کبد چرب؛ سوغات زندگی ماشینی

پیشرفت علم و تکنولوژی و در پی آن ارتقای سطح، آسایش و آسان‌تر شدن امور زندگی، باعث شده است انسان به دلیل دریافت بیش از نیاز غذا و کاهش فعالیت بدنی، در معرض عوارض ناشی از ذخیره …

پیشرفت علم و تکنولوژی و در پی آن ارتقای سطح، آسایش و آسان‌تر شدن امور زندگی، باعث شده است انسان به دلیل دریافت بیش از نیاز غذا و کاهش فعالیت بدنی، در معرض عوارض ناشی از ذخیره مازاد موادغذایی در بدن به صورت چربی قرار گیرد...

این چربی، علاوه بر تغییرات ظاهری، باعث تحولاتی در بافت‌های مختلف بدن می‌شود و بر کمیت و کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد. بیماری‌های مرتبط با افزایش وزن و چاقی، کیفیت زندگی را پایین می‌آورند و طول عمر را کاهش می‌دهند.

یکی از خطرهای زندگی کم‌تحرک، ابتلا به کبدچرب است. این بیماری در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و مطالعات بسیاری در مورد شیوع آن، نحوه پیدایش، روش ایجاد آسیب، آثار و عوارض ناشی از آن، درمان‌های موجود و مورد نیاز و در نهایت سیر بیماری انجام شده است.

در حال حاضر کبد چرب، شایع‌ترین بیماری کبدی است و شیوع آن رو به فزونی دارد. بنا به آمارهای موجود، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد جامعه مبتلا به درجاتی از کبدچرب هستند. افراد چاق بیشتر دچار کبدچرب می‌شوند اما ضرورتی ندارد فرد مبتلا به کبدچرب، حتما چاق باشد.

مردان بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند اما شیوع آن در زنان هم پس از سن یائسگی به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. کسانی که دیابت قندی دارند هم در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

با توجه به افزایش میزان چاقی و اضافه وزن در بچه‌ها، ابتلای آنها هم دور از انتظار نیست. کبدچرب، شایع‌ترین علت بیماری مزمن کبدی در گروه سنی نوجوانان و جوانان است و بی‌توجهی به بیماری و درمان مناسب، عوارضی از جمله پیشرفت بیماری به سمت نارسایی کبدی و نیاز به پیوند کبد را به دنبال دارد.

اهمیت بالینی کبدچرب به شیوع آن در جامعه و سیر طبیعی آن بستگی دارد. با توجه به شیوع گسترده این بیماری در سطح جهان و ارتباط

قابل توجه آن با مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی – عروقی و مغزی و در درجه بعدی نارسایی کبدی و بدخیمی‌ها، باید به عنوان یک پدیده زاییده زندگی پیشرفته ماشینی، آن را جدی گرفت و برنامه‌های درمانی مناسب و برنامه‌های آموزشی گسترده برای پیشگیری از افزایش شیوع آن تدارک دید. از دیدگاهی دیگر، می‌توان این بیماری را نشانه‌ای از یک اختلال گسترده در سیستم متابولیسم داخلی دانست و آن را آینه‌ای از وضعیت عروق داخل بدن در نظر گرفت. همان‌طور که چربی در کبد رسوب می‌کند، می‌تواند در جدار عروق دیگر بدن از جمله عروق قلبی، مغزی و کلیوی هم رسوب کند و باعث آسیب به این اعضا شود.

کبدچرب برای تبدیل به نارسایی کبد و نیاز به پیوند به زمان نسبتا طولانی (حدود ۲۰ تا ۳۰ سال) نیاز دارد ولی در قلب یا مغز، فاصله زمانی بین پیدایش تنگی در رگ تا بروز علایمی مانند سکته قلبی یا مغزی بسیار کوتاه است، بنابراین باید این بیماری را هشداری در نظر گرفت و با تغییر در شیوه زندگی و درمان به موقع، از عوارض آن پیشگیری کرد.

می‌توان گفت بیشتر مواقع، با تصحیح روش زندگی مانند الگوی صحیح غذاخوردن و فعالیت مناسب می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد.

دکتر محمد باقری

فوق تخصص گوارش

استادیار پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد