از ازدواج سیاسی تا ازدواج رمانتیک

خط قرمزهای زندگی چیست هر کس در زندگی از چه چیزهایی بدش می آید اگر خط قرمز زندگی کسی اعتیاد, سیگار و الکلی بودن همسرش باشد, نباید شخصی با این خصوصیات را به همسری برگزیند یا اگر خط قرمز زندگی اش خیانت است, نباید با کسی که بنا به هر دلیلی رفتار و کردارش پرخطر است, ازدواج کند, اما چگونه می توان فهمید فردی که برای تشکیل خانواده و زندگی انتخاب کرده ایم, مناسب است یا نه

خط قرمزهای زندگی چیست؟ هر کس در زندگی از چه چیزهایی بدش می‌آید؟ اگر خط قرمز زندگی کسی اعتیاد، سیگار و الکلی‌بودن همسرش باشد، نباید شخصی با این خصوصیات را به همسری برگزیند یا اگر خط قرمز زندگی‌اش خیانت است، نباید با کسی که بنا به هر دلیلی رفتار و کردارش پرخطر است، ازدواج کند، اما چگونه می‌توان فهمید فردی که برای تشکیل خانواده و زندگی انتخاب کرده‌ایم، مناسب است یا نه؟

● شناخت

متاسفانه برخی از ازدواج های ایرانی بدون شناخت کافی دختر و پسر از همدیگر صورت می پذیرد و خانواده دختر به ‌دلیل حرف مردم و ترس از اینکه دخترشان ازدواج نکند، خیلی زود مراسم نامزدی برگزار می‌کنند و اگر در این مدت دختر و پسر با هم اختلاف پیدا کنند، به هم زدن آن را از دست رفتن آبروی خانواده می‌دانند. دختر و پسر قبل از ازدواج باید بیاموزند چطور می‌توانند طرف مقابلشان را بشناسند. آنها باید بدانند که فردی که می‌خواهند او را به همسری برگزینند، چقدر توانایی مستقل فکر کردن دارد؟ آیا کسی که بیش از حد به خانواده‌اش وابسته است، می‌تواند تشکیل خانواده بدهد و اصلا می‌توان روی او حساب کرد؟ آنها نباید به هیچ‌وجه با این تفکر اقدام کنند که می‌توانند رفتار دیگری را تغییر دهند. این‌ بزرگ‌ترین اشتباهی است که دختر و پسر مرتکب می‌شوند.

● چهره

گاهی والدین اصرار می‌کنند فرزندشان با کسی ازدواج کند که چهره او را نمی‌پسندد و دوست ندارد. اینکه فکر کنیم قیافه بعد از ازدواج عادی می‌شود، اشتباه است. حتی می‌توان گفت دوست‌داشتن عادی می‌شود اما نپسندیدن چهره طرف مقابل هرگز از یاد نمی‌رود.

● عوامل خطرساز طلاق

عوامل خطرساز طلاق یکی دوتا نیستند اما سه تا از مهم‌ترین‌هایش را می‌توانید در این موارد جستجو کنید:

۱) تفاوت بارز سطح اقتصادی خانواده‌ها: یکی از علت‌های طلاق، تفاوت‌های اقتصادی خانواده‌هاست که در ابتدا برای دختر و پسر مهم نیست اما بعد از ازدواج می‌تواند باعث اختلاف و حتی جدایی آنها ‌شود.

۲) تفاوت بارز فرهنگی- اجتماعی خانواده‌ها: برخلاف فرهنگ‌های غربی، در فرهنگ‌های شرقی، افراد کمتر مستقل از خانواده خود هستند، معمولا خانواده و ارزش‌های خانواده تا‌ثیر زیادی در روابط زوج دارد. مثلا ازدواج پسری از خانواده مرد‌سالار با دختری از یک خانواده زن‌سالار، می‌تواند باعث جنگ قدرت و نزاع دائمی بین آنها شود.

۳) تفاوت خانوادگی و دینی: اگر یکی از زوجین یا هر دو اصرار زیادی بر تغییر اعتقاد طرف مقابل داشته باشند، ریسک طلاق زیاد می‌شود. مثلا در بسیاری از مشاوره‌ها، با زوج‌هایی مواجه می‌شویم که یکی از آنها عمل به فرایض دینی را به عنوان شرط ازدواج مطرح می‌کند، با این امید که این رفتار پس از ازدواج هم ادامه یابد. در حالی که که ممکن است پس از ازدواج فرد به این قولی که داده، عمل نکند.

● قول‌و قرارهای قبل از ازدواج

گاهی افراد قبل از ازدواج به هم قول‌هایی می‌دهند ولی خیلی از آنها به این قول‌ها و عهدها پس از ازدواج پایبند نیستند یا لزومی به وفای‌به‌عهد خود نمی‌بینند یا توانایی عمل کردن به آن را ندارند.

یکی از نمونه‌های بارز و شایع قول‌های قبل از ازدواج که به هیچ‌وجه نباید صددرصد به آن اطمینان کرد، مساله ترک اعتیاد بعد از ازدواج، یا توافق خصوصی بین دختر و پسر بر سر بخشش مهریه بدون اطلاع خانواده‌هاست. معمولا این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که خانواده‌ها بر سر میزان مهریه به توافق نرسیده‌اند و خطر به هم خوردن ازدواج مطرح می‌شود. در این موارد دختر به پسر پیشنهاد می‌کند که فعلا این میزان مهریه را بپذیرد تا بعد از ازدواج آن را کاملا ببخشد. چنانچه بنا به دلایلی این بخشش صورت نگیرد، تا سالیان سال آثار مخرب آن به عنوان نمونه‌ای از فریب در زندگی زناشویی وجود خواهد داشت. مساله مهم دیگر، توافق درباره داشتن یا نداشتن فرزند است، بسیاری از زوج‌ها فرزنددار شدن بعد از ازدواج را آنقدر بدیهی می‌دانند که هیچ مذاکره‌ای درباره آن انجام نمی‌دهند، برخی افراد هیچ تمایلی به داشتن فرزند ندارند به همین دلیل ممکن است با همسرشان دچار اختلاف ‌شوند. اگر جنبه‌ای برای هر کدام از طرفین جنبه حیاتی دارد و ممکن است در صورت خلف وعده طرف مقابل روی زندگی تاثیر منفی بگذارد، نباید هرگز بر پایه این قرار و مدارها وارد زندگی شود.

● انواع ازدواج‌ها

‌در هفته گذشته، ازدواج‌های ایرانی را برحسب زمان پیوند به سه دسته تقسیم‌بندی کرده بودیم و این هفته می‌خواهیم ازدواج‌ها را از منظری دیگر تقسیم‌بندی کنیم:

۱) ازدواج‌های سیاسی: ازدواج‌هایی که فقط بر پایه شباهت ایدئولوژی سیاسی شکل می‌گیرد. نظیر این ازدواج‌ها در کشور ما در فاصله سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۷ بسیار مشاهده شد. بسیاری از این افراد بعد از ازدواج فهمیدند که شباهت ایدئولوژی سیاسی در زندگی هرگز به‌تنهایی ملاک نیست. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که دامنگیر این‌گونه ازدواج‌ها شد، اختلافات شدید مالی و اقتصادی بود. از مشکلات دیگر ازدواج‌های سیاسی این است که نگرش سیاسی افراد به‌‌خصوص در کشورهای در حال توسعه می‌تواند حتی روز به روز تغییر کند و این مساله زندگی زوج‌ها را دستخوش تلاطم می‌کند.

۲) ازدواج یک دختر با پسر مقیم خارج از کشور: اگرچه تمایل پسر به ازدواج با دختر هموطن به ظاهر امری ارزشمند است اما بسیاری از این ازدواج‌ها فقط بر پایه دوره‌ای از ارتباطات تلفنی، پست الکترونیک یا حداکثر دیدن هم و صحبت به‌وسیله وب‌کم انجام می‌شود که هیچ‌یک از وسایل مذکور قادر به ارائه تصویر واقعی از اخلاق و رفتار فرد مقابل نیستند. در این موارد، دخترها با امید و آرزو دنیایی رویایی برای خود می‌سازند و وارد زندگی مشترک با فردی می‌شوند که از لحاظ الگوی زندگی، تفکر و رفتار، فرسنگ‌ها با آنها فاصله دارد. از آنجا که این ازدواج‌ها معمولا با هیاهوی زیادی صورت می‌گیرد، بعد از شکست، دختر روی بازگشت به کشور را ندارد و مشکلات بسیاری پیدا می‌کند.

۳) ازدواج با افراد دارای مشاغل خاص: ازدواج با افرادی که مشاغل خاصی دارند، شرایط خاصی دارد که باید در مورد آن فکر و بعد تصمیم‌گیری کرد. مثلا همسر دریانوردان می‌گویند باید دریادل باشی تا زندگی با یک دریانورد را تاب بیاوری زیرا دریانوردان چند ماه از سال را روی آب‌ها می‌گذرانند و در کنار خانواده‌شان حضور ندارند.

۴) ازدواج رومانتیک: ازدواج‌های احساسی، بدون در نظر گرفتن جنبه‌های منطقی و واقع‌گرایانه انجام می‌شوند. گاهی افراد برای فشار آوردن به خانواده یا فرد مقابل برای وادارکردن به پذیرش ازدواج، اقدام به خودکشی با قرص یا خودزنی هم می‌کنند، تا از طریق القای حس ترحم یا ترساندن، دیگران را وادار به پذیرش ازدواج کنند. ازدواج‌هایی که با چنین رویکرد غیرواقع‌بینانه‌ای آغاز شوند، به احتمال بسیار زیاد به شکست منجر خواهند شد؛ شکستی که به علت اصرار شدید افراد، در بسیاری از موارد راه بازگشتی ندارد.

دکتر سامرند سلیمی

روان‌پزشک و خانواده درمانگر

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران