جایگاه و اهمیت عید غدیر

از منظر آیات و روایات جایگاه و اهمیت عید غدیر به گونه ای توصیف شده است که تحلیل معنایی آن گستره دین شناسی, پیامبرشناسی, دشمن شناسی, سنت شناسی, امام شناسی و امت شناسی را دربر می گیرد

● پرسش:

عید غدیر براساس آیات و روایات از چه جایگاه و اهمیتی برخوردار است؟ لطفاً به نحو اجمال پاسخ دهید.

پاسخ: از منظر آیات و روایات جایگاه و اهمیت عید غدیر به گونه ای توصیف شده است که تحلیل معنایی آن گستره دین شناسی، پیامبرشناسی، دشمن شناسی، سنت شناسی، امام شناسی و امت شناسی را دربر می گیرد. خداوند متعال در قرآن کریم در آیات۳ و ۶۷ سوره مبارکه مائده چهار وصف عظیم را برای غدیر ذکر کرده است. این اوصاف چهارگانه عبارتند از:

۱) مأیوس شدن کفار از دست اندازی به دین

«الیوم یئس الذین کفروا من دینکم، فلا تخشوهم و اخشون» امروز کافران از دست اندازی به دین شما ناامید شده اند. بنابراین از آنها نترسید و از من بترسید.

۲) کامل شدن دین

«الیوم اکملت لکم دینکم» امروز دین را برای شما کامل کردم.

۳) تمام کردن نعمت های الهی

«واتممت علیکم نعمتی» نعمتم را بر شما (در این روز) تمام گردانیدم.

۴) راضی شدن به انتخاب دین اسلام(علی) برای مسلمانان

«و رضیت لکم الاسلام دینا» و خرسند شدم که اسلام کیش (آیین) شما باشد. همچنین قبل از ماجرای غدیر خداوند خطاب به پیامبراعظم(ص) می فرماید: «ای پیامبر آنچه از جانب پروردگار بر تو نازل شده است را ابلاغ کن، که اگر این کار را انجام ندهی، رسالت او را به جای نیاورده ای.»

از منظر روایات، غدیر با تعابیر و اوصاف والایی بیان شده که عبارتند از:

۱) غدیر؛ عید بزرگ خداوند متعال

امام صادق(ع) فرمود: «عید غدیر، عید بزرگ خداوند متعال است.» (وسایل الشیعه، ج۵ ص۲۲۴)

۲) غدیر؛ عید بزرگ پیامبران

امام صادق(ع) فرمود: «خداوند متعال هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر اینکه عظمت روز عید غدیر را شناخت و آن را عید گرفت. (همان)

۳) غدیر؛ عید ولایت

شخصی از امام صادق(ع) پرسید: «آیا برای مؤمنین غیر از عید فطر و قربان و روز جمعه عید دیگری هم می باشد؟»

امام صادق(ع) فرمودند: «آری عید دیگری هم برای مؤمنین می باشد و آن روزی است که دستان مبارک حضرت علی(ع) در روز عید غدیر توسط پیامبر اسلام(ص) بالا برده شد، و مسأله ولایت حضرت علی(ع) برعهده زنان و مردان قرار گرفت و این روز عید ولایت می باشد.» (همان)

۴) غدیر؛ عید فروزان

امام صادق(ع) فرمود: «روز عید غدیر در میان روزهایی مثل عید فطر و قربان و جمعه همانند ماه در میان ستارگان است» (اقبال، سیدبن طاوس، ص۴۶۶)

۵) غدیر؛ روز درود و برائت

امام صادق(ع) فرمود: «بزرگ ترین و بهترین عید، عید غدیر است. زیرا در آن روز امیرمؤمنان علی(ع) به عنوان پرچمدار مردم منصوب شد. در این روز درود و سلام بر محمد و آل او فرستید و از ستمگران به آنان برائت جویید.» (بحارالانوار، ج۹۷، ص۱۱۷)

۶) غدیر؛ با عظمت ترین عید و بهترین روز سال

روز غدیر در آسمان ها مشهورتر از زمین است. (مصباح المجتهد، ص۷۳۷)

امام صادق(ع) فرمود: «ارزش عید غدیر برابر با هشتاد ماه است، و شایسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پیامبر خدا زیاد گفته شود.»

۷) غدیر؛ سند فضیلت حضرت علی(ع)

حادثه غدیر نشان داد که بزرگ ترین و مهم ترین سند بر فضیلت و برتری حضرت علی(ع) بر تمام صحابه و یاران پیامبر اسلام(ص) در آن زمان بوده است، و مهم ترین پیام این حادثه بزرگ این بود که اگر کسی این قابلیت و لیاقت را می داشت، او انتخاب می شد. پس غدیر گویای فضیلت و برتری در تمام ابعاد وجود مقدس حضرت علی(ع) است.

۸) غدیر؛ جشن بزرگ تاریخ

اولین جشن بزرگ غدیر، جشنی بود که اصحاب غدیر در حضور پیامبر(ص) برگزار کردند و شاعران متعهدی همچون «کمیت اسدی» و «ابوتمام طائی» اشعاری سروده و انشاء کردند. همه امامان به پاسداشت غدیر پرداختند و در ضمن خطابه ها و سخنان خود از غدیر یاد کردند و هر ساله روز غدیر را جشن گرفتند و گرامی داشتند و باید گفت که جشن غدیر به طور رسمی و علنی پس از قرن ها ممنوعیت در سال ۳۵۲هـ.ق در بغداد به وسیله «معزالدوله دیلمی» باشکوه بسیار انجام شد و به فرمان وی شهر را آذین بستند و به شیوه اعیاد دیگر، بازارها را در شب بازگذاشتند.

۹) غدیر؛ خط بطلانی بر تفکر جدایی دین از سیاست

در طول تاریخ همیشه زورمداران به دنبال جدایی دین از سیاست بودند و دین را فقط در معابد و مساجد می دیدند و سیاست را مخصوص خود می دانستند. غدیر به این طرز تفکر باطل و منحط پایان داد. پیامبر خدا(ص) به دستور حضرت حق مأمور شد با انتخاب حضرت علی(ع) و معرفی آن به مردم خط بطلانی بر تفکر پوسیده و منحط جدایی دین از سیاست بکشد غدیر نشان داد دین و سیاست از حکومت جدا نیستند و فلسفه وجودی دین برای ایجاد حکومت و اجرای سیاست الهی است. جمله معروف شهید مدرس ناظر به همین مطلب است که فرمود: «دیانت ما عین سیاست ماست و سیاست ما عین دیانت ماست.»