Data Center چیست

تا قبل از دهه ۹۰ استفاده از اینترنت برای مردم عادی به سادگی امكان پذیر نبود, چرا كه استفاده از امكانات اینترنت نیاز به دانش خاصی داشت

تا قبل از دهه ۹۰ استفاده از اینترنت برای مردم عادی به سادگی امكان‌پذیر نبود، چرا كه استفاده از امكانات اینترنت نیاز به دانش خاصی داشت. محیط خط فرمانی(Command Line) و ساختار غیر گرافیكی اینترنت سبب شده بود كه كاربران عادی علاقه چندانی به استفاده از اینترنت نداشته باشند.

در اوایل دهه ۹۰، پس از به وجود آمدن مفهوم وب در اینترنت (سال ۱۹۹۳ ) و پروتكل HTTP كه به سادگی امكان به اشتراك گذاشتن مستندات در اینترنت را در اختیار كاربران قرار می‌داد، روز به روز بر تعداد كاربران اینترنت افزوده شد. از سوی دیگر با اضافه شدن كاربران اینترنت، حجم مستندات نیز روز به روز افزایش یافت. مسلماً خطوط سابق اینترنتی و سرورهای موجود، توانایی جوابگویی به خیل عظیم كاربران را نداشتند.

همچنین با زیاد شدن كاربران و بالا رفتن حجم مستندات، و نیز سادگی انتشار اطلاعات در اینترنت، مفاهیم تجاری نیز وارد عرصه اینترنت شدند. شركت‌های تجاری نیاز به سرورهایی داشتند كه این امكان را به آنها بدهد كه به سادگی و با سرعت بتوانند اطلاعات خود را در اختیار مشتریان و كاربران خود قرار دهند.

بالطبع این امكان وجود نداشت كه هر شركت یا سازمانی كه قصد راه‌اندازی سایت‌های اینترنتی را دارد، خود راساً اقدام به راه‌اندازی سرور خود كند، چرا كه با وجود كاربران زیاد این سایت‌ها و حجم بالای ترافیك، نیاز به اتصال‌هایی با سرعت‌های بسیار بالا وجود داشت كه مسلما حتی در صورتی كه این امكان از لحاظ عملی وجود داشته باشد، هزینه بالایی را می‌طلبید.

راه‌حلی كه برای این مشكل به نظر رسید، راه‌اندازی مراكز خاصی تحت عنوان Data Center یا مراكز داده‌ای بود. Data Center ها با در اختیار داشتن اتصالات پرسرعته‌ای به اینترنت، و همچنین در اختیار داشتن سرورهای قوی و متعدد، امكان راه‌اندازی سرورهای وب را برای عموم مردم ممكن ساختند.

شركت‌های تجاری و مردم می‌توانستند با اجاره كردن فضای محدودی در این سرورها، سایت‌های وب خود را معرض دید عموم قرار دهند. برخی شركت‌های بزرگ نیز با توجه به نیاز خود، اقدام به اجاره كردن یك سرور در مركز داده‌ای می‌كردند و آن را از راه دور با ابزارهای خاص كنترل می‌كردند.

اكنون با توجه به رشد سریع اینترنت، روز به روز به تعداد Data Center ها اضافه می‌شود به طوری كه در حال حاضر در اكثر كشورهای پیشرفته این مراكز وجود دارند. تمركز این مراكز بخصوص در كشور امریكا بسیار زیاد است. دلیل آن ارزان بودن نرخ اتصال به اینترنت و همچنین در دسترس بودن سرعت‌های بالا می‌باشد.

برخی از این Data Center از طریق خطوط مختلف فیبرنوری، پهنای باندی بیش از ۴Gbps را در اختیار دارند و تعداد سرورهای این Data Center معمولا بیش از ۱۰۰۰ است كه بر اساس مشخصات به متقاضیان اجاره داده می‌شود.

پارامترهای زیادی در قیمت اجاره ماهانه یك سرور تاثیرگذار است كه می‌توان به سرعت CPU، مقدار حافظه RAM و اندازه Hard Disk ، حداكثر ترافیكی كه ماهانه در اختیار هر سرور قرار می‌گیرد، سیستم عامل سرور و همچنین سابقه مركز داده‌ای بستگی دارد.

● مشخصات یك Data Center

Data Centerهای متفاوتی در نقاط دنیا وجود دارد كه با توجه به نیاز و همچنین شرایط منطقه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند. استاندارد خاصی برای یك Data Center وجود ندارد اما در اینجا سعی شده است به برخی از مشخصات عمومی یك مركز داده‌ای اشاره شود.

در اختیار داشتن اتصالات مختلف به اینترنت از طریق ISP و ICPهای مختلف:

به طور معمول یك Data Center برای اتصال به اینترنت از چندین اتصال مختلف استفاده می‌كند تا در صورتی كه هر یك از اتصالات به دلیلی از كار افتادند، در سرویس‌دهی مركز وقفه‌ای پیش نیاید. برخی از Data Center معروف با بیش از ۱۲ اتصال مختلف به اینترنت متصلند.

▪ وجود سیستم قدرت پشتیبان:

یكی از مهم‌ترین مسائل در Data Center سرویس‌دهی بدون وقفه به مشتریان می‌باشد. با توجه به امكان قطع برق به دلایل مختلف همچون حوادث غیرمترقبه یا جنگ، نیاز به سیستم برق پشتیبان ضروری است. معمولاً Data Centerهای بزرگ از UPS های مخصوصی استفاده می‌كنند كه امكان سرویسدهی به بیش از ۱۰۰ كامپیوتر را دارند. علاوه بر سیستم UPS، ژنراتورهای قوی نیز در مركز داده‌ای وجود دارد تا در صورت قطع بلندمدت برق، سرویس‌دهی بدون وقفه انجام شود.

▪ وجود سرورهای متعدد:

هدف اصلی یك Data Center در اختیار گذاشتن سرورهای وب برای مشتریان است. سرورهای مورد استفاده با توجه به نیاز و امكانات Data Center تعیین می‌شود. تنها تفاوت مهم، نوع سرورهای مورد استفاده توسط Data Center است. در Data Center ها از دو نوع سرور استفاده می‌شود: سرورهای Rackmount و یا سرورهای Desktop. با توجه به حجم كم سرورهای Rackmount این امكان برای مركز داده‌ای فراهم می‌شود كه در فضایی كوچك، تعداد زیادی سرور قرار گیرد. اما مسئله مهم در این نوع سرورها، قیمت بالای این سرورها نسبت به سرورهای Desktop است. علاوه بر این امكان ارتقاء سرورهای Rack Mount تنها به مقدار اندك امكان‌پذیر است. با توجه به این موضوع اكثر Data Center از سرورهای Desktop استفاده می‌كنند.

▪ مشخصات فیزیكی:

با توجه به این نكته كه اكثر سرورهای وب از نوع Desktop هستند، ساختمان‌های مراكز داده‌ای اكثرا با سقف‌های بلند ساخته می‌شوند كه علاوه بر تهویه هوا، امكان قرار دادن سرورهای بیشتر را می‌دهند. همچنین در تمامی Data Centerها، مسیرهایی برای گذراندن كابل‌های شبكه و همچنین كابل‌های برق وجود دارد. علاوه بر اینها، وجود سیستم تهویه قوی برای پایین نگاه داشتن دمای سرورها ضروری می‌باشد. البته مشخصاتی همچون وجود سقف كاذب، كف كاذب و همچنین سیستم اطفاء حریق در برخی موارد توصیه شده است.

مسئله مهم در Data Centerها، امكان استفاده متقاضیان از سرورهای Data Center می‌باشد كه در این بخش به آن می‌پردازیم.

▪ نحوه در اختیار گرفتن یك سرور وب:

پس از اینكه متقاضی سرور، با شرایط قراردادی كه Data Center مفاد آن را تنظیم كرده موافقت كرد، یك سرور در اختیار وی گذاشته می‌شود. بسته به نوع قرارداد سرور می‌تواند تنها شامل سیستم عامل و یا نرم‌افزارهای كمكی همچون نرم‌افزارهای FTP و یا Control Panel سایت باشد. در صورتی كه این نرم‌افزارها بر روی سرور نصب نشده باشد، متقاضی خود باید این نرم‌افزارها را نصب كند.

متقاضی اكثرا از طریق Remote terminalها و یا نرم‌افزارهای خاصی مانند PCAnywere سرور خود را از راه دور كنترل می‌كند. پس از نصب و تنظیمات نرم‌افزاری، سرور آماده سرویسدهی می‌شود و بر حسب نیاز متقاضی استفاده می‌شود.

نكته قابل توجه، كنترل سرورها توسط متقاضی از راه دور است. با توجه به این موضوع مسئولیت كلیه مسائل و مشكلات سرور از جمله از كار افتادن سرویس‌ها و نرم‌افزارها و یا حملات هكری به عهده متقاضی می‌باشد.

البته در شرایط خاص و پرداخت مبالغ معین متقاضی می‌تواند از خدمات Data Center استفاده كند.

---