میرزا عبدالله فراهانی

جنسیت: مرد
نام پدر: آقا علی‌اکبر فراهانی
تولد و وفات: (۱۲۲۲ -۱۲۹۷) شمسی
محل تولد: تهران
شهرت علمی و فرهنگی: موسیقیدان و نوازنده
پسر کوچک آقاعلی اکبر فراهانی بود. از نوازندگان …

جنسیت: مرد
نام پدر: آقا علی‌اکبر فراهانی
تولد و وفات: (۱۲۲۲ -۱۲۹۷) شمسی
محل تولد: تهران
شهرت علمی و فرهنگی: موسیقیدان و نوازنده
پسر کوچک آقاعلی اکبر فراهانی بود. از نوازندگان مشهور سه‌تار و تار دوره قاجاریه بوده است. اصول اولیهٔ موسیقی را نزد برادر بزرگ خود، میرزا حسن، آموخت و سپس در مکتب آقا غلامحسین پسر عمو و ناپدری او موسیقی را تکمیل کرد. اطلاعات آقا میرزا عبدالله دربارهٔ موسیقی ایران آنچنان وسیع و همه‌جانبه بود که حاج محمد ایرانی مجرد وی را "کتاب موسیقی ایران" می‌خواند. وی دستگاه‌های موسیقی ملی ایران را مورد تجدیدنظر قرارداد و ادغام برخی از آنها هفت دستگاه مفصل و مستقل پدید آورد. تنظیم و تنسیق جزءبه‌جزء گوشه‌‌های مهجور ردیف موسیقی سنهٔی ایرانی به "ردیف میرزا عبدالله" موسوم شد و به دو گونه "ردیف‌سازی" و "ردیف آوازی" تفکیک شد. از شاگردان او می‌توان: سید حسین خلیفه، دکتر مهدی صلحی، مهدی‌قلی‌ خان هدایت، اسماعیل قهرمانی، علی محمد مستوفی، مرتضی صبا، ابوالحسن صبا، سیدمهدی دبیری، حسن‌خان هنگ‌آفرین، حاج آقامحمد ایرانی مجرد، آقا رضاخان فرزند آقا غلامحسین را نام برد. فرزندانش (مولود، ملوک، جواد عبادی و احمد عبادی) ردیف را نزد میرزا عبداله فراگرفتند. میرزا عبداله مکتب خانه‌ای داشت که در آن به شاگردانش تار و سه تار درس می‌داد. بعدها مهدی‌قلی هدایت ردیف‌های استاد را نت‌نویسی کرد. میرزا عبدالله مردی خوش‌طینت و دارای سجایای اخلاقی یک هنرمند واقعی بود. ردیف او مهمترین مرجع برای موسیقی ایرانی است که می‌شود گفت فراگیرترین ردیف نزد موسیقی‌دانان ایران است. میرزاعبداله صفحاتی نیز ضبط کرده است. اسماعیل قهرمانی ردیف را نزد میرزا عبداله فراگرفت و آن را روی ریل و کاست ضبط کرد، نورعلی برومند نیز آن را نزد قهرمانی فرا گرفت آن را روی ریل و کاست ضبط کرد، همچنین ژان دورینگ فرانسوی نت‌های ردیف را مکتوب کرد. امروزه ردیف میرزاعبداله در دانشگاه‌های موسیقی ایران تدریس می‌شود. حسین علیزاده آن را روی CD و کاست در سال هفتاد و یک ضبط و داریوش طلائی نیز این ردیف را روی کاست ضبط کرده و آن را در همین سال به صورت مکتوب در آورده است.