تهران قدیم در اتوبان

اگر در تهران ساکن هستید یا گذرتان به این شهر افتاده و اینقدر فرصت دارید که بخواهید بخشی از یک روز خود را حال و هوای تهران ماه‌های پیش از حمله متفقین به ایران سپری کنید و احتمالا …

اگر در تهران ساکن هستید یا گذرتان به این شهر افتاده و اینقدر فرصت دارید که بخواهید بخشی از یک روز خود را حال و هوای تهران ماه‌های پیش از حمله متفقین به ایران سپری کنید و احتمالا شمعی در سقاخانه‌ای بیفروزید و ناهاری در گراند هتل، مجلل‌ترین هتل وقت تهران صرف کنید و چند صدمتری را با یک رولزرویس قرمزرنگ مدل ۱۹۳۷ رانندگی کنید، می‌توانید در شهرک سینمایی غزالی چنین تجربه داشته باشید. احداث شهرک سینمایی در سال ۱۳۵۸ در بزرگراه کرج به طرح و پیشنهاد شادروان علی حاتمی، کارگردان شهیر سینمای ایران و اجرای ولی‌الله خاکدان، آغاز شد. طرح علی حاتمی و ولی‌الله خاکدان تولید سریالی با مضمون تاریخ سیاسی معاصر ایران بود که فاصله‌ای کوتاه از اوایل دوره پهلوی اول را در بر می‌گرفت. در این دوره، عده‌ای از آزادیخواهان پنهانی، با تشکیل کمیته مجازات، اقدام به ترور سران مملکتی می‌کردند که در آشفتگی اوضاع اقتصادی و افزایش فقر دست داشتند. سریال هزار دستان به قدرت‌های سیاسی پنهانی می‌پرداخت که نقش مهمی در حذف و ترور اشخاص سیاسی داشتند.

هم‌زمان با آغاز تولید هزار دستان، از آنجا که این سریال شرایط جغرافیایی و شهری مناسب همان دوران اوایل قرن چهاردهم شمسی را می‌طلبید، احداث شهرک سینمایی نیز با طراحی خاص آغاز شد. ۱۰ هکتار مساحت برای ساخت و بازسازی تهران قدیم در نظر گرفته شد و سپس عکس‌هایی از ساختمان‌ها، عمارت‌های دولتی، محله‌ها، خیابان‌های تهران و لباس و نوع پوشش و... تهیه شد. حاتمی عکس‌ها و اسناد را در شهرک سینمایی ایتالیا، به نام چینه چیتا با کمک نقاشی ایتالیایی اتود زد و تابلوهای کوچکی به وجود آورد. سپس با کمک یکی از بهترین دکوراتورهای ایتالیایی به نام جانی کورتینا و گروه بزرگ او، نقشه شهرک را در مقیاس ۱۰۰/۱ ترسیم کرد و با ساخت ماکتی از شهرک به ایران بازگشت و پس از مدتی با بررسی اراضی کناره بزرگراه تهران کرج، احداث شهرک در اسفند سال ۱۳۵۸، آغاز شد.

از مکان‌های سریال هزار دستان به میدان توپ‌خانه، ساختمان شهرداری، لاله‌زار، اکباتان، جواهر فروشی قازاریان، ساختمان شاه‌آباد و کافه پارس تهران قدیم می‌توان اشاره کرد. نماهایی از خیابان اکباتان، لاله‌زار و تهران قدیم در سال ۱۳۱۵ الی ۱۳۲۰، نیز موجود است. یکی دیگر از بناهای مهم سریال هزار دستان، ساختمان سینما تابان است که نبش خیابان لاله‌زار واقع شده و جزء اولین سینماهای تهران است که اولین فیلم ناطق‌ ایرانی نیز به نام دختر لر، ساخته عبدالحسین سپنتا، در آن اکران شد. علاوه بر نماهای مربوط به تهران قدیم، سعی شده است تا نماهایی از شهر باشتین و سبزوار به نمایش گذاشته شوند. برای ساخت سریال‌هایی همچون، امام علی و تنها‌ترین سردار که در این مکان ساخته شده نماهایی از شهر کوفه نیز ساخته شده است.

گراند سینما، مادر، پرده‌آخر، طالب، یک حرف از هزاران، یک مرد، یک خرس، رعنا، پاییز بلند، زندگی، دزدان مادر بزرگ، کارگاه علوی، مرغ حق، کفش‌های میرزا نوروز، شیخ مفید، امام علی، هزار دستان، تنهاترین سردار، سربداران، هشت بهشت، ویدئو کلیپ مرغ سحر، دره شاهپرک‌ها، پس از آن روز، ریشه در خون.... سریال‌ها و فیلم‌هایی هستند که در این شهرک ساخته شده‌اند. دکورهای شهرک سینمایی اغلب برای اینکه در زمان ساخت کم هزینه‌تر انجام شود، با مصالحی کم‌دوام و بی‌مقاومت ساخته شده و تیزی آفتاب و ضربه‌ باران و برف، آسیب‌های جدی به آن رسانده است اما در هر دوره‌ای که نیاز به دکورها وجود داشته، باز هم با همان مصالح کم‌دوام تعمیر و بازسازی شده است. امکانات رفاهی که به‌تازگی در شهرک سینمایی افتتاح شده شامل آرایشگاه، عکاس خانه، گلخانه‌های مجهز، بوفه‌سنتی، گراند هتل، تعدادی آلاچیق، قهوه‌خانه سنتی و مانژ سوارکاری است. برای دیدن این شهرک می‌توانید هفت روز هفته از ساعت ۹ تا ۱۶به اتوبان تهران کرج جنب کارخانه ایران خودرو مراجعه کنید.

حسین صرافی