تفاوت درد آپاندیس با سایر دردها

آپاندیس زائده‌ای کوچک و شبیه کرم است که به روده بزرگ چسبیده است. این عضو حاوی مجموعه‌ای از سلول‌های دفاعی بدن است که البته نقش شناخته‌شده‌ای در دفاع عمومی بدن ندارد.
آنچه این …

آپاندیس زائده‌ای کوچک و شبیه کرم است که به روده بزرگ چسبیده است. این عضو حاوی مجموعه‌ای از سلول‌های دفاعی بدن است که البته نقش شناخته‌شده‌ای در دفاع عمومی بدن ندارد.

آنچه این عضو را مهم می‌کند این که به دلایلی ممکن است دچار التهاب و تورم‌شده و باعث عفونت موضعی یا وسیع شکمی شود. شروع آپاندیسیت علائم کمی دارد. درد در وسط شکم است و گاهی کم و زیاد می‌شود. در این مرحله بیمار بی‌اشتهاست، ولی می‌تواند کارهایش را انجام دهد. پس از چند ساعت درد شدیدترشده و بتدریج بیشترین شدت درد در قسمت پایینی و راست شکم احساس خواهد شد. در این مرحله تهوع ایجاد می‌شود، ولی استفراغ چندانی وجود ندارد.

گرچه آپاندیسیت در همه سنین شایع است، ولی در نوجوانی بیشترین شیوع را دارد و از هر هزار نوجوان دو نفر را در سال مبتلا می‌کند. علت این بیماری بسته‌شدن لوله باریک داخل زائده آپاندیس است که می‌تواند به التهاب و تورم این زائده منتهی‌شده و موجب عفونت شود.

نکته مهم در مورد آپاندیسیت این است که باید از بیماری‌های مشابه افتراق داده شود. برخلاف تصوراتی که بتازگی ایجاد شده معاینه و سیر بیماری مهم‌ترین راه این‌افتراق است و سونوگرافی گرچه کمک‌کننده است، ولی اگر بخواهیم جای معاینه و مصاحبه پزشک و بیمار را بگیرد بسیار گمراه‌کننده خواهد بود. با چند مثال این موضوع روشن‌تر خواهد شد:

۱‌ـ بیماری که درد در قسمت پایینی و راست شکم دارد، ولی چند روز متوالی این درد را داشته است به احتمال زیاد مبتلا به آپاندیسیت نیست، زیرا آپاندیسیت در مدت کوتاهی ـ حداکثر ۴۸ ساعت ـ به طول انجامیده و اگر جراحی نشود سیر بدی پیدا می‌کند. چنین دردهایی می‌تواند نتیجه عفونت‌های لگنی در خانم‌ها باشد یا در اثر بیماری‌های التهابی روده مثل کرون ایجاد شده باشد.

۲ ـ تب ملایمی در سیر بیماری ایجاد می‌شود، ولی تب شدید که بیشتر از ۵/۳۸ درجه باشد می‌تواند نشانه یک‌بیماری عفونی مثل آبسه‌های شکمی باشد.

۳ ـ پرسیدن زمان شروع آخرین عادت ماهیانه در خانم‌ها و دختران بسیار مهم است. حاملگی خارج رحمی گاهی علائمی دقیقا شبیه آپاندیسیت خواهد داشت و تاخیر عادت ماهیانه می‌تواند آن را مشخص کند.

۴ ـ در دختران جوان اواسط دوره عادت ماهیانه یعنی حدود ۲ هفته بعد از تاریخ آخرین عادت ممکن است در محل تخمدان راست یعنی دقیقا جای آپاندیس دردی مشابه آپاندیسیت ایجاد شود. این درد ساعاتی بعد برطرف ‌شده، ولی ماه بعد تکرار می‌شود و این نکته مهمی در افتراق خواهد بود.

علاوه بر معاینه و شرح حال، آزمایش خون و ادرار هم به تشخیص کمک می‌کند. آزمایش ادرار باعث می‌شود بیماری‌هایی مثل سنگ کلیه و عفونت‌های ادراری که می‌تواند علائم آپاندیسیت را تقلید کند، تشخیص داده شود. سنگ کلیه باعث می‌شود خون در ادرار ظاهر شود و عفونت ادراری هم باعث ظهور گلبول‌های سفید و باکتری فراوان در ادرار می‌شود. درمان آپاندیسیت، جراحی و درآوردن زائده آپاندیس است.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد