بیائید کاراته را با تای چی چوان بسازیم

انرژی رزمی یا چگونگی از ماحصل کارهای رزمی که به آنها کارهای رزمی درونی گفته می شود, بهره ببریم موضوع این مقاله همین است هر کدام از کارشناسان ما تعاریف, تمرینات عملی و دلایل خود را دارند آنها ارتباط خود با هنرهای درونی, کی گونگ, تای چی, یوگا را برای ما توضیح می دهند, این هنرها کارآئی آنها را افزایش می دهند

انرژی رزمی ... یا چگونگی از ماحصل کارهای رزمی که به آنها کارهای رزمی درونی گفته می‌شود، بهره‌ ببریم؟ موضوع این مقاله همین است. هر کدام از کارشناسان ما تعاریف، تمرینات عملی و دلایل خود را دارند. آنها ارتباط خود با هنرهای درونی، کی‌گونگ، تای‌چی، یوگا ... را برای ما توضیح می‌دهند، این هنرها کارآئی آنها را افزایش می‌دهند.

آیا هنرهای رزمی‌ درونی یا بیرونی با یکدیگر تفاوت دارند یا این‌که مکمل هم هستند؟ باید ببینیم کارشناسان خبره هنرهای رزمی در این‌باره چه نظری دارد؟

کنجی توکیتسو تربیت یافته کاراته شوتوکان است و به خاطر تحقیقات دانشگاهی‌اش در زمینه‌ هنرهای رزمی چینی و ژاپنی شهرت دارد. او پیش از آن‌که در سال ۱۹۹۷ جیسی ـ دو را بنا نهد، سبکی را بر مبنای کاراته و با نام شائولین موم پرورش و توسعه داده است.

این کارشناس ژاپنی که در اروپا سکونت دارد، مدت زیادی است که در مورد نتیجه کارهای رزمی انرژی‌زا یا درونی، بر روی کارآئی در مبارزه تحقیق می‌کند. این سوژه به شدت مورد علاقه اوست و وی افکار بزرگ خود را در این مورد برای ما برملا می‌کند.

هنگامی که از کار رزمی درونی صحبت می‌کنیم، معمولاً به یاد تای‌چی‌چوان، باگا ژانگ، زینگی چوآن و جنبش‌های مختلف شائولین برای کار رزمی بیرونی می‌افتیم. یک شاگرد سطح بالا اغلب هردوی این جنبش‌ها را تجربه کرده است. پس آنها در چه چیزی مکمل هم هستند؟

من فقط کار رزمی را مورد بررسی قرار می‌دهم؛ روش فعال کردن بدن با الگو گرفتن از تای‌چی‌چوان برای درون بدن و کاراته برای بیرون بدن؛ کاراته یکی از شاخه‌های بوکس شائولین و یک هنر رزمی بیرونی است.

امروزه برخی کاراته‌کارها که چند سال است کاراته را به سختی کار می‌کنند، هم‌زمان تا‌ی‌چی‌چوان هم انجام می‌دهند. به نظر می‌رسد کار آرام تای‌چی باعث ایجاد تعادل شود. هرقدر کاراته‌کاری بیشتر پیر شود، انجام تای‌چی را افزایش می‌دهد. این باعث می‌شود کار رزمی با خشنودی بیشتری انجام شود. به نظر من ایجاد تعادل با انجام کارهای رزمی بیرونی و درونی می‌تواند فواید بیشتری داشته باشد. بیائید از نزدیک‌تر این مسئله را بررسی کنیم. هنگامی‌که من کاراته را به سختی کار می‌کردم گاهی اوقات احساسات ناخوشایندی داشتم و می‌بایست راجع‌به محتوا و کیفیت کار رزمی خود بیندیشم.

● یک طنین ناخوشایند!

من با خودم می‌اندیشیدم: حتی اگر کسی ماهیچه‌های قوی و محکم داشته باشد، اندام‌های درونی او همانند هر کس دیگری نرم و قابل انعطاف هستند. علاوه بر آن، یک بیماری خطرناک از درون شروع می‌شود. اگر می‌خواهیم به مدت طولانی کار رزمی انجام دهیم، تمرین کاراته نباید با این واقعیت در تضاد باشد.

من در خودم دقت کردم. به‌عنوان مثال هنگام انجام تمرین تسوکی، من مشتم را با قدرت پرتاب می‌کردم و به طور ناگهانی با ”کیمه“ آن را متوقف می‌کردم. من احساس نیرو و قدرت می‌کردم اما باید این را هم می‌پذیرفتم که از پشت گردن به بعد، ارتعاشی با طنین ناخوشایند انتشار می‌یافت. این حرکت که در روز صداها یا هزاران بار تکرار می‌شود آیا بر روی مفاصل و سلول‌های اندام‌های مختلف تأثیر منفی ندارد؟

تصور کنید که یک بطری آب در دست دارید. شما آن را به شدت تکان می‌دهید و ناگهان تکان دادن را متوقف می‌کنید. آب که به تلاطم در آمده به جداره بطری برخورد می‌کند. وقتی من تسوکی تمرین می‌کنم آیا همین کار را با سلول‌های بدن انجام نمی‌دهم؟ آیا این کار برای سلامتی خوب است؟ این نوع سئوالات مرا به سمت چی‌گونگ و کار رزمی درونی سوق داد. هنگامی که ۲۵ سال پیش فراگیری چی‌گونگ را آغاز کردم، صحبت استادم خیلی برای من تعجب‌انگیز بود.

شما به دنبال آن هستید که ماهیچه‌هایتان را نرم کنید، اما بیشتر هدفتان آن باشد که اندام‌های درونیتان را نرم و انعطاف‌پذیر کنید. من سال‌ها وقت صرف کردم تا معنی این سخن را فهمیدم. آهستگی حرکت و عدم انقباض ماهیچه‌ها در تمرین تای‌چی‌چوان، به کشف احساسات مختلف که از درون بدن سرچشمه می‌گیرند کمک می‌کنند. سپس ما می‌توانیم با تمرینات متناسب، آنها را پرورش دهیم و تقویت کنیم. بدون شک این یکی از نخستین جنبه‌های تای‌چی‌چوان است که در حال حاضر مورد اهمیت می‌باشد.

● یک تمرین ویژه

اما این فقط برای ابتدای کار است؛ برای پیشرفت کردن باید یک تمرین پروژه انجام دهیم. برای کسانی که تمرین فیزیکی انجام نمی‌دهند یا به حرکات آهسته و نرم مانند تمرینات ملایم ژیمناستیک اکتفاء می‌کنند انجام تای‌چی مفید خواهد بود. اما به‌دست آوردن قابلیت‌ها در هنر رزمی مسئله دیگری است. تنها با انجام تمرینات آهسته و بدون انقباض نمی‌توان قابلیت‌های مبارزه را کسب کرد. برای این‌که جوابی برای سئوال اولیه‌مان پیدا کنیم جالب خواهد بود اگر در مورد احتمال پرورش قابلیت‌های هنر مبارزه در خود به وسیله تای‌چی بیندیشیم. حالا مستقیماً به اصل سئوال بپردازیم.

اگر تای‌چی به‌عنوان یک سبک مبارزه، مؤثر و کارآمد باشد، این سبک باید به ما امکان پرورش قابلیت‌ها برای حرکت سریع و افزودن نیرو را بدهد زیرا بدون تسلط داشتن بر سرعت و نیرو، داشتن کارآئی در مبارزه ضربتی (چوان)غیرقابل تصور است. این مسئله کاملاً آشکار است.

● کندی ـ سرعت و نرمی ـ قدرت

مشکل ما در درجه اول در یک سئوال خلاصه می‌شود: ”آیا واقعاً می‌توان با انجام تای‌چی‌چوان که همواره به آهستگی و نرمی انجام می‌شود، قابلیت‌های خود را در زمینه سرعت و قدرت پرورش داد؟“ اگر جواب خیر است: تای‌چی فقط یک ژیمناستیک ملایم است و در هنر رزمی هیچ کارآئی ندارد. اگر جواب بله است باید بتوان توضیح داد که چگونه با تمرینات کند و نرم می‌‌توان قابلیت‌های سرعت و نیرو را در خود پرورش داد: این قابلیت‌ها شرایط اولیه برای داشتن کارآئی هستند. لازم به ذکر است که ”تای‌چی‌چوان“ در هنر مبارزه، ”ضربه“ معنی می‌شود. چوان با مبنای تای‌چی، ادغام پویای عناصر مکمل یا متضاد یین و یانگ را تشکیل می‌دهد.

اگر کندی و نرمی به ”یین“ تعلق دارد، نیرو و سرعت متعلق به ”یانگ“ هستند. با این استدلال، اگر تای‌چی‌چوان فقط به کندی و نرمی متکی بود، یعنی به عناصر ”یین“ اتکا داشت، منطق حکم می‌کرد که آن را ”تای‌یین‌چوان“ بنامند، نه ”تای‌چی‌چوان“. زیرا برای به وجود آوردن تای‌چی، به ادغام عناصر ”مکمل“ یا ”متضاد“ نیاز داریم: کندی ـ سرعت و نرمی ـ نیرو. با این حال مشاهده می‌کنیم که گرایش کنونی به سوی فقط یکی از این جنبه‌هاست؛ مسلماً جنبه‌ای که برای سلامتی خوب است اما به‌عنوان یک سبک هنرهای رزمی ناکافی می‌باشد. بنابراین باید برای سرعت و نیرو تمرین کنیم تا به بررسی جنبه دیگر کارآئی در هنر رزمی بپردازیم، جنبه‌ای که به تنهائی به‌دست نمی‌آید. با این جنبه تکمیلی است که تای‌چی به یک سبک هنر رزمی کامل و مستقل تبدیل می‌شود.

● از مرحله سختی فراتر رفتن

ایده مشابهی در کاراته وجود دارد. گوجوریو به معنای سختی و نرمی است و هدف آن یک سنتز پویا مثل یین و یانگ می‌باشد. روزی در یک محاوره دوستانه یکی از اساتید گوجوریو به من گفت: ”باید بپذیریم که گرایش کنونی مدرسه ما سختی است، نه نرمی. اما من می‌دانم که برخی استادان قدیمی در مدرسه ما بودند که نرمی را بیشتر از ما کار می‌کردند...“ آن استاد به من فهماند که خودش هم دوست دارد بتواند کاراته را با نرمی بیشتری انجام دهد و مرحله سختی را پشت سر بگذارد. اندیشه ”گوجو“ شباهت زیادی با اندیشه ”تای‌چی“ دارد. با این حال مشاهده می‌کنیم در گرایشی که اکنون غالب است، توازن مورد نظر، با فقدان نرمی در اولی و فقدان سختی در دومی از بین رفته است. بنابراین ما می‌توانیم به سادگی نتیجه بگیریم که: سبک ایده‌آل سبکی است که آن دسته از صفات انسانی را پرورش و توسعه دهد که به مرور زمان تغییر می‌یابند و از آن‌جاست که ضرورت مکمل بودن نرمی و سختی احساس می‌شود.

با انجام دادن یک رشته رزمی ”درونی“ نیست که کار رزمی شما درونی می‌شود. کار رزمی درونی از زمانی شروع می‌شود که شما بتوانید یک سیستم حرکات تشکیل دهید که بخش‌های درونی بدن شما را فعال می‌کنند. به‌عنوان مثال تمرین کندی و نرمی در وهله اول توجه شما را به بخش‌های مختلف بدن جلب می‌کند. این باعث می‌‌شود کار شما برای فعال کردن آنها راحت شود. این حرکات به‌عنوان مثال در زیر گلو، استخوان جناغ، شبکه خورشیدی (در حفره شکم)، ناف، زیر شکم متمرکز می‌شوند.

● فعال کردن جایگاه‌های انرژی

منظور بخش‌هائی است که به‌عنوان جایگاه‌های انرژی شناخته شده‌اند. شما نه تنها می‌توانید آنها را احساس کنید بلکه می‌توانید آنها را به‌عنوان نقطه شروع پویائی فعال کنید. به‌عنوان مثال، برای بلند کردن بازو شما معمولاً نیروی شانه را طلب می‌کنید، اما با تمرین ”درونی“ شما می‌توانید ماهیچه‌های کمر را به شدت بسیج کنید تا نیرو آزاد شود مانند این است که بازوی شما تا پائین ستون فقرات امتداد می‌یابد. این باعث می‌شود که نیروی بیشتری هم به کار ببرید.

وقتی بتوانید ماهیچه‌های کمر را به این ترتیب فعال کنید یاد می‌گیرید که هم‌زمان بخش داخلی بدن را هم تحریک کرده و به فعالیت درآورید. بنابراین شما می‌توانید برای یک حرکت تکنیکی، نیروی بیشتری را بسیج کنید. اجرای یک تکنیک که انرژی حیاتی را فعال می‌کند، ضمن آن‌که نیروی بیشتری را هم بر می‌انگیزد: آیا این هما ایده‌آلی نیست که در یک هنر رزمی جستجو می‌کنیم؟