ارزیابی بازده تولید مرغ های مادر گوشتی

هر شخصی توقعاتی از مرغ مادر گوشتی دارد با وجود این که مرغ های مادر گوشتی از توان ژنتیکی بالایی برخوردار می باشند , اما عملکرد آنها نظیر آنچه که انتظار می رود, نیست بنابــراین در ارزیابی نتایج نامناســب, جنبه های متعــددی باید مورد توجه قــرار گیــرد

هر شخصی توقعاتی از مرغ مادر گوشتی دارد . با وجود این که مرغ های مادر گوشتی از توان ژنتیکی بالایی برخوردار می باشند ، اما عملکرد آنها نظیر آنچه که انتظار می رود، نیست بنابــراین در ارزیابی نتایج نامناســب، جنبه های متعــددی باید مورد توجه قــرار گیــرد.

ارزیابی عملکرد مادران گوشتی کار ساده ای نیست. تنوع فنو تیپی هر صفت به دو بخش تنوع ژ نو تیپی و محیطی تقسیم می شود. دستیا بی به یک صفت خوب و ایده آل نیز مستلزم مطلوب بودن هر دو می باشد .

اشتباه رایج اکثر شرکت ها این است که فکر می کنند گله هایشان توان ژ نتیکی خود را تحت هر شرایط محیطی بروز می دهند ، اما در عمل بایستی همگام با بهبود توان ژنتیکی، شرایط محیطی نیز ارتقاء یابد. اصولآ دو گروه ( عوامل) در دستیا بی به تولید مؤ ثر دخالت دارند. بخش اول توان ژ نتیکی بوده که در ارتباط با خود پرنده می باشد ، بخش دوم شامل انسان و تنـوع محیطی است که روی آن اثر می گـذارند .متأ سـفانه پرنـده در مورد اخیـر هیـچ دخالتی نـدارد.

رکن اصلی در ارزیابی یک گله ، ثبت درست و دقیق رکوردها می باشد . در ابتدا باید مهمتر ین مسا ئل مورد نظر را مشخص نمود . این مسائل با عوامل متعددی ارتباط دارند .به عنوان مثا ل واریا نس کل تولید تخم مرغ به ازای مرغ پای تولید، به تنهایی اهمیتی ندارد ،اما در یک شرکت بزرگ و متمرکز،هزینه تولید یک جوجه با میزان تولید تخم مرغ در گله مادر ارتباط دارد ودر این مورد مرغ مادر واحد منبع درآمد محسوب می شود . معنا ی آن این است که اهمیت هزینه جوجه و عملکرد مادر در شرکت های متمرکز بسیار بیشتر می باشد. همچنبن در شرکت های کاملأ متمرکز رابطه قوی و مهمی بین صفات ژنتیکی و اقتصادی وجود دارد.

سیستم های ارزیــابی عملکـــرد گــله

۱ _ ارزیــابی بیو لو ژیکــی

این نوع ارزیابی شامل بررسی توان ژ نتیکی یک گله تحت شرایط محیطی موجود می باشد. به طوری که اگر عملکرد و تولید پرنده رضایت بخش باشد، نشان دهنده شرایط محیطی خوب و مناسب است . اگر تولید زیر سطح استاندارد باشد ، شرایط محیطی باید اصلاح شود و چنانچه تولید پس از تصحیح شرایط محیطی همچنان پایین باشد علامت پایین بودن تــوان ژنتیکــی گــله می باشــد.

۲ _ ارزیــابی اقتصــادی

معمولآ برخورداری از عملکرد زیستی خوب به معنای خوب بودن بازده اقتصادی است .در عین حال اغلب اوقات ممکن است در گله های خوب تولید تخم مرغ زیاد بوده اما هزینه تولید آنها بالا باشد. حتی ممکن است هزینه آنها نسبت به گله هایی که بازده تولید زیستی آنها کمتر است، بیشتر باشد.

این بدین معناست که معمولآ ما نمی توانیم پرنده را در پایین بودن بازده اقتصادی مقصر بدانیم. چنانچه ۳۰ درصد از تخم های جوجه کشی بنابه دلا یلی که پرنده مسئول آ نها نمی باشد ، تفریخ نشوند ،پرنده ای که تنها در تولید تخم های جوجه کشی مطلوب دخیل می باشد، همانند ما تعجب خواهد کرد .پرنده مسئو لیتی در قبال نا توانی به کار گیری منابع موجود در مزرعه نخواهد داشت. برای مثال عاملی که اغلب می تواند موجب افزایش درآ مد شود و بیشتر مواقع مورد غفلت واقع می شود، کا هش تراکم پرنده در سالن می باشد. چنانچهاین عامل در حال حاضر مورد توجه قرار نگیرد، در آینده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

دریک بازار اقتصاد آزاد داشتن سهم مناسب در رقا بت موفق نیازمند توجه به کیفیت وهزینه می باشد. کاهش سوددهی ناشی از شرایط نامناسب بازار با جایگزین نمودن سویه ها اصلاح نخواهـــد شد .

۳ _ارزیــابی شرایــط محــیطی

این نوع ارزیابی بسیار مهم و مشکل می باشد. همان طور که می دانیم در شرایط محیطی نامطلوب ،امکان بروز توان ژ نتیکی وجود ندارد. در کشور مصر عوامل محیطی کیفی وجود دارد که باید به دقت مورد توجه قرار گیرند. یکی از مهمترین آنها شرایط آشیانه و اثرات فصل تابستان است .

اختلا ف زیادی در عملکرد بین فصل های تابستان و زمستان وجود دارد. به طوری که تولید تخم مرغ به صورت مرغ پای تولید در فصل تابستان در مقایسه با زمستان حدود ۹/۱۱ درصد کاهش دارد . اوج تولید نیز حدود ۱۰ درصد کاهش داشته و مصرف خوراک به ازای هر تخم مرغ حدود ۲۱ گرم افزایش دارد . بررسی آماری داده هرا نیز نشــان دهــنده معنی دار بــودن (اخــتلاف) اســت.

در هر ارزیابی توجه به سایر عوامل محیطی نظیر روش های کمی و کیفی مدیریت خوراک ، بیماری ها و استرس های معمول، لازم می باشد .در هر زمان باید به راحتی مطمئن شویم که اصول را رعایت نموده ایم،زیرا بیشتر مشکلات ناشی از اشتباه در امور معمو لی می باشـــد.

روش های دیگر شامل آزمایش عملکرد ژنو تیپ ها تحت شرایط محیطی ثابت و نیز ارزیابی ژنوتیپ های مختلف تحت شرایط محیطی متفاوت یا به عبارت دیگر بررسیتداخل ژنوتیپ با محیط می باشد.روش اخیر نیاز به مهارت های خاص و آنالیزهای آماری پیچیده دارد، لــذا انجــام آن مشکــل می با شـــد.

۴_ارزیــابی چند گانه

این گونه ارزیابی نیاز به کسب اطلاعات زیادی از گله مادر ، گله گوشتی ، لاشه های حاصل و حتی بررسی بعدی اطلاعات دارد. با استفاده از کامپیوتر و الگوهای اقتصادی ، می توان آنالیزهای مطمئن انجام داد. این گونه ارزیابی می تواند در طرحهای متمرکز که حجم انبوه اطلاعات مورد نباز در دسترس است ،موفقیت آمیز باشد .

---