چغازنبیل آرامگاه زیر زمینی حاکمان

شوش یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان است که نزدیک به ۶۰۰۰ سال پیش در یک دشت حاصلخیز به عنوان یک کانون مذهبی پایه‌گذاری شد و قرن‌ها پایتخت حکومت‌های مقتدر مشرق زمین بود.
یکی از باشکوه‌ترین …

شوش یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان است که نزدیک به ۶۰۰۰ سال پیش در یک دشت حاصلخیز به عنوان یک کانون مذهبی پایه‌گذاری شد و قرن‌ها پایتخت حکومت‌های مقتدر مشرق زمین بود.

یکی از باشکوه‌ترین یادگارهای تاریخی این شهر، معبد چغازنبیل است که در سده سیزدهم پیش از میلاد ساخته شده و با گذشت نزدیک به ۳۳۰۰ سال از پایه‌گذاری آن، هنوز عظمت شهر قدیم در آن جلوه‌گر است.

این معبد توسط اونتاش ناپیراشا، پادشاه عیلام ۳۳۰۰ سال پیش به ارتفاع ۵۳ متر در بین دو شهر شوش و شوشتر کنونی احداث شد، ‌اما در حال حاضر تنها ۲۵ متر از ارتفاع این معبد باقی مانده است.

چغازنبیل واژه‌ای محلی از ترکیب دو کلمه چغا به معنای تپه و زنبیل است. زیگورات بنایی ۵ طبقه و محل نگهداری مجسمه خدایان و انجام مراسم مذهبی بوده که به غیر از طبقه اول و پنجم، تمامی طبقات از خشت پر شده و طبقه پنجم که مرتفع‌ترین طبقه‌هاست تنها کاهنان و خانواده‌های شاه اجازه ورود به آن را داشته‌اند.

عیلامی‌ها معتقد بودند هنگام غروب، ‌خدایشان از آخرین طبقه زیگورات به آسمان پرواز می‌کند و روز بعد باز می‌گردد.

هسته مرکزی زیگورات از خشت خام احداث شده، چهار گوشه‌های زیگورات منطبق با ۴ جهت اصلی شمال، ‌جنوب، شرق و غرب است. در تمامی اضلاع زیگورات، صحن‌های بسیار وسیعی وجود دارد. این صحن‌ها، ‌مسیر حرکت کسانی بوده که برای انجام مراسم مذهبی در آنجا جمع می‌شدند. صحن‌ها راه حرکت دسته جمعی زائران به مناسک مذهبی بوده است.

معبد چغازنبیل در سه باروی تو در تو ساخته شده که هر یک از باروها به شکل ویژه‌ای طراحی و بنا شده است بین باروهای اول و دوم کاخ شاهی و ۵ آرامگاه زیر زمینی سلاطین عیلام و یک پرستشگاه که به نو سکو، خدای آتش پیشکش شده بود، جای داشته است.

معبد زیگورات در مرکز حصار سوم قرار گرفته است. این معبد با به کار گیری میلیون‌ها آجر ساخته شده که یادگاری‌های آن هنوز پابرجاست. محوطه مقدس چغازنبیل به واسطه ۷ دروازه با محیط اطراف ارتباط دارد. درون این مجموعه ۳ معبد با حیاط‌های سنگفرش و انبارهای متعدد آلات و ادوات جنگی قرار دارد.

از کاوش‌های این موزه آجرشناسی یادگارهای تاریخی فراوان و ارزشمند به دست آمده که لوح حمورابی یا نخستین قانون مدون بشر در زمره این یافته‌های باستان‌شناسی است. عملیات باستان‌شناسی در این بنا از حدود ۱۳۲۵ خورشیدی آغاز و تا سال ۱۳۴۱ ادامه داشت.

اهمیت این محوطه تاریخی به عنوان مهم‌ترین اثر به جا مانده از دوران حکومت عیلامی، ‌قدمت ۳۰۰۰ ساله آن و جاذبه‌های طبیعی‌اش از جمله عوامل قرار گرفتن این اثر تاریخی در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث فرهنگی یونسکو بود.

زیگورات چغازنبیل، یکی از باشکوه‌ترین جاذبه‌های تاریخی، ‌فرهنگی و گردشگری خوزستان است که چشم هر بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌کند و سالانه ده‌ها هزار گردشگر داخلی از اقصی نقاط جهان از این بنا بازدید می‌کنند. این معبد در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرستان شوش قرار دارد.

سمیه غافلی