تراژدی مردم عادی

همان طور که هندی ها ثروتمندتر و تحصیلکرده تر می شوند, باید از روحیه اجتماعی بهتری هم برخوردار شوند

همان طور که هندی‌ها ثروتمندتر و تحصیلکرده‌تر می‌شوند، باید از روحیه اجتماعی بهتری هم برخوردار شوند.

پیاده روی در کشمیر و در کوهپایه‌های هیمالیا مفرح است. مناظر خیره‌کننده دریاچه‌های یخی، قله‌های برفی و دره‌های سرسبز پهناور درک چرایی رقابت چندین ساله هندی‌ها و پاکستانی‌ها برای کنترل این مرز طبیعی را آسان می‌کند.

برخلاف بسیاری از نقاط هند، کشمیر فضاهای زیادی برای زندگی دارد، به گونه‌ای که مکان‌های مسکونی این منطقه از هم پراکنده هستند. هوا هنوز پاکیزه است و پروانه‌ها به دنبال گل‌هایی همانند گل‌های کوه‌های آلپ می‌گردند. اما طی چند هفته در تابستان، هزاران سرباز هندی از مسیرهای زیگزاگی شکل به سوی مجموعه‌ای از دره‌های ِ نزدیک «خط کنترل» - خط جداکننده هند و پاکستان - بالا می‌روند. آنها به طرزی ناشیانه روی صخره‌ها دستورالعمل‌های نظامی -«آرام و با ثبات قدم بردارید»، «به طبیعت احترام بگذارید» - و نام‌های گردان‌های خود را می‌نویسند. تک‌تیراندازها در پناه سنگرهای ساخته شده از کیسه‌های شنی به نظر آماده رزم می‌رسند. کابل‌های ارتباطی قرمز رنگ به شکل مارپیچ از صخره‌ها و پیرامون آبشارها بالا می‌روند.

سربازان مستقر روی هر تپه از آن مراقبت می‌کنند. در ایستگاه‌های مستقر در حاشیه مسیر ۳۲ کیلومتری که در بالاترین نقطه‌ها ارتفاع آن به ۴۵۰۰ متر می‌رسد، کارگران آشپزخانه‌هایی را بنا کرده‌اند. آشپزخانه‌هایی که ماکارونی، خوارکی‌های سرخ شده، شیرینی و چای ِ شیرین درست می‌کنند. اهالی دهکده و چوپانان ِ گله‌های بز در حالی که راهنماها و باربرها به سوی مکان‌های کنونی بالا می‌آیند، کار می‌کنند.

● کشمیر دیگر «ویژه» نیست

انگار سال‌ها ناامنی و توسعه نیافتگی در کشمیر در حکم نوعی کمیسیون حفاظت از جنگل‌ها و مراتع به این منطقه خدمت و به غیر از آب شدن یخچال‌های طبیعی، این مکان را از نظر ظاهری به خوبی حفظ کرده است، اما اینک فعالیت‌های نظامی پایان یافته و هر تابستان لشگری بزرگ از توریست‌ها به این منطقه می‌آیند. طی سال گذشته و امسال، کشمیر پذیرای بیش از یک میلیون نفر بازدیدکننده بوده است. ناگهان دریاچه متین و آرام واقع در «سرینگر» پایتخت کشمیر، با هیاهوی جوان‌های جت اسکی سوار پر می‌شود. جاده‌های کوهستانی با رفت و آمد بیش از حد کامیون‌ها و سایر موانع مسدود می‌شود. ساختمان‌سازی نیز در این دره رونق می‌گیرد.

کشمیر به آرامی شبیه سایر مناطق هند می‌شود: ثروتمندتر، صلح‌آمیزتر و در عین حال دارایِ سرقت‌های بیشتر. در اغلب مناطق هند پیامدهای این فرآیند به نظر مخرب می‌رسد. گزارش اتاق فکر دهلی در سال ۱۹۹۷ به نقل از موسسه منابع زیرزمینی و انرژی هشدار داد که ۵۰ سال رشد سریع جمعیت به پیش بینی‌های محیطی ترسناکی منجر خواهد شد. چوب جنگل‌ها از بین خواهند رفت. آلودگی هوا به ۹۰ درصد از روستائیان و به یک سوم ساکنان شهرها سرایت خواهد کرد.

بی‌کیفیت شدن خاک، حجم محصولات مزارع را به کمتر از ظرفیت آنها کاهش خواهد داد. کمبود آب، آلودگی آب رودخانه‌ها و افت شدید در سطح آب‌های زیر زمینی نیز سایر نگرانی‌های طرح شده در این گزارش بوده است.

پس از این گزارش، ۱۵ سال دیگر نیز سپری شد و مشکلات بدتر از سابق شدند. «رجندرا پاچوری»، رییس موسسه منابع زیرزمینی و انرژی می‌گوید که «مطمئنا نگران‌تر از آن است که قبلا بود». جنگل‌ها تا اندازه‌ای بهتر حفاظت شده‌اند و حمل‌و‌نقل عمومی در برخی شهرها بهبود یافته است. یک دهه پس از اینکه اتوبوس‌ها و موتورهای سه چرخ از گاز مایع به عنوان سوخت استفاده می‌کنند، هوای دهلی پاکتر شده است.

اما آلودگی زمستانی که در دهه ۱۹۹۰ این شهر را آزار می‌داد، اکنون بازگشته است. به همراه بیجینگ در چین، دهلی نیز یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان به شمارمی رود.

هندوها - که بسیاری از آنها خود را در رودخانه گنگ می‌شویند - این رودخانه را مقدس می‌دانند. هنوز دباغی‌ها، کارخانه‌های کاغذ‌سازی و سایر کاربران صنعتی مواد شیمیایی و زباله‌های خود را در این رودخانه می‌ریزند و کشاورزان نیز اجازه می‌دهند تا کودهای شیمیایی به این رودخانه سرازیر شود. برخی از گروه‌های اجتماعی پروژه‌هایی را با حکومت‌های محلی برای جلوگیری از این تخریب‌ها اجرا می‌کنند، اما چنین تلاش‌هایی بسیار نادر هستند.

اقتصادهای دارای رشد سریع با قوانین اندک، اغلب مشکلاتی از این دست را به وجود می‌آوردند، اما در هند، به ویژه در شمال این کشور، به نظر می‌رسد که افراد کمی حس سهیم بودن در فضای عمومی یا التزام به جهان طبیعی اطراف خود را دارند. متاسفانه ریختن آشغال، توسعه دارایی‌های خصوصی از طریق دست‌اندازی به زمین‌های عمومی و تخطی از قوانین محیط زیستی و سلامت مساله‌ای عمومی است. آقای پاچوری با تاسف می‌گوید: «این موضوع یک تراژدی برای مردم عادی به شمار می‌رود».

خوشبختانه این موضوع همگام با ثروتمند‌تر و تحصیلکرده‌تر شدن مردم هند تغییر خواهد کرد. احتمالا یک سیستم دموکراتیک ِ در حال ترقی، پاسخی به این مشکلات باشد، اما جذب احترام برای کالاهای عمومی به نظر سخت می‌رسند. جلب توجه افراد برای داشتن دغدغه درباره موردی خاص مانند غارت محیط زیست بسیار مشکل است. افرادی که با خوش رویی پاسخ می‌دهند، دارایی بسیار ارزشمندی برای کشور به شمار می‌روند. در عین حال، اغلب نگرشی وجود دارد که افراد دیگر باید مشکلات را حل کنند. آقای پاچوری می‌نویسد: «مردم تمایل دارند که از دولت درخواست کنند تا امور را حل و فصل کند. » نوعدوستی روی کره زمین ضعیف است. به طور مثال، هندی‌ها در میان سایر کشورها از لحاظ اهدای سخاوتمندانه عضو در آخرین رتبه قرار دارند.

ممکن است این موضوع تغییر کند. بنا به تمام دلایلی که هندوها به تقدیرگرایی متهم می‌شوند، آنها همچنین به طور روزافزونی برای برچیدن سیاستمدارانی که آنها را ناکام کرده‌اند، آماده هستند. آنها علیه فساد و ایده‌های مبتکرانه برای ترویج فساد- مانند راه‌اندازی وب‌سایت تا مردم بتوانند جزئیات رشوه‌هایی که پرداخته‌اند را اعلام کنند - در خیابان‌ها تظاهرات کرده‌اند.

وقتی بحرانی بروز می‌کند- بحران محیط زیستی، تروریستی، اقتصادی، سیاسی – هم رهبران و هم مردم عادی ِ هند به ارزش‌هایی مانند مدارا و آزادی که به کشورشان اعتبار می‌دهد، متوسل می‌شوند. در این روزها، واژه مورد علاقه در هند «جوگاد» به معنی روحیه نوآوری و انجام آن است. احتمالا پنج سال آینده آشفته خواهد بود و انتظارات بالای سال‌های اخیر احتمالا فروکش خواهد کرد.

اما در واقع هند باید پشت سرِ«جوگاد» به پیش برود. موفقیت بزرگ تنها وقتی بدست می‌آید که استانداردها ارتقا پیدا کنند و کیفیت هر چیزی از خانه‌ها و شهرها تا کسب موفقیت‌های تحصیلی و ورزشی بهتر شود. کسب موفقیت همچنین نیازمند عملکرد موسسات، رهبران و افراد پاسخگو نیز هست، افرادی که شهامت تصمیم گیری دارند. هندوهای معمولی به تدریج مشارکت در امور را آغاز خواهند کرد. بسیاری از آنها از پذیرش رشوه، امتناع و مالیات‌های خود را پرداخت خواهند کرد. آنها همچنین به عنوان کارآفرین تولید ثروت کرده و مراقبت بیشتری از محیط زیست خواهند کرد.

مترجم: امیرعلی عزیزی