تلویزیون هم می تواند به سلامت شما کمک کند

شبکه های تلویزیون اصول تندرستی را در برنامه های مختلف به مردم آموزش می دهند

در دنیای امروز اگر بخواهید در مورد موضوعی اطلاعاتی کسب کنید، راه‌های مختلفی پیش رو دارید. مثلا‌ می‌توانید کتاب‌های گوناگونی در زمینه مورد نظر تهیه کنید، با کسانی که تجربه و دانش بیشتری در آن زمینه دارند مشورت کنید یا در اینترنت به جستجوی اطلاعات بپردازید. هر کدام از این منابع، مشکلات مخصوص به خودشان را دارند. مثلا‌ اینترنت با این که فضای نامحدودی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد تا از جنبه‌های مختلف به موضوع مورد نظرش نزدیک شود، اما این مساله را هم مطرح می‌کند‌ کدام‌ یک از مطالبی که کاربر به آن دسترسی دارد، نتیجه تحقیقات دقیق است و کدام‌یک بیشتر به نظر شخصی نویسنده یک سایت یا وبلاگ برمی‌گردد.

با وجود این مشکلات، هنوز یکی از قابل اعتمادترین منابع برای کسب اطلاعات و آموزش، تلویزیون است. بسیار شنیده‌ایم که اطرافیان برای این که صحت یک خبر یا مطلب آموزشی را اثبات کنند، می‌گویند که آن را از تلویزیون شنیده‌اند. یعنی تلویزیون در بسیاری از مواقع یک منبع قابل اعتماد و باصداقت است که اعلام یک مطلب از آن، به معنی حقیقت داشتن آن است. چرا که در اینجا کسی با سلیقه شخصی خودش در مورد یک موضوع صحبت و نظریه‌پردازی نمی‌کند. بلکه تنها مطالبی بیان می‌شوند که از صحت آنها آگاهی و اطمینان کامل وجود داشته باشد.

یکی دیگر از خاصیت‌های تلویزیون این است که تنها رسانه‌ای است که از افراد تحصیلکرده گرفته تا کسانی که در دورترین نقاط کشور زندگی می‌کنند و حتی برای خواندن روزنامه سواد کافی ندارند، می‌توانند مخاطب آن باشند. پس تلویزیون از نظر پوشش‌دهی مخاطب هم محبوب‌ترین و پرمخاطب‌ترین رسانه محسوب می‌شود.

در تلویزیون ما، همیشه به یکی از وظایف مهم آن که آموزش‌دهی است، به روش‌های مختلف پرداخته شده است. مسابقات تلویزیونی، میزگردها، مستندها و برنامه‌های ترکیبی قالب‌‌هایی هستند که به امر آموزش می‌پردازند. این برنامه‌ها طیف وسیعی از اطلاعات مورد نیاز بیننده را در بر می‌گیرند اما همه این اطلاعات به درد همه اقشار نمی‌خورند. برای مثال بیشتر مخاطب برنامه‌های آشپزی و خیاطی، خانم‌های خانه‌دار هستند.

اما در این میان، از برنامه‌هایی که برای همه اقشار مناسبند برنامه‌های پزشکی و سلامت هستند. دیگر مهم نیست شما دانش‌آموز، یک خانم خانه‌دار‌، شاغل یا مرد هستید، بیماری مشکل مهمی است که بدون در نظر گرفتن این موارد و سن و سال شما، ممکن است به سراغتان بیاید.

گاهی بعضی از بیماری‌ها چنان موذیانه وارد زندگی شما می‌شوند که وقتی متوجه وجود آنها می‌شوید که فرصت کافی برای حاد شدن را داشته‌اند. در حالی که اگر زودتر متوجه وجود آنها می‌شدید می‌توانستید از تبدیل شدن یک بیماری کوچک به یک مشکل بزرگ جلوگیری کنید. بیشتر بیماری‌ها، نشانه‌های ساده‌ای به ما می‌دهند که توجه به آنها مفید است، اما ما این نشانه‌ها را نمی‌شناسیم. یعنی نمی‌دانیم یک سردرد معمولی، تب، دل‌درد و حتی بی‌حوصلگی و بدخلقی می‌توانند نشانه یک اتفاق مهم در بدنمان باشند. به همین خاطر آنها را با سردستی‌ترین روش‌ها به صورت موقت درمان می‌کنیم و از آنها می‌گذریم. اما اگر یک روز، حتی به صورت اتفاقی در مورد مشکل خودمان در مهم‌ترین رسانه سراسری مطلبی بشنویم، توجه ‌ما به آن مشکل جلب می‌شود و چه‌بسا بتوانیم در مورد آن اقدامی مفید انجام دهیم.

اینجاست که لزوم وجود برنامه‌های پزشکی و سلامت‌محور تلویزیون معلوم می‌شود، برنامه‌هایی که اولین وظیفه‌شان حساس کردن مخاطب نسبت به مشکلی است که‌ به آن بی‌اعتناست.

برنامه‌های پزشکی معمولا‌ با ساختاری ساده به صورت گفت‌وگوی ۲ نفره بین مجری و پزشک اجرا می‌شوند. معمولا‌ از تصویر و فیلم به عنوان پای ثابت این برنامه‌ها استفاده نمی‌شود، مگر این که جایی لزومی برای نشان دادن یک تصویر از بیماری وجود داشته باشد.

سادگی در دکور و ساختار بصری این برنامه‌ها، این امکان را فراهم می‌کند که مخاطب بتواند به جای چشم دوختن به تلویزیون، در حالی که کارهای روزانه‌اش را انجام می‌دهد، اطلاعات مختصر و مفیدی راجع به بیماری‌هایی که از هیچ‌کس دور نیست دریافت کند. این اطلاعات فقط محدود به شناساندن نشانه‌های بیماری نمی‌شوند.

در این برنامه‌ها با توجه به ابعاد بیماری مورد بحث، راه‌های پیشگیری و درمان نیز به مخاطب آموزش داده می‌شود. البته منظور از درمان این نیست که هر بیننده‌ای در خانه‌اش بتواند سخت‌ترین بیماری‌ها را هم درمان کند، گاهی مقصود فقط این است که بیننده با دیدن نشانه‌هایی در خود و اطرافیانش، بفهمد که باید به پزشک متخصص مراجعه کند.

امکاناتی که بیشتر این برنامه‌ها در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند، یک روش معمولی برای برقراری ارتباط با پزشکان و کارشناسان است. مخاطبی که در شهرستانی کوچک زندگی می‌کند و دسترسی به پزشک حاذق برایش سخت است، یا بیننده‌ای که دسترسی به پزشک و بیمارستان تخصصی دارد اما می‌خواهد نظریات چند پزشک مختلف را هم بداند، می‌تواند با کمترین زحمت و بدون پرداخت هزینه‌ای با مهمانان این برنامه‌ها تماس بگیرد و مشکلاتش را مطرح کند.

در کنار برنامه‌های سرگرم‌کننده و آموزشی تلویزیون که سطح کیفی آنها مرتب در فراز و نشیب است و در حالی که گاهی دست به هر ابتکاری می‌زنند تا جلب مخاطب کنند، برنامه‌های پزشکی، کم‌ادعاترین، کم‌حاشیه‌ترین و مفیدترین برنامه‌ها هستند. این برنامه‌ها را می‌توانید به صورت آیتم‌هایی از برنامه‌های ترکیبی مثل «به ‌خانه ‌برمی‌گردیم» و «سیمای خانواده» یا برنامه‌های مستقل پزشکی مثل «سلامت باشید» مشاهده کنید.

شروینه شجری کهن