خواص درمانی زالزالک

زالزالک درختچه ای خزان کننده با شاخه های انبوه خار دار منشعب که ممکن است به ارتفاع ۱۰ متر برسد و برگهای دندانه دار منقسم به لوب های کم عمق دارد، گل ها سفید رنگ یا مایل به گلی و مجتمع …

زالزالک درختچه ای خزان کننده با شاخه های انبوه خار دار منشعب که ممکن است به ارتفاع ۱۰ متر برسد و برگهای دندانه دار منقسم به لوب های کم عمق دارد، گل ها سفید رنگ یا مایل به گلی و مجتمع که به صورت دیهیم در آمده و پس از پیدایش برگ نیز در گیاه ظاهر می شوند. میوه آن کاذب و به رنگ قرمز تیره که حاوی هسته کوچکی است که میوه حقیقی گیاه است ونسبتا بزرگ، به طول تقریبا ۱ سانتیمتر(حتی بیشتر) است. زالزالک بیشتر در نواحی جنگلی و مرطوب مشاهده می شود.

در سراسر اروپا,آفریقای شمالی و آسیا پراکنده و در بریتانیا فراوان است.در ایران در نواحی مختلف البرز، ارومیه، بروجرد، گرگان،اراک،کلاردشت، شمال تهران و کرج نواحی جنگل گیلان، مازندران، آذربایجان، کرمانشاه و لرستان می روید.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی شامل مقادیر زیادی اکسالیک اسید و د ر ساقه ها و جست های جوان و سبز زالزالکHCN گلوکوزید و ماد ه عامل تلخ به نام کراتگین که مشابه اسکولین است. عصاره شاخه های جوان زالزالک، عمل فلج کنند ه روی مرکز تنفسی د ارد و د ر مورد قلب پستاند اران اثر سمی د ارد . میوه تازه زالزالک، د ارای سیتریک اسید و تارتاریک اسید و کراتگوس اسید ، پکتین، روغن چرب، قند های گلوکوز و فروکتوز است. د ر هسته آن، ماد ه آمیگد الین و امولسین وجود د ارد . د ر گل های آن د ر حد ود ۰/۱۵۷ د رصد اسانس و همچنین تریمتیل آمین، کوئرسیترین و کوئرسیتین یافت می شود که ماد ه عامل زالزالک د ر گونه ماد ه کراتگوس لاکتون است که مفتح قلبی است; یعنی موجب باز شد ن و گشاد شد ن رگ های کورونر قلب می شود . بنابراین د اروی قلبی است. د ر برگ های آن بیشتر از میوه آن ماده فلاونوئید مشخص شد ه است.

خواص درمانی

حکمای طب سنتی ایران، زالزالک را از نظر طبیعت سرد و خشک می د انند و از پوست د رخت به عنوان تب بر استفاد ه می کنند . به طور کلی، د م کرد ه گل های آن یا گرد گل خشک شده آن به مقد ار پنج تا هشت گرم د ر روز برای ضعف قلب، آنژین، ورم آئورت، اختلالات عصبی از جمله نگرانی، بی خوابی، سرگیجه، احساس صد ا د ر گوش و نظایر آن مفید است. میوه زالزالک بسیار قابض است لذا می توان آن را در موارد اسهال و اسهال خونی خورد. برای تقویت قلب و معده بسیار توصیه شده است. مواقع کم خونی و سل اثر نیکو دارد. از مازو، اسید تارتریک و اسید مالیک برخوردار است که مسلولین و مبتلایان به کم خونی می توانند از آن بهره مند شوند. همین طور در درمان رماتیسم و مبتلایان به ورم روده موثر است. گل زالزالک اندکی معطر است و قبل از آنکه غنچه اش کاملا باز شود، برای مصرف داروسازی، می چینند. این گل ضد تشنج بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم می کند. داروی مفید و خاصی بر ضد تپش قلب و ضربان شدید آن است. اشتها را زیاد می کند، جهت قطره قطره آمدن ادرار توصیه شده است. نوشیدن شربت میوه یاد شده با شکر سرخ برای رفع سردرد شدید فایده دارد.

مضرات

بیماران تحت درمان با داروهای قلبی - عروقی به اثرات فارموکولوژیک کراتاگوس حساس تر هستند. بنابراین مصرف این فرآورده در افراد فوق باید با احتیاط صورت گیرد. همچنین زالزالک اثرات درمانی دیژیتالیس دیگوکسین را تشدید می کند و از اینرو در صورت مصرف دیژیتالیس از مصرف توام زالزالک بپرهیزید.