها میتواند: جوی آب، گلدانها، زیر گلدانیها، حفره درختان، سینی زیر كولر، جعبه كارتن، كف شور و چاهك ها، فلاش تانك توالت، سیفون گلویی زیر دستشویی، قوطی كنسرو، بشكه، حوضچه، استخر، گودالها، باتلاق ها، آب انبارها، تایرهای مستعمل، ناودان ها و غیره باشد.

---