دوشنبه, ۲۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 10 February, 2025
حجاز در اغماء ـ اصلاحات در احتضار
قریب ۴۰ روز پیش كه همه مقامات سعودی سعی در خوب جلوه دادن حال ملك فهد داشتند، تاریخ فراموش نمیكند كه «الریاض»، نخستین روزنامهای بود كه با عجله فراوان خبر سلامتی ملك فهد را به نقل یك از مسؤولان دفتر پادشاهیسعودی منتشر كرده بود.در حالی كه «المنار» نیز به نقل از مقامات آگاه در ریاض نوشته بود كه ملك فهد در حالت كُما بهسرمیبرد. البته این این نشریه حتی تا آنجا پیش رفته بود كه وضعیت جسمانی فهد را «بسیار بد» توصیف كرده بود و احتمال داده بود كه حتی وی مرده باشد، اما منتشرنشدن خبر مرگ وی، برای انجام احترامات لازم برای تشییع جنازه و حتی تعیین جانشین بوده. اما چه درست یا نادرست، اكنون پس از ۴۰ روز، عفونت ریوی و سكته سال ۱۹۹۵ فهد سبب شد كه پایههای قدرت آلسعود پس از لرزانی كوتاه مدتی، به دستان امیر عبدالله كه از امروز دیگر «ملك عبدالله» خطاب می‌شود و فقط دو سال از فهد كوچكتر بود، تداوم یابد. امروز دیگر سكه بهنام «عبدالله بنعبدالعزیز آلسعود» خورده است و بهطور رسمی او پادشاه عربستانسعودی است.
ملك فهد؛ خلیفه مرحوم
پادشاه عربستانسعودی در سن ۸۴ سالگی درگذشت. دربار سلطنتی عربستانسعودی اعلام كرد كه ملك «فهد بنعبدالعزیز آلسعود» پادشاه عربستانسعودی كه در زمان حكومتش ریاض را به واشینگتن نزدیك كرد، بامداد امروز دوشنبه درگذشتهاست.
گفته می‌شود كه فهد در هنگام مرگ ۸۴ سال سن داشت. وی از سال۱۹۹۵ به بعد، تنها بهطور اسمی بر نفتخیزترین كشور جهان حكومت كرد. به دنبال مرگ پادشاه عربستانسعودی، ولیعهد این كشور، امیر عبدالله برادر ناتنی ۸۱ ساله ملك فهد به سِمت پادشاهی عربستانسعودی برگزیده شد.در بیانیهای كه وزیر اطلاعرسانی عربستانسعودی در تلویزیون دولتی این كشور خواند، آمدهاست: «با نهایت تأسف و تأثر، دربار سلطنتی بهنام عالیجناب «ملك عبدالله بنعبدالعزیز آلسعود» و تمام اعضای خانواده وی درگذشتِ خادمِ حرمینِ شرفین، ملك فهد بنعبدالعزیز آلسعود را اعلام میدارم.»
تلویزیون دولتی عربستانسعودی كه گفت، ملك فهد در هنگام مرگ ۸۴ سال سن داشت نیز با قطع برنامههای معمول خود و با پخش آیات قرآنكریم، مرگ پادشاهسعودی را اعلام كرد. «ایاد بنامین مدنی»، وزیر اطلاعرسانی حكومت عربستان سعودی ضمن اعلام مرگ پادشاه این كشور اعلام كرد كه مراسم تشییع جنازه وی فردا برگزارخواهدشد. مدنی در اظهارات خود فقط گفت كه پادشاه عربستان، به خاطر بیماری درگذشته است. وی هیچگونه اشارهای به بیماری پادشاه عربستان نكرد.مرگ فهد در بیمارستان «ملك فیصل» در ریاض رخ داد. وی در ۲۷ ماه می به دلیل عارضه ذاتالریه به این بیمارستان منتقل شد. در هنگام بستری شدن فهد در بیمارستان، مقامات عربستانسعودی اعلام كردند كه وی مبتلا به ذاتالریه و تب شدید است.
در بیانیه مرگ فهد كه توسط خاندان سلطنتی عربستانسعودی منتشر شده، آمده است: «ملك عبدالله، پادشاه جدید عربستانسعودی، برادر ناتنی خود، شاهزاده سلطان بنعبدالعزیز ۷۷ ساله، وزیر دفاع عربستانسعودی را بهسمت ولیعهد آینده این كشور تعیین كرده است.»
ملك فهد كه از سال ۱۹۸۲ به سلطنت رسید، با هدف بالابردن وجهه خود در جهان اسلام، با اعطای امتیازات بسیار به افراد تندرو منجر به گسترش افراطگرایی اسلامی شد اما پس از آن، وی در اقدامی كه خشم محافظهكاران را برانگیخت، به نیروهای آمریكایی اجازه داد كه پس از حمله عراق به كویت، در سال ۱۹۹۰ نیروهای خود از جمله نظامیان زن را در خاك عربستانسعودی مستقر كنند.
فهد در آخرین سالهای حكومت، كه فقط پیشوند «ملك» را یدك میكشید، به ویژه پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر كه روابط آمریكا و عربستانسعودی را تیره كرد، بیش از پیش در حاشیه قرارگرفت.
بنابر گزارشهای رسمی منتشرشده ۱۵ نفر از ۱۹ نفری كه در هواپیماربایی و حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر شركت داشتند، از اتباع عربستانسعودی بودند و به همین دلیل، بسیاری از مقامات دولت آمریكا، حوزههای علمیه وهابی پادشاه عربستانسعودی را به ترویج تروریسم متهم میكنند.پس از آنكه طرفداران اسامه بنلادن، رهبر شبكه القاعده با بمبگذاری محل اقامت نیروهای آمریكایی در ریاض موجی از حملات تروریستی را در عربستانسعودی آغاز كردند، امیر عبدالله، ولیعهد وقت عربستان و پادشاه كنونی این كشور، شخصاً مسؤولیت سركوب گروههای تروریستی را برعهده گرفت.عبدالله همچنین مبارزه گستردهای با تبلیغ و اشاعه افكار افراطگرایانه آغازكرد و نخستین انتخابات تاریخ عربستانسعودی ـ انتخابات شهرداریها ـ در اوایل سال ۲۰۰۵ را در این كشور برگزار كرد.
عبدالله كه پیش از به قدرت رسیدن از ارتباط نزدیك عربستانسعودی با ایالات متحده آمریكا و وابستگی نظامی ریاض به كاخسفید و نیز موضعگیری منفی كاخسفید در قبال اسلام و حمایت واشینگتن از اسرائیل چندان راضی نبود، پس از به قدرت رسیدن، روابط ریاض با واشینگتن را گسترش داد.وی دوبار جورج دبلیو بوش، رئیسجمهوری ایالات متحده آمریكا را در اقامتگاه شخصیاش در تگزاس ملاقات كرده است كه آخرین ملاقات وی با بوش، در ماه آوریل سال جاری اتفاق افتاده است.افرادی كه پس از سكته ملك فهد در سال ۱۹۹۵ به دیدار وی رفتهاند، گفتهاند كه وی به سختی از آنچه كه در اطرافش در جریان بود اطلاع داشت. مقامات سرشناس خارجی اغلب ملاقاتهایی بسیار كوتاه با وی داشتند، به قدری كوتاه كه فقط بتوان از این ملاقاتها تصاویری برای تلویزیون ریاض تهیه كرد.غالباً بیانیههای سیاسی به نام ملك فهد خواندهمیشد و وی در مواقعی كه ملك عبدالله در ریاض حضور نداشت، ریاست نشست وزیران حكومت را برعهدهمیگرفت.
فهد در ۱۳ ژوئن ۱۹۸۲، یعنی سه سال پس از وقوع حوادثی كه منجر به شكلگیری افراطگرایی در عربستانسعودی شد، به عنوان پنجمین پادشاه عربستانسعودی برگزیده شد.در سال ۱۹۷۹، از یك سو، امام خمینی جمهوریاسلامی در ایران ِشیعه را بنیان نهاد و از سوی دیگر، مسلمانان شبهجزیره عربستان ـ كه روایت می‌شود بسیاری از آنان شیعه بودهاند ـ با هجوم به مسجدالحرام و در اختیارگرفتن كنترل آن، اعلام كردند كه خاندان سلطنتی عربستان، لیاقت مدیریت خانه خدا را ندارند.آسوشیتدپرس نوشتهاست: «وقوع چنین حوادثی در عربستانسعودی كه توأم با بدنامی پادشاه به خاطر سابقه «قماربازی» و «زن بارگی» وی بود، منجرشد كه فهد «لیبرال» تلاش كند در راستای كسب رضایت مذهبیون قدرتمند عربستان از جمله پلیس مذهبی این كشور كه مسؤولیت اجرای هنجارهای اجتماعی اسلام را برعهده داشت، گام بردارد.عربستانسعودی نمیخواست ایرانِ شیعه، اسلامیتر از عربستانِ زادگاهِ اسلام جلوهكند، به همین خاطر فهد عنوان «خادم حرمین شرفین» را برای خود برگزید و میلیونها دلار صرف مدارس مذهبی عربستانسعودی و حكومت مذهبی این كشور كرد.زائرانی كه پس از مدتی از آغاز حكومت وی به سرزمین عربستان سفركردند، نام وی را كه بر مسكوكات و اسكناسهای این كشور حك شده، فراموش نمیكنند. آنها دیگر با «ریال»ی معامله میكنند كه برآن، كنار عكس فهد، چنین آمده است: «فی عهد حضرت صاحبالجلاله؛ الملك فهد بنعبدالعزیز آلسعود؛ ملك المملكه العربیه السعودیه».
نطفه آشوب جهان
در دهه ۱۹۸۰ ریاض، واشینگتن و اسلامآباد، جهان اسلام را برای مبارزه با اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی در افغانستان بسیج كردند. عربستان میلیونها دلار صرف هزینه جنگ در افغانستان كرد و با تبلیغات حكومت عربستان، هزاران تن از اتباع عربستانسعودی از جمله اُسامه بنلادن، برای شركت در جنگ افغانستان عازم این كشور شدند.
زندگینامه فهد نشانمیدهد كه وی از حامیان اصلی مبارزان افغانستان بوده است. اما پس از خروج شوروی از افغانستان، در سال ۱۹۸۹،فهد نیز همانند مقامات واشینگتن و اسلامآباد، به مجاهدان كه افغانستان را تبدیل به پایگاهی برای فراگیری فنون عملیاتهای تروریستی همچون حملات ۱۱ سپتامبر كردند، توجه چندانی نكرد. فهد در سالهای اول حكومتش، رهبری نام گرفت كه عربستانسعودی را تبدیل به یكی از مدرنترین كشورهای خاورمیانه كرده است.هنگامی كه صدام حسین، رهبر حكومت بعثی عراق، در سال ۱۹۹۰ به كویت حمله كرد و نشان داد كه ممكن است به عربستانسعودی نیز حمله كند، ایالات متحده، فهد را متقاعدكرد كه اجازه دهد صدها هزار نظامی غربی از جمله زنان نظامی، برای حمله به عراق در خاك عربستانسعودی مستقر شوند.این اقدام فهد، خشم بنیادگرایان سعودی كه مخالف نفوذ غرب بر حكومت كشور خود بودند را برانگیخت و منجر شد آنان برای نخستینبار رسماً به اعتراض علیه ملك فهد بپردازند.
تظاهراتهای ضدحكومت فهد، شدیداً سركوب شد و صدها تن از روحانیون مسلمان راهی زندان شدند. افراطگرایان مسلمان در سالهای ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶، مواضع ارتش آمریكا در عربستانسعودی را بمبگذاری كردند و در این بمبگذاریها بیش از ۲۵ آمریكایی را كشتند.
بنلادن كه حكومت فهد پیش از این اعلام كرده بود وی دیگر شهروند عربستانسعودی نیست، با ابراز خشم از توسل حكومت عربستان به حمایت سربازان غربی پیشنهاد داد از مجاهدانی كه در افغانستان جنگیدهاند، برای آزادسازی كویت استفاده شود. اتكای حكومت عربستان به نظامیان غربی باعث شد وی بیش از پیش علیه خاندان سلطنتی سعودی موضعگیری كند.سكته مغزی فهد منجر شد كه وی دچار ضعف حافظه و ناتوانی در تمركز شود. فهد حتی پیش از سكته نیز مبتلا به التهاب مفاصل، مرض قند و درد زانو بود.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست