از تربیت فرزندتان لذت ببرید

اول به پدر ایرمان و پدر مهرزاد تبریک می گویم, نه به خاطر اینکه پدرها کمتر در کلاس والد مثبت شرکت می کنند, بلکه به این دلیل که از حالا که سن بچه هایشان خیلی کم است, به دنبال آموختن قواعد تربیتی هستند

اول به پدر ایرمان و پدر مهرزاد تبریک می‌گویم، نه به خاطر اینکه پدرها کمتر در کلاس والد مثبت شرکت می‌کنند، بلکه به این دلیل که از حالا که سن بچه‌هایشان خیلی کم است، به دنبال آموختن قواعد تربیتی هستند. می‌خواهم دو نکته مهم را به این پدرهای گرامی بگویم؛ مراقب باشید سطح سواد و آگاهی بالای شما و همه معلوماتی که برای تربیت فرزندتان با مطالعه زیاد و... به دست می‌آورید، به ایجاد فاصله یا خدای ناکرده فخرفروشی به همسرتان منجر نشود. هر آنچه می‌آموزید، با هم به شور و مشورت بگذارید و اجازه بدهید کودکتان از آگاهی، همسویی و همراهی شما و مادرش سود ببرد. مادرها و پدرهایی که تکروی می‌کنند، فقط به فرزندشان ضرر می‌رسانند حتی اگر در زمینه تربیت فوق‌تخصص داشته باشند. آقای دلداده دو سوال پرسیده بودند که شاید سوال شما هم باشد: «آیا می‌توانیم با نظارت خودمان دست کودک را به سمت یک لیوان داغ ببریم و بعد توضیح بدهیم که این خطرناک و جیز است؟ شما اجازه امتحان این موارد کم‌خطر مانند لیوان داغ، خار گل و... را پیشنهاد می‌کنید؟» «آیا امن کردن خانه همیشه روش موثری است؟»

آقای دلداده! پاسخ شما مثبت است. بچه‌ها برای درک حواس مختلف نیاز دارند تجربه کنند و می‌توانند تجربه گرما و داغی را با سیب‌زمینی سرخ‌شده، لیوان گرم و تقریبا خالی به بچه آموخت. تجربه‌هایی که به کودک ضرر نمی‌زنند؛ مانند لمس خارگل، خوب است چون به کودک ضرر نمی‌رساند ولی والدین مراقب باشند مانند مادری که می‌گفت دست بچه باید لای در بماند تا یاد بگیرد این کار خطرناک است، رفتار نکنند چون این کار سهل‌انگاری و نوعی نادیده گرفتن حق کودک است. آقای دلداده! روش امن کردن خانه همیشه کارساز است اما برای رفتن به منزل اقوام با توجه به شرایط باید تمهیداتی بیندیشید، مثلا اگر با پدر و مادربزرگش رفت‌و‌آمد زیادی دارید، از آنها بخواهید همکاری و خانه‌شان را ایمن کنند اما بهتر است بدون کودکتان به خانه اقوام دورتر بروید تا دردسر درست نشود چون روا نیست مدام کودک را دعوا کنید که به چیزی دست نزند. البته راه‌حل دیگری هم دارم؛ بچه‌های زیر ۵ سال را باید مجهز به خارج از منزل برد. یک کیف بردارید و کمی از خوراکی‌ها و اسباب‌بازی‌های مورد علاقه او را در آن بریزید.

مادامی که در مهمانی هستید، بدون آنکه او از وجود این انبار جالب (کیف وسایل) مطلع شود، تک‌تک محتویات کیف را رو کنید تا کم‌کم هر ۵ تا ۱۰ دقیقه با یکی از آنها سرگرم شود. در مورد آشنایی با خصوصیات هر دوره سنی هم در قسمت انتظارهای واقع‌بینانه که خصیصه چهارم والدمثبت است، صحبت خواهیم‌کرد. نکته‌ای در مورد پدر «ایرمان» وجود دارد که همه والدین لازم است آن را بدانند. از این مطلب معلوم بود که ایشان با وسواس زیاد عزم خود را جزم کرده‌اند که یک پدر خوب باشند و حتما به اتفاق همسرشان تربیت اصولی را پیاده کنند؛ اما گاهی هر چقدر حساسیت‌ها و وسواس‌ها زیاد می‌شود، نتیجه عکس می‌گیریم و بهترین کار ما به عنوان والدمثبت این است که از مراحل رشد و تکامل کودکان خود آگاه شویم و ضمن مراقبت از او، فقط نظاره‌گر این رشد باشیم و حواسمان باشد خود را در چالش‌های تربیتی نیندازیم.

والد بودن در سرشت همه ما وجود دارد پس نباید خود را خیلی درگیر کتاب‌ها و نظرهای گوناگون متخصصان کنیم، وگرنه ناگهان به خود می‌آییم و می‌بینیم فرزندمان بزرگ شده و ما اصلا از دوره‌های مختلف زندگی او لذت نبرده‌ایم. همین گذر زمان و بزرگ‌تر شدن او به شما که احتمالا مشاهده‌گر خوبی هستید، خواهدگفت علایق او چیست و می‌توانید علاقه‌های به جای او را پاسخگو باشید. در سن و سال ایرمان تنها کار شما باید توجه به نیازهای هیجانی کودک باشد. این بخش مهمی از حقوق کودکان است که بیشتر ما نادیده می‌گیریم؛ بچه‌ای نقاشی‌اش را با ذوق به پدر نشان می‌دهد و او به زور لبخند می‌زند و می‌گوید باشه دارم اخبار گوش می‌دهم آفرین! این یک آزار هیجانی است. در مورد خصیصه چهارم که انتظارات واقع بینانه از کودک است هفته آینده با هم صحبت خواهیم کرد.

دکتر میترا حکیم شوشتری

فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان

عضو هیات علمی انشگاه علوم پزشکی تهران