هواپیمای مسافربری Boeing ۷۰۷

هواپیمای مسافربری چهار موتوره بوئینگ ۷۰۷, در حقیقت نخستین هواپیمای مسافربری بود که جهان حمل و نقل و مسافرت هوایی را, وارد عصر جت نمود

● بوئینگ ۷۰۷ ، ورود مسافران هوایی به عصر جت در ایران

هواپیمای مسافربری چهار موتوره بوئینگ ۷۰۷، در حقیقت نخستین هواپیمای مسافربری بود که جهان حمل و نقل و مسافرت هوایی را، وارد عصر جت نمود. در این میان، کشور ایران نیز از این صنعت بی بهره نبوده و در زمانی کوتاه، به سرعت ناوگان هوایی خود را به این هواپیما تجهیز کرد.

این هواپیمای بسیار موفق، به واقعیت آغاز کار هواپیماهای جت در عرصه مسافرت های سریع هوایی بود.

این هواپیمای بسیار موفق، در روز آزمایش خود توانست، با کمک خلبان تکس، دو مانور بارل رول را پشت سر هم و در ارتفاعی نزدیک به زمین انجام دهد که نشان از طراحی عالی این هواپیماست. شرکت پان آمریکن، نخستین شرکت سفارش دهنده این هواپیما بود که بوئینگ ۷۰۷ را برای خطوط نیویورک به پاریس خود، برگزید. این هواپیما با ورود خود به عرصه مسافربری هوایی، هواپیمای مشهور مسافربری DC-۸ را به تدریج، از رده خارج نمود.

این هواپیما پس از به خدمت در ایران، برای خدمت در شرکت های هوایی معروف مانند ایران ایر و ساها انتخاب شده و همچنین، نقش تانکر سوخت هوایی در نقش نظامی نیز، به وی واگذار گردید. این هواپیما، حداکثر قادر به حمل ۱۴۷ مسافر در دو کلاس و حداکثر ۱۸۲ نفر مسافر در یک کلاس است که گنجایش بسیار خوبی برای عصر این هواپیما به شمار می آید. هواپیمای بوئینگ ۷۰۷، برای تامین نیروی مورد نیاز خود، در نمونه های اولیه از چهار موتور توربوجت JT۳C ساخت پرات اند ویتنی که واقعاً در زمان ساخت خود سرآمد بودند، بهره می برد. اما در نمونه های جدید تر، از موتورهای نمونه سی اف ام اینترنشنال توربوفن، که پرقدرت تر، کم صدا تر و البته کم مصرف تر نیز هستند، استفاده می نماید.

هواپیمای شناسایی مشهور آواکس آمریکایی و سوخت رسان نظامی KC-۱۳۵، در اصل نمونه های تغییر داده شده همین هواپیما هستند و همین اهمیت طراحی بارز آن که حتی برای چندین نقش گوناگون کفایت می کند را آشکار می سازد. گفتنی است هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ اولین هواپیمای مسافربری تولید انبوه جهان بوده است که قدمت آن به حدود ۵۰ سال پیش باز می گردد که عمر بسیار قابل توجهی است.

این هواپیما در اکثر کشورهای دنیا بازنشسته شده و دیگر کاربردی ندارد اما در ایران، از این هواپیما هنوز هم در خطوط هوایی استفاده می شود.

در سانحه اخیر شرکت ساها، یک فروند از این هواپیمای بسیار قدیمی، در فرود دچار مشکل شد، به طوری که در روی باند فرودگاه مهرآباد تهران دچار سانحه شده و یکی از موتورهای آن دچار آتش سوزی شد. این هواپیما، پس از خروج از انتهای باند مهرآباد، به کانال رودخانه کن سقوط کرده و متوقف گردید. خوشبختانه، این حادثه، تلفات زیادی نداشت. برد این هواپیما، با مخازن رزرو، به حدود ۹.۹۱۳ کیلومتر می رسد.

این هواپیما دارای طولی معادل ۴۶ متر و طول دو سر بالی نزدیک به ۴۴ می باشد که در کلاس هواپیماهای بزرگ جای می گیرد. این ابعاد، بسته به مدل هواپیما، تا مقداری با هم تفاوت پیدا می کنند. هواپیمای بوئینگ ۷۰۷، دارای سقف پروازی حدود ۱۰ کیلومتر بوده و قادر است با سرعتی معادل ۹۷۷ کیلومتر بر ساعت، کروز نماید که سرعت سیر بسیار برجسته ای برای هواپیمایی از ده پنجاه میلادی به شمار می آید. تعداد نسبتاً زیادی از این هواپیما، در سال های جنگ تحمیلی با انجام عملیات سوخت رسانی به هواپیمای های جنگنده نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران، نقش موثری را در پیروزیهای هوایی علیه عراق ایفا نمودند.

تولید گونه مسافربری این هواپیما پس از تولید بیش از یک هزار فروند، در سال های مصادف با انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۸ میلادی متوقف گردید، اما تولید نمونه نظامی آن تا سال ۱۹۹۱ ادامه یافت. در پاسخ به نیاز به هواپیماهای بزرگتر و پهن پیکر تر برای خطوط دور پروازتر، شرکت بوئینگ، دست به طراحی و تولید هواپیمای موفق بوئینگ ۷۴۷ زد که این هواپیما نیز پس از سالها پیشتازی در عرصه مسافرت های نوین هوایی، هم اکنون در شرف بازنشستگی است. هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ نیز در حال حاضر در خدمت خطوط هوایی مسافربری و نیروی هوایی ایران می باشد.

نویسنده: آرمان