چطور از لثه ها مراقبت کنیم

معمولا وقتی دندان ها درد می گیرد یا از لثه هایمان خون می آید یا جای خالی دندانی در دهانمان زیبایی صورتمان را تحت تاثیر قرار می دهد, به یاد بهداشت دهان و دندان و البته یاد دندانپزشکان می افتیم

معمولا وقتی دندان‌ها درد می‌گیرد یا از لثه‌هایمان خون می‌آید یا جای خالی دندانی در دهانمان زیبایی صورتمان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، به یاد بهداشت دهان و دندان و البته یاد دندانپزشکان می‌افتیم. حالا با اتفاقات جدید در حیطه تکنولوژی، پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه تکنیک‌های دندانپزشکی و جراحی فک و صورت اتفاق افتاده که متخصصان برجسته ایرانی هم در به کارگیری و حتی ابداع‌ و کشف آنها سهیم هستند. در این مصاحبه دکتر بهنام شکیبایی ، عضو هیات علمی دانشگاه دوسلدورف آلمان و استاد آکادمی بین‌المللی کارل‌زایس سوئیس که به دلیل تحقیقات واکتشافات علمی خود در ۸سال اخیر موفق به دریافت جایزه اول جراحان در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ شده است و به وطن برگشته تا به هموطنان‌خود خدمت کند، در مورد نکات مهم رعایت بهداشت دهان و لثه و نیز آخرین پیشرفت‌ها در زمینه جا گذاشتن ایمپلنت به شما توضیح می‌دهد.

● ۶ دلیل اصلی مشکلات لثه

شایع‌ترین بیماری لثه که در اصل همان عفونت لثه است‌ می‌تواند به صورت حاد و به صورت مزمن خودنمایی کند، در سنین مختلف به وجود بیاید و دلایل مختلفی داشته باشد. در هر سن باید به علت‌های مختلف فکر کرد و درمان لازم را انجام داد اما در کل می‌توان گفت که مهم‌ترین دلایلی که باعث عفونت لثه می‌شوند، عبارتند از:

۱- عدم رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان

۲- مشکلات ژنتیکی سیستم دفاعی بدن بیمار

۳- استفاده از دخانیات

۴- استرس

۵- استفاده از الکل یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا کدئین‌دار

۶- بیماری دیابت و...

● مسواک‌هایی که خون‌آلود می‌شوند

معمولا زمانی لثه خونریزی می‌کند که یک عفونت سطحی لثه‌ای وجود داشته باشد. عفونت باعث می‌شود که رگ‌های سطحی لثه متورم شوند، جریان خون بالا رود و رگ‌ها انبساط پیدا کنند. زمانی که در این حالت مسواک می‌زنیم، لثه خونریزی می‌کند.لثه جزء آن دسته از اعضای بدن است که پوست بسیار نازکی دارد و خیلی سریع ترمیم می‌شود. بیشتر عفونت‌های لثه سطحی هستند اما در موارد نادر و در صورت عدم درمان می‌توانند عمقی شوند. اگر عفونت لثه عمقی شود و بیمار تحت درمان قرار نگیرد، عفونت می‌تواند به سایر نقاط بدن مثل ریه‌ها، دریچه‌های قلب و... کشیده ‌شود، همچنین خون در رگ‌هایمان غلظتش بالا برود و باعث سکته قلبی و مغزی و خیلی بیماری‌های دیگرشود. در زمان خونریزی لثه باید آرامش خود را حفظ کنیم و ترسی به خود راه ندهیم. باید از یک مسواک نرم‌تر و نخ دندان استفاده کنیم و در اولین فرصت به دندانپزشک متخصص مراجعه کنیم تا درمان مناسب برای ما انجام شود.

● چرا رنگ لثه‌ها متفاوت است؟

رنگ لثه همانند رنگ پوست‌تان ژنتیکی است؛ مثلا سیاه‌پوست‌ها گرایش‌شان به لثه‌های سیاه و نژاد آسیایی به لثه‌های صورتی بیشتر است. افرادی که بهداشت دهان را رعایت می‌کنند، معمولا لثه‌های صورتی کم‌رنگ دارند. هرچقدر لثه بیمار عفونی‌تر باشد، لثه تورم پیدا می‌کند و رنگش تیره‌تر می‌شود که گاهی ممکن است باعث کبودی لثه نیز شود که این حالت یک مشکل است و باید با یک دندانپزشک در مورد آن مشورت کرد.

● بیش از حد مسواک نزنید

برای آنکه بهترین نتیجه را از مسواک زدن بگیرید، بهتر است یک مسواک مدیوم از یک برند و شرکت معتبر استفاده کنید؛ به نظرم ۲ بار مسواک زدن در روز کافی است؛ یک‌بار بعد از صبحانه و یک‌بار بعد از شام در این میان این موضوع مهم است که فکر نکنیم هرچه بیشتر مسواک بزنیم، بهتر است چون مسواک زدن بیش از حد، مینای دندان را از بین می‌برد. برای مسواک زدن میانگین بین ۲ تا ۴ دقیقه زمان احتیاج داریم. بهتر است هنگام مسواک زدن دهان را باز کرده و فک بالا و پایین را مجزا از هم مسواک کنیم اما در کل باید بگویم که بیشتر مردم ما اشتباه مسواک می‌زنند و به عقیده من بین ۵ تا ۱۰درصد مردم ایران صحیح و علمی مسواک می‌‌زنند.

● نوشیدنی‌های مفید و مضر برای لثه‌های ما

اهمیت تغذیه در سلامت انسان غیرقابل انکار است. تغذیه می‌تواند در سلامت بودن یا بیمار شدن نقش مهمی داشته باشد و این امر درمورد سلامت دهان و دندان هم صادق است. موادی که روزانه برای تغذیه استفاده می‌کنیم، می‌توانند به طور مستقیم باعث به وجود آمدن اسید در دهان شوند، که دلیل اصلی پوسیدگی دندان‌هاست یا می‌توانند به طور غیرمستقیم اسید به وجود بیاورند، یعنی دارای شکر و شیرینی باشند و در دهان تبدیل به اسید شوند.

وقتی از دید سلامت لثه به بهداشت دهان و دندان نگاه می‌کنیم، تغذیه روزانه ما باید طوری باشد که میکروب‌هایی که در محیط اسیدی زیاد می‌شوند، تا حدود زیادی رشد نکنند. با آشامیدن آب فیلترشده و حتی شست‌وشوی لثه و دهان به خود کمک می‌کنیم تا لثه و دندان‌های سالم‌تری داشته باشیم. روزانه بین ۳ تا ۴ لیتر آب بخوریم و از هر نوشیدنی‌ای که به صورت مصنوعی ساخته شده مثل نوشابه یا هر نوشیدنی‌ای که پایه طبیعی نداشته باشد، خودداری کنیم. چای بابونه، چای سبز، چای میوه‌ای از جمله نوشیدنی‌هایی هستند که کافئین کم دارند و برای مخاط دهان، لثه و دندان‌ها مفیدند.نوشیدنی‌های مفید و مضر برای لثه‌های ما اهمیت تغذیه در سلامت انسان غیرقابل انکار است. تغذیه می‌تواند در سلامت بودن یا بیمار شدن نقش مهمی داشته باشد و این امر درمورد سلامت دهان و دندان هم صادق است. موادی که روزانه برای تغذیه استفاده می‌کنیم، می‌توانند به طور مستقیم باعث به وجود آمدن اسید در دهان شوند، که دلیل اصلی پوسیدگی دندان‌هاست یا می‌توانند به طور غیرمستقیم اسید به وجود بیاورند، یعنی دارای شکر و شیرینی باشند و در دهان تبدیل به اسید شوند.

وقتی از دید سلامت لثه به بهداشت دهان و دندان نگاه می‌کنیم، تغذیه روزانه ما باید طوری باشد که میکروب‌هایی که در محیط اسیدی زیاد می‌شوند، تا حدود زیادی رشد نکنند. با آشامیدن آب فیلترشده و حتی شست‌وشوی لثه و دهان به خود کمک می‌کنیم تا لثه و دندان‌های سالم‌تری داشته باشیم. روزانه بین ۳ تا ۴ لیتر آب بخوریم و از هر نوشیدنی‌ای که به صورت مصنوعی ساخته شده مثل نوشابه یا هر نوشیدنی‌ای که پایه طبیعی نداشته باشد، خودداری کنیم. چای بابونه، چای سبز، چای میوه‌ای از جمله نوشیدنی‌هایی هستند که کافئین کم دارند و برای مخاط دهان، لثه و دندان‌ها مفیدند.

● اتفاقات جدید در دندانپزشکی

دندانپزشکی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های‌چشمگیری داشته که به ویژه در رشته‌های ایمپلنتولوژی (کاشت‌دندان) و پریدنتولوژی (جراحی لثه) بوده، بخشی از این نوآوری‌ها در عرصه جراحی‌های میکروسکوپیک (میکروسرجری) بوده که در آن تکنیک‌های جدید و موثری به کار گرفته شده است. با استفاده از این پیشرفت‌ها حالا جراحان می‌توانند عمل ایمپلنت را در دهان بیمار با دقت چندبرابر انجام دهند. در این فرایند علاوه‌بر به کار گرفتن میکروسکوپ‌ها و ذره‌بین‌های بسیار مدرن، از ابزارهای میکروسرجری که در عمل‌های ظریف چشم، مغز و اعصاب به کار می‌روند نیز استفاده می‌شود.

● آسیب استخوانی را کاهش دهید

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اخیر در ایمپلنتولوژی استفاده از تکنیک‌هایی است که همزمان با کشیدن دندان‌ها انجام می‌‌شود. تحقیقات ما در ۸ سال اخیر نشان می‌دهد که با به کار گرفتن این تکنیک‌ها آسیب استخوان و لثه تا ۶۰درصد کاهش می‌یابد که این باعث می‌‌شود در حین جای‌گذاری ایمپلنت، پس از گذشت ۲تا ۳ ماه از کشیدن دندان، بیمار از مقدار و کیفیت کافی استخوان‌ و لثه در ناحیه ایمپلنت برخوردار شده و نیازی به بازسازی پیچیده این بافت‌ها نباشد.