مقدمه‌ای بر شناخت نهج‌البلاغه

کتاب «مقدمه‌ای بر شناخت نهج‌البلاغه، گفته‌ها و نکته‌ها» از تالیفات آیت‌الله جعفر سبحانی؛ استاد بنام حوزه‌های علمیه با مقدمه، ترجمه و تحقیق علیرضا مسجدجامعی است که توسط …

کتاب «مقدمه‌ای بر شناخت نهج‌البلاغه، گفته‌ها و نکته‌ها» از تالیفات آیت‌الله جعفر سبحانی؛ استاد بنام حوزه‌های علمیه با مقدمه، ترجمه و تحقیق علیرضا مسجدجامعی است که توسط انتشارات جمهوری منتشر شده است. آیت‌الله سبحانی از شاگردان استادان بزرگی چون آیت‌الله العظمی بروجردی، آیت‌الله حاج سید محمد حجت کوهکمری و امام خمینی است.

سخن گفتن از نهج‌البلاغه همچون سخن گفتن از فضایل علی(ع) است که به فرموده پیامبر(ص) اگر همه دریاها مرکب شوند و درختان قلم، هرگز گوشه‌ای از فضایلش را نتوانند نوشت. کتابی که با داشتن خطبه‌ها و نامه‌ها و حکمت‌های به غایت فصیح و بلیغ، رنگ و صبغه الهی و عطر و بوی نبوی دارد، تا آن حد که سخن شناسان و ادبیان، همگی نهج‌البلاغه را برادر قرآن لقب داده‌اند و آن را فروتر از سخن آفریدگار و فراتر از سخن آفریدگان دانسته‌اند.

علی(ع) به تعبیر خود ایشان، امیر گفتار است و به تعبیر ابن ابی‌الحدید، ادیب و شارح معروف نهج‌البلاغه، «ارباب صنایع بدیع». نهج‌البلاغه نه همه دانش امیرالمومنین(ع) که تنها گوشه‌ای از علم بیکران و یک از هزار هزار باب علم آن حضرت است. با این همه، همین اندک با بیان علوم و معارف الهی و ارائه بهترین نمونه‌های فصاحت و بلاغت در کلام عرب، همه سخنوران، خطیبان، نویسندگان و اندیشمندان را به عجز و ناتوانی کشانده است.

بیان حقایق و مفاهیم بلند نهج‌البلاغه در جهت زدودن برخی پندارهای فرقه‌های اسلامی (غیر از تشیع) و نقد و بررسی شبهات یکی از دانشمندان حنبلی درباره نهج‌البلاغه به روش پسندیده و قرآنی، «گفت‌وگو» و پاسخ درخور به آنها، مباحث این کتاب را تشکیل می‌دهد.

مقدمه سیدرضی بر نهج‌البلاغه، مقدمه مولف و اشاره به همراه دو نکته قابل توجه در مقدمه شیخ صالح درویش از مطالب ابتدایی این کتاب است. گفتار اول کتاب درباره نهج‌البلاغه و چگونگی تالیف آن است. شبهه بزرگ شیخ صالح درویش درباره مولف نهج‌البلاغه، نقد و بررسی و پاسخ به شبهه شیخ در سه محور تدوین شده است. در گفتار دوم بحث و گفت‌وگو پیرامون کتاب علی(ع) و نص در نهج‌البلاغه مورد بحث قرار دارد و گفتار سوم هـــم درباره رد بیعت مردم از طرف علی(ع) است.

فصل‌های چهار تا هفت مربوط به سخنان امیرالمومنین در باب خلفاست. مدح امام‌علی(ع) از اصحاب پیامبر(ص) هم مطلب مورد بحث در گفتار هشتم کتاب است. «علی مخالفان را تکفیر نمی‌کرد» هم عنوان گفتار نهم کتاب است. ناراضی بودن علی(ع) از اعمال شیعه هم موضوع گفتار دهم کتاب است. نهی علی(ع) از جزع و فزع در مصیبت، نهی علی(ع) از غلو، آگاهی امامان از مرگ خود و آیا بر امامان شیعه وحی می‌شود یا محدثند؟ عناوین گفتارهای دهم تا چهاردهم این کتاب است.

در پایان کتاب هم یادداشت‌های مترجم در توضیح و شرح برخی مطالب متن کتاب از یادداشت‌های مربوط به گفتار اول تا چهاردهم آمده است. فهرست آیات، فهرست روایات و فهرست اشعار هم فهرست‌های پایانی کتاب است که بعد از آنها نمایه کتاب درج شده است.

کتاب «مقدمه‌ای بر شناخت نهج‌البلاغه، گفته‌ها و نکته‌ها» در ۶۲۰ صفحه و شمارگان ۱۱۰۰ نسخه منتشر شده است.