دوشنبه, ۱۳ اسفند, ۱۴۰۳ / 3 March, 2025
شلیک به هیرسوتیسم

بیماری هیرسوتیسم که در اصطلاح عامیانه از آن با نام پرمویی یاد میکنند، مشکل نسبتا شایعی بین خانمهاست. خیلی از زنان از رشد موهای مردانه و ضخیم در صورت یا بخشهای دیگری از بدنشان ناراضی هستند و برای از بین بردن آنها دست به هر کاری میزنند؛ از بند انداختن و تراشیدن مو گرفته تا الکترولیز و لیزر. نکته مهم، این است که به هر حال، هیرسوتیسم را نباید نادیده گرفت....
وقتی خانمی با رشد چند موی زاید در صورت یا بدنش مواجه میشود، باید بلافاصله به متخصصان مربوطه مراجعه کند تا علت مشکلش را بفهمد و به این ترتیب، بتواند بهترین راه درمانی را پیش بگیرد.
در «میزگرد زیبایی» این هفته، میزبان خانم ندا توکلی هستیم که متولد سال ۱۳۵۸ است و مانند خیلی از خانمها، برای رفع موهای زاید صورتش، راههای درمانی مختلفی را امتحان کرده و نهایتا به لیزردرمانی رسیده است. در کنار گفتوگو با ایشان، نظر پزشک معالج ایشان (دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو) را هم جویا شدیم و از دیگر متخصصان «سلامت» نیز خواستهایم نظر خودشان را درباره سوژه «میزگرد زیبایی» این هفته برایمان بگویند.
ندا توکلی که برای از بین بردن موهای زائد صورتش لیزر را امتحان کرده، میگوید:
دکتـر گـفت تا چنـد روز بعـد از لیـزر بـایـد ضـدآفـتـاب بـزنـم
▪ خانم توکلی! شما فقط به خاطر از بین بردن موهای زاید صورتتان تصمیم به لیزردرمانی گرفتید؟
- راستش را بخواهید، نه! پوست من خیلی نازک و بد است و بعد از هر بار بند انداختن، زخم میشود. به همین دلیل تصمیم گرفتم برای از بین بردن موهای نازک و کرکی پشت لب و موهای زاید و ضخیم زیر چانهام درمان با لیزر را آزمایش کنم.
▪ موهای زایدتان زیاد بودند؟
- نه! من ۷، ۸ تا موی زاید بیشتر نداشتم اما همانطور که میدانید، معمولا خانمها نسبت به ظاهر و زیباییشان حساس هستند و دوست ندارند که نقصی در صورتشان وجود داشته باشد.
▪ اصلا سروکله این موهای زاید از چه زمانی روی صورتتان پیدا شد؟
- وقتی مجرد بودم، اصلا اثری از این موهای زاید نبود. اما شرایط بعد از ازدواجم کمی تفاوت کرد. من ۱۰ سال است که ازدواج کردهام و نزدیک به ۳ سال است که با مشکل رشد موی زاید در چانهام درگیر هستم.
▪ چرا بعد از ۳ سال برای درمان اقدام کردید؟ چرا اینقدر دیر؟
- نه، من درمان با لیزر را به تازگی شروع کردهام اما قبل از این کار، الکترولیز میکردم.
▪ الکترولیز موثر نبود؟
- نه؛ تازه، الکترولیز خیلی درد داشت و خیلی هم طول میکشید. شاید باورتان نشود اگر بگویم هنگام الکترولیز آنقدر به مغزم فشار میآمد که سردرد میگرفتم. آخر آرایشگرم مجبور بود موهای زاید را تکتک بسوزاند و به همین دلیل، فکر میکنم الکترولیز خیلی سختتر و دردناکتر از لیزر است.
▪ قبل از اینکه لیزردرمانی را شروع کنید، پیش متخصص غدد هم رفتید تا بدانید که علت بروز مشکلتان چیست؟
- بله. هم پیش متخصص غدد رفتم، هم پیش متخصص زنان؛ آزمایشهای لازم را هم انجام دادم و مشکل خاصی نداشتم. میدانستم که اگر از نظر هورمونی مشکلی داشته باشم، لیزردرمانی هم هیچ فایدهای نخواهد داشت و بیماریام دوباره برمیگردد.
▪ الان چند وقت است که تحت درمان با لیزر هستید؟
- فکر کنم ۳ ماه میشود. اولین بار برای درمان برخی لکههای سفید که روی پوست صورتم به وجود آمده بودند، پیش دکتر احسانی رفتم. البته خودم بیش از اندازه نسبت به آن لکهها حساس بودم و کسی زیاد متوجه آنها نمیشد. بعد از اینکه دکتر تشخیص دادند که لکهها به خاطر حساسیت به یک کِرِم بوده و آنها را درمان کردند، تصمیم گرفتم از دکتر بخواهم با لیزردرمانی، موهای زاید را در صورتم از بین ببرند و اولین بار فقط موهای زاید و ضخیم چانهام را لیزر کردم.
▪ این کار هم مانند الکترولیز وقتگیر بود؟
- به هیچوجه! چون تعداد موهای زاید صورتم کم بود، دفعه اول فقط ۵ دقیقه تحت درمان بودم. اما دفعه دوم که به دکتر مراجعه کردم گفتم که قصد دارم موهای نازک پشت لبم را هم لیزر کنم و به همین خاطر بار دوم کارم کمی بیشتر طول کشید.
▪ واقعا لیزردرمانی تاثیری روی موهای نازک و کرکی پشت لبتان گذاشت؟
- صددرصد! الان یک ماه از جلسه لیزرم میگذرد و هنوز یک دانه هم مو پشت لب من رشد نکرده است و به نظرم خلاص شدن از شر بند انداختنهای پیدرپی و درد آن خیلی لذتبخش است.
▪ از بین بردن موهای زیاد به وسیله لیزر، در مدت خاصی تمام میشود یا باید تا آخر عمر و با فواصل کوتاه و بلند ادامه داشته باشد؟
- راستش، من اولین بار وقتی که روی تابلوی کلینیک خواندم که: «لیزر موهای زاید در ۶ جلسه تضمینی»، وسوسه شدم این کار را انجام دهم. از طرفی، دکتر هم میگویند که پس از گذراندن چند جلسه مشخص، لیزر تاثیر خودش را میگذارد و موها دیگر رشد نمیکنند. البته تضمین تعداد جلسات درمان قطعی موهای زاید با لیزر، به تعداد موها و پوست خود فرد هم بستگی دارد.
▪ انجام دادن این کار برایتان هزینه زیادی دارد؟
- اگر لیزردرمانی در کلینیکهای خصوصی انجام شود، خب، معلوم است که بیمار باید هزینه بالایی را برای آن بپردازد. اما من این کار را تحت نظر دکتر در بیمارستان پوست رازی انجام میدهم که برایم خیلی هزینهبردار نیست. اگر اشتباه نکنم، جلسه اول فقط ۲۷ هزار تومان پرداخت کردم و جلسه دوم، ۴۰ هزار تومان! اما این را هم بگویم که اگر کسی این کار را در بیمارستان انجام دهد باید وقت آزاد داشته باشد چون هر دفعه حدود ۳ تا ۴ ساعت طول میکشد تا نوبت شما شود ولی در عوض هزینه کمتری نسبت به کلینیک میپردازید.
▪ مراقبت خاصی هم بعد از جلسات لیزردرمانی داشتید؟
- بله. دکتر به من تاکید میکردند که حتما تا چند روز بعد از لیزر، ضدآفتاب بزنم (چه در خانه باشم، چه بیرون از خانه) و این ضدآفتاب را هم هر ۴ ساعت یکبار تمدید کنم.
▪ یعنی اگر ضدآفتاب نزنید، چه میشود؟
- جای موهایی که لیزر کردهام، سیاه میشود. یکی از دوستان خودم در شیراز، موهای زاید صورتش را لیزر کرد و نمیدانم به خاطر عدم تبحر پزشک معالجش یا رعایت نکردن مراقبتهای بعد از لیزر، تمام صورتش را لکههای سیاه پوشانده بود.
▪ دیگر چه کارهایی بعد از لیزردرمانی انجام میدادید؟
- یکی از توصیههای دکتر این بود که به هیچ عنوان موهایی را که چند وقت بعد از لیزرکردن در میآیند، با بند انداختن یا اپیلیدی از ریشه نکنم. اگر لازم بود، آن موها را بتراشم. برای کاهش درد یا تورم هم باید نیم ساعت قبل و بعد از لیزر از کمپرس یخ روی محل لیزر استفاده کنم. البته من نیم ساعت قبل را انجام نمیدادم و فقط نیم ساعت بعد از لیزر روی چانه و پشت لبم کمپرس یخ میگذاشتم.
▪ پس لیزردرمانی هم درد دارد؟
- درد که نه، ولی کمی سوزش دارد. البته این سوزش خیلی کم و جزیی است و بعد از یکی دو ساعت هم از بین میرود. اما کسانی که پوستشان سفید است، ممکن است چند ساعت صورتشان قرمز و ملتهب هم بشود.
▪ به جز شما کسی در خانوادهتان مشکل پرمویی داشته یا دارد؟
- بله، مادرم هم موی زاید دارد و فکر میکنم که شاید مشکلم ارثی باشد.
▪ از اینکه دارید برای درمان موهای زایدتان با لیزر هزینه میکنید، ناراحت نیستید؟
- به هیچ عنوان! موهای زاید من کم هستند و هزینهام خیلی زیاد نمیشود اما تمام کسانی را که در بیمارستان میدیدم و بعضیهایشان روی نصف صورت خود موی زاید داشتند هم از هزینهای که برای درمان راحت و سریع با لیزر میکردند، ناراضی نبودند.
● نگاه اول
نظر دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصص پوست درباره بیماری و درمان سوژه «میزگرد زیبایی»
لـیـزر بـه درد هـر مـویـی نـمـیخـورد
▪ آقای دکتر! آیا وجود هرگونه مویی روی صورت یا بدن خانمها از نظر پزشکان، «هیرسوتیسم» تلقی میشود؟
- نه! موهای صورت و بدن خانمها باید به طور طبیعی نازک و کمرنگ باشند و به راحتی در معرض دید نباشند. حالا اگر تعدادی موهای مردانه یعنی موهای ضخیم و مشکی در نواحی خاصی از بدن خانمها مانند چانه، پشت لب و صورت رشد کند، ما میگوییم که آن خانم دچار مشکل پرمویی یا هیرسوتیسم شده است.
▪ لیزردرمانی فقط برای رفع این موهای مردانه به کار میرود یا میتوان موهای نازک و کرکی را هم با لیزر از بین برد؟
- درمان با لیزر عمدتا برای موهایی که رنگدانه دارند و ضخیم هستند، موثر است و روی موهای کرکی تاثیر چندانی ندارد. اما اگر یک نفر مانند خانم توکلی بخواهد که موهای نازک صورتش را هم با لیزر از بین ببرد، ما یک جلسه این کار را برای او انجام میدهیم و اگر دیدیم کارمان نتیجه داشت و بیمار هم راضی بود، درمان را دنبال میکنیم.
▪ مکانیسم اثر لیزر چیست؟
- ملانین، مادهای که به موها رنگ میدهد، امواج نوری تولیدشده توسط لیزر را که به سطح پوست تابیده میشود، جذب و آن را تبدیل به حرارت میکند. این حرارت و گرمای زیاد، در عمق فولیکولهای مو نفوذ میکند و مکانیسم رشد مو را از کار میاندازد. به این ترتیب، فولیکول مو از بین میرود؛ چون لیزر، تنها برای نفوذ در ریشه مو طراحی شده است و فولیکولهای مو را از ریشه تخریب میکند شاید بتوان گفت که موثرترین و ماندگارترین راه برای از بین بردن موهای زاید باشد.
▪ یعنی هر جلسه، بلافاصله بعد از لیزر، موها میریزند؟
- نه بلافاصله! تا گرما روی فولیکولهای مو اثر بگذارد و آنها را از بین ببرد، ممکن است کمی طول بکشد. بنابراین بیماران نباید انتظار داشته باشند که همان لحظه اول بعد از لیزر، موهای زایدشان بریزند. ضمن اینکه ممکن است در هر جلسه تعدادی از موها این انرژی حرارتی را جذب نکنند و نریزند ولی به طور حتم، تمام موها بعد از چند جلسه لیزر از بین میروند.
▪ خیلیها مانند خانم توکلی به خاطر دیدن تبلیغهایی مبنی بر تضمینی بودن درمان موهای زاید با لیزر، برای انجام این کار وسوسه میشوند. آیا واقعا درمان هیرسوتیسم با لیزر در کنار درمانهای دارویی که متخصصان غدد در نظر میگیرند، تضمینی است؟
- اگر فرد مشکل هورمونی داشته باشد و همزمان با دارودرمانی، درمان با لیزر را هم دنبال کند، میتوان گفت که او تقریبا بعد از چند جلسه از شر موهای زایدش خلاص میشود. البته موهای زاید سایر نقاط بدن را هم که به خاطر مسایل هورمونی به وجود نیامدهاند، میتوان با لیزر از بین برد. اما تعداد دفعات لیزر نسبت به هر فرد یا تعداد موهایی که دارد و ناحیهای که میخواهد لیزر شود، متفاوت است. بنابراین نمیتوان گفت که تمام موهای زاید در همه افراد با ۶ جلسه لیزر از بین میروند. ممکن است تعداد دفعات لیزرکردن از این ۶ جلسه بیشتر یا حتی کمتر شود تا بیمار به نتیجه دلخواهش برسد.
▪ آنهایی که تحت درمان با لیزر قرار میگیرند، باید بعد از این کار به چه نکاتی توجه داشته باشند؟
- برای جلوگیری از قرمزی و تورم پوست، بهتر است که قبل و بعد از لیزر از کمپرس یخ استفاده کنند و به منظور پیشگیری از لک شدن جای موهای لیزرشده، ضدآفتاب بزنند و در معرض نور مستقیم آفتاب هم قرار نگیرند. استفاده از ضدآفتابهایی با SPF بالای ۲۵ میتواند برای این افراد مفید باشد. ضمن اینکه اگر کسی در حال درمان موهای زاید خودش با لیزر است، باید توجه داشته باشد که در فواصل بین لیزردرمانی، موهایش را به وسیله بندانداختن، موم یا اپیلیدی نکند و تنها آنها را بتراشد. بد نیست این را هم بگویم که برخلاف باور عامه، تراشیدن مو به هیچ عنوان باعث افزایش تعداد موها نمیشود.
▪ تفاوت الکترولیز با لیزر چیست؟ به نظر شما کدام یک از این درمانها برای از بین بردن موهای زاید موثرترند؟
- درمان با لیزر را که برایتان توضیح دادم، اما درمان به روش الکترولیز به این صورت است که فرد درمانگر، سوزن نازکی را داخل فولیکولهای مو فرو میکند و از طریق این سوزن، جریان الکتریکی را برای از بردن مو به ریشه آن میرساند. این روش اصلا نمیتواند به جای لیزر پیشنهاد شود چون هم دردناک است، هم وقت و حوصله زیادی میخواهد. ضمن اینکه الکترولیز میتواند تنها برای از بین بردن موهای زایدی که تعدادشان کم است، کاربرد داشته باشد و اگر کسی با پرمویی شدید روبهرو باشد، نمیتواند به درمان الکترولیز اکتفا کند.
▪ خانم توکلی میگویند که الکترولیز را پیش آرایشگرشان انجام دادهاند. آیا الکترولیز، کاری هست که هر کسی اجازه انجام دادنش را داشته باشد؟
- به هیچوجه! درمان با لیزر و الکترولیز، تکنیکهایی علمی هستند که آرایشگرها یا سایر افرادی که دانش آن را ندارند، نباید آنها را انجام بدهند.
▪ آیا ژنتیک نقشی در ابتلا به هیرسوتیسم دارد؟
- ژنتیک و مسایل و مشکلات هورمونی از جمله عوامل ابتلا به هیرسوتیسم محسوب میشوند. اما ممکن است در برخی از افراد مبتلا به هیرسوتیسم، اصلا ردپایی از ژنتیک دیده نشود و این یک امر طبیعی است.
▪ به نظر شما رابطهای بین پرمویی و تغذیه هم وجود دارد؟
- راستش را بخواهید، بهرغم ادعاهایی که میشود، هنوز هیچ رابطه اثباتشدهای بین تغذیه و پرمویی اعلام نشده است اما ثابت شده که در برخی موارد هیرسوتیسم با چاقی رابطه تنگاتنگی دارد به نحوی که فرد بعد از لاغر شدن، بدون هیچ درمانی موهای زایدش را از دست میدهد.
● نگاه دوم
از آزمایشهای پزشکان نترسید
دکتر سیدمحسن خوشنیت/ فوق تخصص غدد و متابولیسم، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
بیماری هیرسوتیسم یا همان پرمویی به علت افزایش میزان هورمونهای مردانه در بدن زنان یا افزایش تاثیر این هورمونها روی فولیکولهای مو به وجود میآید. به عبارت سادهتر، گیرندههای فولیکول مو در برخی از خانمها نسبت به هورمونهای مردانه حساستر میشوند و به این ترتیب این گروه از بانوان با موهای ضخیم و زاید مواجه میشوند. افزایش میزان هورمونهای مردانه علاوه بر هیرسوتیسم میتواند زنان را با مشکلات دیگری مانند آکنه (که شبیه جوش غرور جوانی است و بیشتر در پشت بدن، بازوها و سینهها به وجود میآید)، ریزش موی قسمت جلوی سر - ممکن است تا فرق سر هم پیش برود- نازک و شکنندهشدن موهای سر یا حتی چرب شدن موها درگیر کند.
به علاوه، گاهی در اثر بالا رفتن سطح هورمونهای مردانه، خانمها بیشتر عرق میکنند و دچار وقفههایی هم در تنفسشان میشوند. در موارد شدیدتر ممکن است یک خانم با کلفتی صدا، عضلانی شدن اندام و کاهش حجم پستانهایش روبهرو شود و اگر سطح هورمونهای مردانه بیش از اندازه بالا برود، زنان با تغییراتی در دستگاه تناسلیشان مانند افزایش سایز کلیتوریس روبهرو میشوند. بنابراین وقتی که خانمی با شکایت از هیرسوتیسم به ما مراجعه میکند ما ابتدا آزمایشهای لازم را روی او انجام میدهیم تا علت ابتلایش به این مشکل را بهتر بشناسیم. به عنوان نمونه، بیماری تخمدان پلیکیستیک یکی از عوامل ابتلا به پرمویی است. در این بیماری، تخمدانها بزرگ میشوند و تعداد زیادی کیست ریز در آنها به وجود میآید. از طرف دیگر، افزایش هورمونهای مردانه، به خصوص تستوسترون، باعث اختلال در ترشح هورمون زنانه پروژسترون میشود و همین امر، ریتم منظم قاعدگی را در خانمها برهم میزند. حدود ۶ تا ۸ درصد از خانمها در سنین باروری با چنین مشکلاتی مواجه هستند. اگر این علامتها را دارید بهتر است جدی بگیرید و بررسی شوید و نباید به پرمویی خود بیاعتنا باشید.
یکی دیگر از دلایل ابتلا به پرمویی، میتواند به خاطر اختلال کارکرد غدد آدرنال یا فوق کلیوی به صورت مادرزادی است. بعضی وقتها وجود تومورهایی در تخمدان باعث ایجاد هیرسوتیسم میشود. بعد از تشخیص علت ابتلا به پرمویی، متخصصان اقدامات درمانی را به وسیله داروهایی مانند قرصهای ضدبارداری که تولید و ترشح هورمونهای مردانه را کم میکنند یا حداقل اثر آنها را روی گیرندههای مو کاهش میدهند، آغاز میکنند. حالا اگر هیرسوتیسم به خاطر تخمدان پلیکیستیک به وجود آمده باشد، بیمار نباید انتظار داشته باشد که بیماریاش ظرف مدت کوتاهی درمان شود.
درمان این بیماری حداقل ۵ تا ۱۰ سال طول میکشد و اگر بیمار از میانه راه، کارهای درمانیاش را دنبال نکند، امکان اینکه پرمویی دوباره به سراغش بیاید بسیار زیاد است. در مراحل اولیه درمان، موها نازک میشوند و کمکم میریزند و بعد از ۶ ماه تا یک سال هم بیمار میتواند درمانش را با کمک لیزردرمانی تحت نظر یک متخصص پوست و مو ادامه بدهد.
در نهایت باید گفت آزمایشهایی که یک متخصص غدد توصیه میکند به خاطر رد کردن وجود تومور است و این موضوع نباید خانمها را نگران کند چون به هر حال هیرسوتیسم یک بیماری قابل درمان است.
● نگاه سوم
رابطه پرمویی و تغذیه قطعی نیست
دکتر مسعود کیمیاگر/ متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
وقتی فردی با یک بیماری یا مشکل خاصی روبهرو میشود، همه اطرافیان دوست دارند که به نحوی بیماری او را به چیزی نسبت بدهند و راههای درمانی خاص خودشان را هم پیشنهاد کنند. یکی از این موارد که باورهای عامیانه بسیاری در موردش وجود دارد، همین بیماری هیرسوتیسم است. هر چند هنوز کسی نتوانسته به طور قطع، وجود رابطهای بین پرمویی و تغذیه را ثابت کند، اما برخی افراد میگویند که مصرف فستفودها یا مرغهای هورمونی میتواند باعث به وجود آمدن موهای زاید در خانمها شود؛ در صورتی که برخلاف باور عامه، مرغهای ما هورمون ندارند و ما نمیتوانیم بگوییم که تنها مصرف یک گروه از مواد غذایی مانند فستفودها عامل اصلی ابتلا به پرمویی خانمهاست. اما مصرف بیش از اندازه غذاهای چرب میتواند اندکی روی ابتلا به هیرسوتیسم تاثیر بگذارد و خوردن مکرر مواد غذایی هورموندار هم میتواند در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد.
● نگاه چهارم
تخمدان پلیکیستیک ؛ مهمترین علت موی زاید
دکتر اعظمالسادات موسوی/ جراح و متخصص زنان و زایمان
خیلی خوب است که این خانم جواندرحالیکه اختلال قاعدگی و علامت دیگری نداشته، به پزشک متخصص مراجعه کرده است. مراجعه به متخصص غدد و متخصص زنان برای رفع پرمویی خانمها الزامی است. مهمترین علت پرمویی یا هیرسوتیسم در زنان، نشانگان تخمدانهای پلیکیستیک (PCOS) است. اکثرا این نشانگان به شکل رشد موهای مردانه، چاقی، اختلالات قاعدگی، ناباروری و اختلالات متابولیک مانند دیابت و جوشهای صورت بروز میکند.
علت اصلی پرمویی، عدم کارکرد درست تخمدان به عنوان یکی از غدد مهم بدن زنان است. بنابراین سطح هورمونهای مردانه افزایش مییابد، تخمکگذاری مهار میشود و علایم ثانویه ناشی از افزایش هورمونهای مردانه بروز میکند.
مهمترین فاکتور برای درمان این بیماری، کنترل وزن بدن و کاهش سطح هورمونهای مردانه به کمک دارو است. البته در بعضی از افراد مبتلا به این نشانگان چاقی وجود ندارد. همچنین کنترل استرس نیز یکی از عوامل مهم دیگر در درمان بیماری پرمویی است. برای برطرف شدن این بیماری استفاده از دارو نیز موثر است. از داروهای موثر در درمان بیماری استفاده از قرصهای ضدبارداری و متفورمین است. در صورتی که مشکل بیمار ناباروری باشد، استفاده از روشهای تحریک تخمکگذاری نیز به کار گرفته میشود.
درباره مشکل پرمویی ندا توکلی با حضور دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصص پوستومو،
دکتر اعظمالسادات موسوی متخصص زنان
دکتر محسن خوشنیت فوقتخصص بیماریهای غدد و دکتر کیمیاگر متخصص تغذیه و رژیمدرمانی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست