سرطان خون از كجا می آید

به طور معمول وقتی از یك عضو یا اندام صحبت می شود یك ساختار فیزیكی منسجم مثل دست, پا یا كبد و ریه و در نظر مجسم می شود اما خون, خود یك اندام و عضو مستقلی است كه همانند سایر اعضا, بسیار منسجم و قدرتمند عمل می كند

به طور معمول وقتی از یك عضو یا اندام صحبت می‌شود یك ساختار فیزیكی منسجم مثل دست، پا یا كبد و ریه و... در نظر مجسم می‌شود اما خون، خود یك اندام و عضو مستقلی است كه همانند سایر اعضا، بسیار منسجم و قدرتمند عمل می‌كند.

سرطان‌های دستگاه خون‌ساز و خون به دو گروه بزرگ تقسیم می‌شوند:

۱)گروه لوسمی‌ها كه قاعدتا به صورت غده‌ و تومور خودنمایی نمی‌كنند. این سرطان‌ها مربوط به درگیری اولیه مغز استخوان و خون هستند كه در آینده راجع به آن صحبت خواهیم كرد.

۲) گروه لنفوم‌ها كه شامل سرطان تومورهای توپر سیستم ایمنی بدن می‌شوند. لنفوم‌ها اشكال گوناگونی دارند و گاهی اوقات نیز به صورت توموری و غده‌ای نبوده‌ و همراه با لوسمی به صورت مشترك دیده می‌شوند.

لنفوم‌ها در سال ۱۳۸۳، ۱۰۶ مورد جدید در كشور گزارش شده‌اند كه به نظر می‌رسد رقم اصلی آن به ۱۴۰ تا ۱۵۰ مورد برسد. میزان شیوع آن به حدود ۷۰۰ تا ۹۰۰ مورد حدس زده می‌شود.

سرطان‌های لنفوییدی در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود و سن شایع آنها مربوط به دهه ۲۰ و دهه‌های ۷۰ تا ۸۰ زندگی یعنی با بیماری جوانان و سالمندان توام است. لنفوم‌ها در همه جای بدن می‌توانند خودنمایی كنند برای مثال، بزرگی غده‌های لنفاوی در گردن، در قاعده گردن، در میان سینه (مدیاستن) كه در داخل قفسه صدری است، در سرتاسر شكم، در كشاله‌ران و زیر بغل اما به‌طور معمول در یك محل جایگزین نمی‌شود و نشانه‌های بزرگی سیستم لنفاوی توامان دیده می‌شود. بنابراین در هر نقطه‌ای از بدن كه ساختار لنفاوی داریم می‌توانیم منتظر پیدایش عقده‌های لنفاوی سرطانی باشیم.

لنفوم‌ها به دو دسته بزرگ نوع هوچكین و غیرهوچكین تقسیم می‌شوند. اگر چه عامل قطعی برای بیماری هوچكین شناخته نشده است اما رابطه نزدیكی بین نوعی از ویروس‌ها و این بیماری كشف شده و تا حدود ۴۰ درصد موارد بیماران هوچكینی آلودگی ویروسی داشته‌اند (ویروس .)EB

در مورد سرطان‌های غیرهوچكینی تئوری عفونت، بیشترین احتمال را در ایجاد آن دارد. عوامل عفونت‌زا به شكل‌های گوناگون می‌توانند در این بیماری دخالت كنند. حتی مصرف شیر آلوده به وسیله شیرخواران از مادران مبتلا به عفونت می‌تواند موجب بروز این بیماری در بزرگسالی شود. بعضی عفونت‌هایی كه منجر به كاهش قدرت ایمنی بدن می‌شوند نیز در ایجاد این بیماری دخالت دارند. به جز عفونت‌ها، تماس با مواد شیمیایی و بعضی درمان‌های طبی نیز در ایجاد این سرطان‌ها دخالت دارند. رابطه خیلی نزدیكی بین مواد شیمیایی كه در كشاورزی مصرف می‌شوند (سموم و كودها) و لنفوم غیرهوچكینی وجود دارد. به همین جهت با گسترش غیرعلمی مصرف این مواد تعداد موارد لنفوم نیز در حال افزایش است.

بعضی از انواع لنفوم رابطه با آلودگی با باكتری اچ.پیلوری معده دارند و درمان این آلودگی، موجب بهبودی نسبی لنفوم می‌شود. درمان‌های غیرعلمی برای بعضی بیماری‌ها همچنین مصرف بعضی از دارو‌ها مثل داروهای ضد صرع، داروهای قلبی یا داروهای شیمی درمانی می‌تواند در ایجاد لنفوم موثر باشد. خوشبختانه لنفوم‌ها از درمان‌‌پذیری بالایی برخوردار هستند، به ویژه لنفوم‌های موضعی كه از امكان پرتو درمانی نیز برخوردار هستند، به خوبی به درمان جواب می‌دهند.

تقریبا شیمی‌درمانی در همه انواع لنفوم‌ها قابلیت استفاده دارد. مگر در انواع خاصی كه در افراد مسن دیده می‌شود و ممكن است تنها مراقبت از بیمار كافی باشد و نیاز به دارو وجود نداشته باشد.

بسیاری از موارد لنفوم به علت درگیری دستگاه ایمنی بدن با بزرگی غدد لنفاوی در ناحیه سر و گردن، زیر بغل و غدد لنفاوی احشایی تشخیص داده می‌شود. بیشتر بیماران علا‌یم عمومی مانند تب، لرز، تعریق شبانه، ضعف و خستگی دارند. گاهی اوقات به علت وجود بدخیمی یا همان سرطان، لاغری و كاهش وزن وجود دارد كه ممكن است علتی برای آن یافت نشود تا زمانی كه لنفوم تشخیص داده می‌شود.

تشخیص لنفوم با توجه به نشانه‌های بیمار و یافته‌های آزمایشگاهی حاصل از نمونه‌برداری غدد لنفاوی امكان‌پذیر است و تعیین مرحله بیماری ممكن است با جراحی شكم انجام گیرد.