شنبه, ۱۶ تیر, ۱۴۰۳ / 6 July, 2024
ایدئولوژی, لیبرالیسم و پوپولیسم
![ایدئولوژی, لیبرالیسم و پوپولیسم](/web/imgs/16/119/x4r891.jpeg)
برخی از واژه های سیاسی یا شاید هم اقتصادی ماهیتی واقعی دارند. یعنی تعاریف آنها براساس انگاره های حقیقی شکل گرفته اند و نمی توان تنها به دلیل استفاده های غیرمتعارف یا دستمایه شدن برای حذف رقبای فکری و سیاسی آنها را نادیده گرفت و به اصالت شان شک کرد. این مساله زیربنا است، برای همین وقتی گفته می شود پوپولیسم در واقع یک گروه اجتماعی مورد نظر است که به شکلی خاص تغییر و تحولات اقتصادی و سیاسی را تحلیل می کنند و برداشت ذهنی مشخصی از قشربندی اجتماعی دارند.
پوپولیست ها اما شاید تنها جماعتی باشند که چندگونه بودن اجتماع را رد می کنند یا به عبارتی برخلاف تعاریف «تورنی» که معتقدند سیاست یا هر پدیده اجتماعی دیگر بر اساس رویارویی و نزاع گروه های متعدد اجتماعی شکل می گیرند، پوپولیست ها با جدیت می گویند که چیزی به نام چندپارگی وجود ندارد و فقط اندام واره یی واحد پذیرفتنی است. البته این جماعت به طور طبیعی خود را سخنگوی این پیکره واحد یا همان اصطلاح معروف «توده» معرفی می کنند. معادله بسیار ساده است در این ایده، ارگانیک ذره یی تبلیغ می شود و بر مدار ایدئولوژی با عنوان «کل» یا تنها حقیقت موجود در میان رگه های اجتماعی جا زده می شود.
فارغ از اینکه چنین برداشتی در میان سیاست زدگان ایران به وفور یافت می شود. این روزها در حوزه اقتصاد برون دولتی نیز پوپولیست ها جایگاه بزرگی دارند یا به عبارتی جایگاه گسترده یی را از آن خود کرده اند.
لیبرال ها یا طرفداران اقتصاد آزاد در همین زمینه قابل ارزیابی هستند. البته چون پوپولیسم وصله یی است که راحت می توان بر نحله های فکری ایران آن را دوخت، این گروه از اقتصادی ها سعی دارند تا پوپولیسم گرایی را میان منتقدان اقتصاد آزاد توزیع کنند. اما رجوع به تعاریف واقعی پوپولیسم، به سادگی حامیان اصلی این مبنای فکری را مشخص می کند.
در واقع اگر بپذیریم که دفع چندپارگی و تبلیغ پیکره یی واحد براساس هدایت ایدئولوژیک پوپولیسم است می توان گفت که این اتفاق در میان بنیادگرایان لیبرالیسم به شدت شکل گرفته است. در اینکه بازار در اقتصاد نفی شدنی نیست هیچ شکی وجود ندارد اما این ایده که بازار تنها اندام واره یی قابل پذیرش است و باید همه شهروندان در قالب یک توده واحد در مقابل تعریف خاصی از بازار و نقش آن در اقتصاد سر به تعظیم فرود آورند نزدیکی بیشتری با پوپولیسم دارد. این نگاه در واقع همان بنیادگرایی اقتصاد آزاد است.
مخصوصاً آنکه بدانیم هنوز در جایی مثل ایران بازار ساز و کاری به مراتب ناشناخته دارد. این متن در واقع اشاره یی است کوچک به مفهوم پوپولیست و اینکه می تواند به سینه هر ایده یی سنجاق شود. البته ایده یی که چندگونگی را رد می کند و می خواهد سخنگوی یک «تک وارگی گوش به فرمان» باشد.
برای همین خیلی نباید تقلا کرد. صرف خواستن نمی توان به سادگی ایده های اقتصادی را (جز ایدئولوژی گرایی در لیبرالیسم) پوپولیسم دانست. یعنی همان اتفاقی که این روزها مد شده است. اما آیا واقعاً می توان برای دفاع از لیبرالیسم یا اقتصاد آزاد، راست یا هر نشان دیگری تا بدین حد چپ بود که تصاویر بسیار قدیمی از چپ گرایی را به یاد می آورد؟
علی کشاورز
مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ایران انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 دولت چهاردهم ستاد انتخابات کشور
تهران شهرداری تهران قتل هواشناسی سرقت پلیس راهور پلیس قوه قضاییه سلامت سازمان هواشناسی محیط زیست آموزش و پرورش
خودرو قیمت دلار واردات خودرو بورس قیمت طلا بانک مرکزی حقوق بازنشستگان قیمت خودرو دلار دولت سیزدهم قیمت سکه بازار خودرو
ماه محرم سینمای ایران تئاتر الناز شاکردوست سریال سینما هنرمندان تلویزیون بهاره رهنما بازیگر کتاب فیلم
کنکور ۱۴۰۳
رژیم صهیونیستی روسیه جنگ غزه آمریکا جو بایدن غزه انگلیس اسرائیل فلسطین دونالد ترامپ چین حماس
فوتبال استقلال پرسپولیس یورو 2024 تیم ملی آلمان تیم ملی اسپانیا علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس کریستیانو رونالدو لیگ برتر ترکیه نقل و انتقالات
هوش مصنوعی بهمن موتور فناوری سامسونگ هواپیما ناسا ایلان ماسک آیفون امنیت سایبری
رژیم غذایی ورزش سرطان کاهش وزن بیماری کمردرد فشار خون