۵ توصیه طلایی برای بارداری سالم

حدود سه تا پنج درصد خانم ها در دوران بارداری به دیابت مبتلا می شوند زیرا بارداری باعث می شود تغییراتی جدی در بدن یک زن به وجود آید

حدود سه تا پنج درصد خانم‌ها در دوران بارداری به دیابت مبتلا می‌شوند زیرا بارداری باعث می‌شود تغییراتی جدی در بدن یک زن به وجود آید.

با توجه به این که بدن مادر تامین کننده تمام مواد لازم برای حیات جنین و کودک است، در نتیجه دستگاه‌های مختلف بدن مادر با حداکثر ظرفیت، مشغول به فعالیت می‌شوند.

بارداری در واقع یک بیماری نیست، بلکه بخشی از زندگی طبیعی یک زن است. به همین دلیل در دوران بارداری به یک رژیم مخصوص نیاز نیست، اما تغذیه باید کامل و مغذی باشد.

در کشور ما عبارت نادرستی متداول شده است که خانم باردار باید به جای دو نفر غذا میل کند! توصیه‌های قدیمی، سال‌هاست که با اطلاعات امروزی قابل توجیه نیست.

در سه ماه اول بارداری، قسمت‌های مختلف بدن با وضعیت جدید هماهنگ می‌شوند. این پدیده ممکن است برای عده‌ای از خانم‌های باردار مشکلات فراوان جسمی و روحی به وجود آورد به عنوان مثال حالت‌های تهوع یا استفراغ‌های صبحگاهی و ناخوشایند بودن بعضی غذاها، تمام این پدیده‌ها ناشی از تغییرات هورمونی و اغلب نیز بی‌ضرر است و هنگامی که بدن به وضعیت جدید عادت کرد، خود به خود از بین می‌روند.

با وجود این، فراموش نشود که خانم‌های باردار باید از نظر روحی و جسمی مورد حمایت قرار گیرند و در این میان، یک غذای مغذی برای ایشان می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. اصول تغذیه خانم‌های باردار همان تغذیه صحیح و سالم است.

۱. افزایش وزن به سلامت مادر و جنین آسیب می‌رساند

پزشکان و متخصصان تغذیه همیشه خطرات ناشی از افزایش وزن را گوشزد می‌کنند. اکثر خانم‌های باردار چاق، نوزادان چاق به دنیا می‌آورند و یکی از مشکلات زایمان‌ها نیز همین است.

عوارض ناشی از تغذیه زیاد در دوران بارداری ممکن است سبب افزایش فشارخون، اختلالات عملکرد کلیه، مشکلات عروقی (واریس) و دردهای عضلانی در ناحیه ران شود.

۲. چاقی یعنی وجود کالری بیش از نیاز بدن

چاقی اصولا زمانی به وجود می‌آید که بدن به دلیل مصرف مواد غذایی فراوان، بیش از نیازش کالری دریافت کند. نیاز به کالری در دوران بارداری بسیار کمتر از آنچه عموما گفته می‌شود، افزایش می‌یابد.

برای مثال از چهار ماهگی بیش از ۲۶۰۰ کیلو کالری در روز و از هفت ماهگی نیز بیش از ۲۸۰۰ کیلوکالری در روز نیاز نیست.

بهترین وسیله کنترل افزایش وزن، وزن کردن به طور منظم است. هرگز فراموش نکنید که نباید فقط در دوران بارداری به تغذیه کامل و صحیح توجه کرد بلکه باید همیشه به آن توجه داشت.

تغذیه صحیح یعنی بدن انسان تمام مواد غذایی مورد نیاز روزانه خود را به اندازه کافی و با نسبت‌های دقیق به دست آورد.

باید توجه داشته باشیم که تغذیه خانم‌های باردار مانند سایر خانم‌هاست و به کالری یا مواد غذایی بیشتر (چربی‌ها، پروتئین‌ها و...) نیاز ندارند، اما احتیاج بیشتری به ویتامین‌ها و مواد معدنی دارند.

برای مثال مصرف روزانه نیم لیتر شیر، هم پوشش‌دهنده کافی برای کلسیم روزانه است و هم مواد دیگری نیز همراه دارد. مواد غذایی‌ای که به طور معمول استفاده می‌شوند، اغلب نمی‌توانند آهن مورد نیاز بدن خانم باردار را تامین کنند.

از چهارمین ماه بارداری، بدن آهن بیشتری نیاز دارد. مصرف هفتگی جگر، می‌تواند این نیاز را پوشش دهد و همزمان مصرف ویتامین C باعث می‌شود آهن مواد غذایی بهتر مورد استفاده بدن قرار گیرد.

با توجه به این که نیاز به آهن در خانم‌های باردار به طرز قابل توجهی بالاست، بنابراین با تجویز پزشک، در صورت نیاز از قرص آهن استفاده شود.

۳. نمک مضر است

بدن انسان، روزانه فقط به یک تا سه گرم سدیم به شکل نمک نیاز دارد، اما متاسفانه امروزه این ماده تا ۱۵ گرم در روز نیز مصرف می‌شود چراکه اغلب غذاها، خواه ناخواه، دارای مقادیر بسیاری نمک (نمک مخفی) هستند به همین دلیل انسان باید از مصرف نمک‌ اضافی خودداری کند.

۴. به اندازه کافی آب بنوشید

به اندازه کافی نوشیدنی میل کنید. نوشیدن آب برای بدن بسیار ضروری است. آب در واقع،بخش اصلی خون و وسیله‌ای برای حمل مواد غذایی به تمام سلول‌های بدن است.

بجز آبی که همراه مواد غذایی مصرف می‌شود،روزانه تقریبا به دو لیتر مایعات نیاز داریم که می‌توان از آب،چای و قهوه که هیچ کالری ندارند،برای تامین مایعات بدن استفاده کرد.

در سه ماه آخر بارداری نباید بیش از میزان گفته شده،آب بنوشید زیرا در این دوران،بدن درحالتی است که آب را حفظ می‌کند و به همین دلیل باید در مصرف نمک نیز بسیار کنترل شده عمل کرد. نمک باعث می‌شود آب،مدت بیشتری در بدن بماند.

۵. شش وعده غذا به جای سه وعده اصلی

با مصرف غذا به صورت وعده‌های بیشتر،دستگاه‌های مختلف بدن بهتر می‌توانند روی مقدار غذای مصرفی،عمل گوارش را انجام دهند. علاوه بر این باید بدانیم که ضمن مصرف مواد غذایی باید به مغذی بودن آن نیز توجه کنیم چون این مساله سبب می‌شود روند رشد جنین سالم و صحیح و زایمان نیز راحت باشد.

یک توصیه بسیار مفید در مورد خانم‌های باردار و فرزندشان که البته ارتباط مستقیمی با تغذیه ندارد، خودداری صددرصد از کشیدن سیگار است.

صدمات فراوان این مساله به مادر و جنین مدت هاست به اثبات رسیده است. البته توصیه ما این است که آن را برای همیشه ترک کنید. فراموش نکنید: هر آنچه به سلامت مادر صدمه برساند، سلامت جنین و نوزاد را نیز تهدید می‌کند.

دکتر اسدالله رجب‌

متخصص اطفال و دیابت