با سرقت بانک خودتان را سرگرم کنید

معرفی فیلم سرقت بانک به کارگردانی راجر دونالدسون

- الان توی هوای سرد نشسته‌ام و حسابی گرسنه‌ام.

- نباید بروی، ما تقریبا رسیدیم.

-شماها پول‌پرست‌اید. اما من این‌طور نیستم و طاقتم تموم شده. پس همین حالا گورم را گم می‌کنم."

بی‌توجهی پلیس به این مکالمات که به طور اتفاقی توسط یک کارمند مخابرات، شنود و ضبط شده بود، سی و شش سال پیش یکی از بزرگ‌ترین سرقت‌های بانکی دنیا را رقم زد و تمام بریتانیا را در حیرت فرو برد. "سرقت بانکی" مبلغی حدود پانصد هزار پوند (تقریبا معادل ۵ میلیون پوند امروزی) از بانک لویدز واقع در خیابان بیکر لندن را نصیب سارقین کرد. اما مهم‌تر از این مبلغ هنگفت، قصه‌ی ناگفته فساد مالی و اخلاقی سیاستمدارانی بود که به گفته چارلز ریون تهیه‌کننده فیلم اگر‌چه می‌تواند تماشاگران را به وجد آورد و سرگرم کند، اما یقینا آن‌ها را به فکر کردن نیز وامی‌دارد. محتویات صندوق‌های امانت بانک اعم از عکس‌ها و مدارک فساد چهره‌های برجسته سلطنتی و پلیس، اداره اطلاعات انگلستان را وادار کرد که تهیه خبر و گزارش‌هایی را که چند روزی تیتر اول روزنامه‌ها بود به بهانه حفظ امنیت ملی به طرز عجیبی متوقف کند. حالا صنعت سینما تلاش کرده دلایل محرمانه بودن این سرقت و تحقیقات آن را به تصویر بکشد. هر چند هنوز مسائل ناگفته زیادی باقی مانده و نام و هویت بسیاری از مجرمین فاش نشده‌ است.

‌ ‌● (The Bank Job) سرقت بانک

▪ کارگردان: راجر دونالدسون

فیلمساز استرالیایی در سال ۱۹۸۴ برای فیلم بخشش با بازی مل گیبسون، آنتونی هاپکینز و دانیل دی لوئیس نامزد دریافت نخل طلای کن شد. آخرین فیلم او در سال ۲۰۰۵ که بیش‌تر از شانزده اثر دیگرش مورد ستایش قرار گرفت باز هم یک ماجرای واقعی را به تصویر می‌کشید. سریع‌ترین هندی دنیا با بازی تماشایی آنتونی هاپکینز به زندگی برت مونروی نیوزلندی می‌پرداخت که سال‌های عمر خود را صرف ساخت موتو‌رسیکلتی برای رکورد‌شکنی در سرعت کرد. دونالدسون شصت‌ و‌ سه‌ساله این بار ماجرای جدی‌تری را دست‌مایه ساخت فیلم خود قرار ‌داده است.

▪ ژانر: جنایی، تریلر

▪ خلاصه داستان:

مارتینی پیشنهاد سرقت از بانکی در خیابان بیکر لندن را به تری می‌دهد. هدف آن‌ها صندوق امانات پر از پول نقد و جواهرات بانک است. غافل از این که صندوق‌ها علاوه بر پول، حاوی اسناد محرمانه کثیفی هستند که تری و گروهش را به شبکه‌ای مخوف از جرم و جنایت و فساد متصل می‌کند... .

▪ بازیگران:

(Jason Statham) جیسون‌استاتم

بازیگر سی‌و‌شش ساله انگلیسی در مدت زمانی کوتاه راه درازی را طی کرده است. بازیکن حرفه‌ای تیم ملی شیرجه انگلستان با یک نقش کوتاه مورد توجه گای ریچی کارگردان معروف انگلیسی قرار گرفت و در فیلم قاپ‌زنی نقش مهمی را در مقابل ستاره‌هایی مثل براد پیت و دنیس فارینا و بنیچیو دل‌تو‌رو بازی کرد. بعد از بازی در چند نقش مکمل دیگر، نقش اصلی فیلم ترانسپورتر (۲۰۰۲) به او سپرده شد که به علت فیزیک مناسب تقریبا تمام صحنه‌های بدلکاری فیلم از قبیل سقوط از ارتفاع و درگیری را خودش بازی کرد. سال ۲۰۰۳ در بازسازی فیلم شغل ایتالیایی در کنار مارک‌والبرگ و شارلیز‌ترون جلوی دوربین رفت. نقش کوتاهی در کولترال (۲۰۰۴) مایکل مان و نقش اصلی فیلم کرانک در سال ۲۰۰۶ مهمترین بازی‌های اخیر او مقابل دوربین بوده است.

▪ (Saffron Burrows)سافرون بورو

باز هم یک انگلیسی سی‌و‌شش ساله که در فیلم‌هایی مثل به ‌نام‌ پدر، بر من حکومت کن، فریدا، پیتر‌پن و تروی ایفای نقش کرده است.

● حاشیه‌:

روزنامه دیلی‌میل انگلستان، شماره ۱۶ فوریه سال ۲۰۰۸: چهار متهم این سرقت بدون این که نامی از آن‌ها در مطبوعات برده شود دستگیر و زندانی شدند و تا به امروز، هویت و نحوه دستگیری آن‌ها فاش نشده است. حتی طول دوره محکومیت آن‌ها نیز محرمانه باقی مانده است.

● نقد:

هر چند صحنه‌های حفر تونل در زیر بانک و سرقت از صندوق‌های امانات تعلیق قابل قبولی دارد و ریتم فیلم از ابتدای طرح‌ریزی دزدی تا کشت‌ و کشتارهای پایانی تماشاگر را به دنبال خود می‌کشد، فیلم از مشکل نپرداختن به جزییات در فیلم‌نامه رنج می‌برد. عنصر تصادف در فیلم‌نامه اهمیت بیش از حد پیدا می‌کند و نمی‌شود به بهانه واقعی بودن موضوع فیلم از آن چشم‌پوشی کرد.

صحنه‌هایی از قبیل مشکوک شدن پلیس به سارقینی که در اطراف بانک مشغول حفاری هستند، فرو ریختن دیوار و جلو ‌افتادن در برنامه حفر تونل، افتادن بی‌سیم درست در آستانه شناسایی شدن توسط پلیس نمونه‌هایی از نقش غیر قابل قبول تصادف در پیشبرد روایت است. بازی‌های معمولی بازیگران هم نمی‌تواند مشکلات روایی فیلم‌نامه را جبران کند.

به ویژه جیسون استاتم که به نظر می‌رسد بهتر است نقش دزد خانواده‌دوست را کنار بگذارد و در اکشن‌های سریع‌تری بازی کند تا دوربین کمتر فرصت تمرکز روی چهره او را پیدا کند و مشکلات بازی‌اش کمتر به چشم بیاید. باقی بازیگران هم که حرفی برای گفتن ندارند. به هر حال موضوع واقعی فیلم و رو‌دست خوردن سارقین حرفه‌ای از سیاستمدارانی که عمری با دزدی زندگی کرده‌اند، آن‌قدر جذابیت دارد که پای تماشای چنین فیلمی بنشینید.

پس فیلم‌های بانکی بزرگی مثل بعد از ظهر سگی، بانی‌ و‌ کلاید و حتی بوچ کسیدی و ساندنس کید را که اتفاقا این یکی هم برگرفته از واقعیت بود فراموش کنید و در این ماه‌های کسادی سینمای جدی و رونق سرگرمی سعی کنید با سرقت بانک خودتان را سرگرم کنید!

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که هر چند فیلم انگلیسی است، با توجه به نمایش صحنه‌های فساد اخلاقی سیاستمداران و باقی دوستان (!)، نگارنده به فیلم درجه "آر" می‌دهد. بدین معنی که فیلم برای سرگرم شدن کودکان زیر ۱۷ سال زیاد مناسب نیست.

علی خرم