فرزندم نوك زبانی حرف می زند چه كنم

اگرچه كودك ما قشنگ و ناز است ولی نباید مشكل زبانش را ساده بگیریم. پرحرفی دانش‌آموزانی كه نوك زبانی صحبت می‌كنند، در سر كلاس باعث خنده بچه‌های دیگر می‌شود. در واقع ما بسیار متاثر …

اگرچه كودك ما قشنگ و ناز است ولی نباید مشكل زبانش را ساده بگیریم. پرحرفی دانش‌آموزانی كه نوك زبانی صحبت می‌كنند، در سر كلاس باعث خنده بچه‌های دیگر می‌شود. در واقع ما بسیار متاثر می‌شویم وقتی می‌بینیم كه این نوآموزان كوچولو با پرحرفی می‌خواهند تمرین زبان‌آموزی كنند. واقعیت مهم این است كه برای یك كودك دو- سه ساله نوك زبانی صحبت كردن هیچ غیرعادی نیست، زیرا در این سن و سال، كودك تازه زبان باز كرده و طرز تلفظ صداها هنوز برایش جا نیفتاده است. به‌طور طبیعی نوك زبانی صحبت كردن به مرور زمان از بین می‌رود ولی نه همیشه. تقریباً از هر ۱۰ كودك یك كودك بعد از چهار سالگی هم نوك زبانی صحبت می‌كند. ولی چه كنیم كه به این كودكان كمك كنیم؟ میشل باربیه متخصص گفتاردرمانی ما را راهنمائی می‌كند.

• نوك زبانی صحبت كردن چیست:

نوك زبانی صحبت كردن وجود اشكال در تلفظ است. كودك زبانش را در جلوی دندان‌های پیشین می‌گذارد و این كار باعث می‌شود كه نتواند بعضی از صداها را درست تلفظ كند: مثلاً صدای «شو» می‌شود «سو» و صدای «ژو» می‌شود «زو». این مشكل می‌تواند به این علت باشد كه كودك هنوز انگشت شستش را می‌مكد و یا اینكه حركات زبان را در داخل دهانش به خوبی كنترل نمی‌كند. همچنین اگر كودك در حس شنوائی اشكال داشته باشد و صداها را خوب نشنود نمی‌تواند تفاوت میان صداهای مختلف را تشخیص دهد. گاهی اوقات پدر و مادرها خودشان باعث می‌شوند كه كودك در حال رشدشان نوك زبانی صحبت كردن را ادامه دهد و این به دو علت می‌تواند باشد. اول اینكه بعضی از پدر و مادرها خیلی علاقه دارند كه هنوز یك «نوزاد» در خانه داشته باشند و به‌طور ناخودآگاه كودك را به نوك زبانی صحبت كردن تشویق می‌كنند و علت دوم اینكه بعضی از پدر و مادرها نوك زبانی صحبت كردن فرزندشان را بیش از حد یك مسئله طبیعی و عادی تلقی می‌كنند و ضمن اینكه علاقه‌ای به ادامه نوك زبانی صحبت كردن كودكشان ندارند ولی اهمیتی هم به آن نمی‌دهند.

• نوك زبانی صحبت كردن چه مشكلاتی را به وجود می‌آورد:

باید دانست كه زبان مانند مكعب‌های اسباب بازی است كه بچه‌ها با آن ساختمان می‌سازند. مكعب‌هائی كه برای ساخت زبان استفاده می‌شوند سه سطح دارند: تلفظ، كه باعث تولید صدا می‌شود، حرف، كه باعث می‌شود كلمات ساخته شوند. وقتی صداها به هم وصل می‌شوند، كلمات ساخته می‌شوند. زبان به معنای واقعی آن كه باعث می‌شود جمله‌ها و توصیف‌ها ساخته شوند. وقتی كلمات به هم وصل می‌شوند جمله‌ها و توصیف‌ها ساخته می‌شوند. می‌توانیم بگوییم كه این سه سطح «جعبه ابزار» زبان هستند. با كمك این جعبه ابزار و در صورتی كه همه چیز در جای خود قرار داشته باشد، كودك حرف دیگران را می‌فهمد و می‌تواند حرف خود را به دیگران بفهماند. مشكل نوك زبانی صحبت كردن در سطح اول قرار دارد، یعنی تلفظ.نوك زبانی صحبت كردن به خودی خود مسئله مهمی نیست ولی می‌تواند مانع كامل و بی‌نقص بودن ساختمان كلی زبان بشود. مثلاً وقتی كودك نوك زبانی صحبت می‌كند، این مسئله هنگام روخوانی در سر كلاس و همچنین موقع دیكته نوشتن برای او ایجاد مشكل می‌كند. بگذریم از این مسئله كه وقتی كودك از طرف دوستان كوچولویش مورد تمسخر قرار می‌گیرد، آزرده و غمگین می‌شود.

• برای درمان چه باید بكنیم؟

اگر كودك بعد از چهارسالگی هنوز نوك زبانی صحبت می‌كند، باید از نظر گفتاردرمانی آزمایش بشود. (در اكثر كشورها آزمایش‌های گفتاردرمانی توسط بیمه‌های اجتماعی انجام می‌شود). با این آزمایش مشخص می‌شود كه نوك زبانی صحبت كردن كودك فقط یك مشكل است و یا اینكه با مشكلات دیگر نیز همراه است؟ مثل اینكه كودك علاوه بر نوك زبانی صحبت كردن دیر هم زبان باز كرده است و یا از نظر تلفظ، مشكلات دیگری هم دارد. گفتاردرمانی كودكان در اولین مرحله، خیلی اصولی نیست (بخش اول گفتاردرمانی شامل چندین بازی با زبان، لب‌ها و دندان‌ها است و همچنین تمرین گوش دادن و درك صداها). گاهی فقط كافی است كه متخصصان گفتاردرمانی، پدر و مادرها را راهنمائی كنند كه چگونه برای تربیت كودكشان رفتار درستی داشته باشند. از جمله اینكه: خونسرد باشند و از همه مهمتر، هنگامی كه كودك كلمه‌ها را اشتباه تلفظ می‌كند، اشتباهات او را تصحیح كنند. وقتی كودك جمله‌ای می‌گوید كه یكی از كلمات آن را بد تلفظ می‌كند، مناسب‌تر است كه جمله دوباره به‌طور صحیح تكرار شود. مثلاً به كودك گفته نشود: «آدم نمی‌گوید زاكت باید بگوئی ژاكت!» به جای این حرف، خیلی ساده جمله صحیح را این طور تكرار می‌كنیم: «عزیزم، ژاكت تو روی صندلی است.» بیشتر اوقات تا همین مقدار كافی است كه كودك كم كم متوجه مشكل زبان خود بشود و خودش شروع كند و اشتباهاتش را اصلاح كند. شش ماه بعد، دوباره او را آزمایش می‌كنیم، اگر بعد از همه توصیه‌ها باز كودك نوك زبانی صحبت می‌كند، در اینجا دیگر نوبت متخصصان گفتاردرمانی است كه مسئولیت او را به عهده بگیریم.

• تعریف كنید! از خودتان بگویید!

مسئولیت پدر و مادر بودن مسئولیت سنگینی است. هر روز پدر و مادر بودن و انواع و اقسام نگرانی‌ها تحمل كردن و به سئوال‌های بزرگ بچه‌های كوچولو جواب دادن، كار آسانی نیست! مشاهدات و تجربه‌های پدر و مادرهای دیگر می‌تواند ما را یاری كند، به ما قوت قلب بدهد و یا خیلی ساده ما را سرگرم كند...مادر یك پسر دوساله برای ما چنین می‌نویسد: فكر نمی‌كنید كه بعضی وقت‌ها ما مسائل را خیلی بزرگ می‌كنیم؟ به نظر من نوك زبانی صحبت كردن بچه‌های كوچولو خیلی طبیعی است. پسر من هم نوك زبانی صحبت می‌كرد ولی خود به خود خوب شد. بعضی از پدر و مادرها زیاد توقع دارند و كارهای خیلی كلیشه‌ای و قالبی انجام می‌دهند. مثلاً بچه را می‌برند كلاس ورزش، موسیقی، زبان انگلیسی، حتی اینها را هم كافی نمی‌دانند فكر می‌كنند اشكال از دندان‌ها است، می‌روند پیش دندانپزشك و دندان‌ها را درست می‌كنند، با بچه از اول تمرین حرف زدن می‌كنند و اگر بچه حتی یك شب كابوس ببیند بلافاصله می‌دوند پیش روانپزشك... ولی من می‌گویم نه، صبر كنید! این كارها را نكنید! اگر ما بچه‌مان را همان طور كه هست بپذیریم این را هم می‌پذیریم كه ممكن است بچه ما خیلی كامل نباشد.

منبع: آبریكو