کودک حاضر جواب

حاضرجوابی یا به اصطلاح زبان درازی, یعنی پاسخگویی و واکنش سریع, گاه بی ادبانه و شرورانه کودک نسبت به بزرگترها زبان درازی شکلها و سطوح متفاوتی دارد

حاضرجوابی یا به اصطلاح زبان درازی، یعنی پاسخگویی و واکنش سریع، گاه بی ادبانه و شرورانه کودک نسبت به بزرگترها. زبان درازی شکلها و سطوح متفاوتی دارد و از مثلاً: «من از اسفناج خوشم نمی یاد، آشغاله!» گرفته تا «بابای بد!» زبان درازی محسوب می شود. حتی سرپیچی از انجام کار مانند «من حالشو ندارم، خودت اتاقم رو تمیز کن» هم مصداق حاضرجوابی یا زبان درازی در کودکان به حساب می آید.

● انتظارات واقعی

ـ ممکن است بچه متوجه نباشد که اینطور جواب دادن او زبان درازی و بی ادبی محسوب می شود. شاید فکر می کند فقط دارد عقیده خود را در مورد یک موقعیت خاص بیان می کند. گاهی اوقات، بچه ها دلیل خوبی برای اینگونه رفتارها دارند اما راه مناسبی برای ابراز آن بلد نیستند.

ـ زبان درازی معمولاً روشی عادی برای کسب اعتماد به نفس در کودکان است. آنها به تجربه زبانی و شناخت محدودیت های آن به منظور یادگیری زبان و مهمتر از آن روش به کارگیری مهارتهای زبانی نیاز دارند.

ـ بچه هایی که در محیطی زندگی می کنند یا درس می خوانند که اینگونه حرف زدن عادی است و بچه های دیگر هم نسبت به بزرگترهای خود بی احترامی می کنند، این کار را به سادگی یاد می گیرند.

- ممکن است زبان درازی نشانه اضطراب، احساس دلسردی یا ناراحتی کودک باشد.

ـ در صورتی که کودک با والدین یا بزرگترهای خود احساس امنیت و راحتی کند، آنها را با رفتارهایی مانند زبان درازی آزمایش می کند. گاه، زبان درازی کودک نشاندهنده این است که کودک اطمینان دارد بزرگترها علی رغم رفتارهای او، وی را دوست دارند.

● روشهای برخورد با زبان درازی کودک

۱) رفتارهای جایگزین:

رفتار کودک و تأثیر منفی حاضرجوابی او را بر بزرگترها و اساساً دیگران، با خونسردی و آرامش کامل برای او توضیح دهید و عبارات جایگزینی را برایش مثال بزنید. اگر کودکتان آشفته وعصبانی به نظر می رسد، حرفهای او را برایش تکرار کنید و به او نشان دهید منظور او را می فهمید. مثلاً «فکر می کنم از اینکه باید اسباب بازیهایت را جمع کنی عصبانی شده ای.» درباره احساس او و خودتان با هم صحبت کنید و تأثیر رفتار بی ادبانه او را صادقانه توضیح دهید. به او بگویید به جای این رفتار، مثلاً می توانست بگوید: «الان کمی خسته هستم اما چند دقیقه دیگر آنها را جمع می کنم»؛ وقتی هم که کودکتان از عبارات مؤدبانه استفاده می کند و رفتارهای بی ادبانه قبلی را پس می زند، حتماً او را تشویق کنید.

۲) اجازه دهید بین «رفتاری تند» و «پیشنهاد شما» یکی را انتخاب کند

وقتی رفتار بی ادبانه ای از بچه سر می زند، با قاطعیت اما کاملاً خونسر و آرام به او بگویید: «یا مؤدبانه حرف بزن یا اصلاً با تو صحبت نمی کنم.» به بچه بگویید اگر باز هم بخواهد زبان درازی یا بی احترامی کند، اتاق را ترک خواهید کرد و هنگامی به حرفهایش گوش خواهید داد که او مؤدبانه و آرام صحبت کند. بعد از اینکه مدتی بچه را تنها گذاشتید تا خوب آرام شود، مؤدبانه از او بپرسید آیا برای درست صحبت کردن آماده است یا خیر؛ هرگز فراموش نکنید که در همه حال و همیشه، باید عشق و محبت خود را به کودکتان نشان دهید.

۳) زبان درازی او را نادیده بگیرید

بچه ها محتاج جلب توجه والدین هستند. اگر نتوانند این توجه را از طرق مثبت به دست آورند، آن را از روشهای منفی هم که شده به دست خواهند آورد؛ بنابراین وقتی بچه برای جلب توجه شما « زبان درازی » می کند، این کار را نادیده بگیرید. اگر پیامد «بد حرف زدن کودک» را به او نشان ندهید، (به عبارتی به او در جواب زبان درازی اش توجه نشان دهید، حتی اگر عکس العمل شما منفی باشد) در این صورت کودکتان این کار (زبان درازی کردن ) را دوباره تکرار خواهد کرد؛ اما اگر در این گونه مواقع به او هیچ توجهی ـ نه مثبت و نه منفی ـ نداشته باشید، او از تکرار آن پرهیز می کند.

۴) فقط بگویید «نه»!

از کودک خود بخواهید زبان درازی را متوقف کند و محترمانه حرف بزند. از «نه» گفتن به کودک نهراسید و این کار را تا وقتی ادامه دهید که کودک تغییر رفتار مثبتی از خود نشان دهد. اینکه به کودک اجازه دهید با شما یکی به دو کند اصلاً به نفع کودک نیست. بچه، بی ادبی را به سرعت یاد می گیرد و تغییر دادن این رفتار در کودک در آینده بسیار دشوار خواهد بود. اگر امروز به او یاد دهید چگونه با عصبانیت خود کنار بیاید و به روشی مناسب و مؤدبانه سخن بگوید، در درازمدت نتیجه بهتری خواهد داشت تا اینکه فقط بخواهید عصبانیت او را فرونشانید.

۵) کمک گرفتن از دیگران

از دیگران کمک بخواهید اگر:

ـ پس از تلاشهای شما و آزمودن دست کم دو راه از راههای پیشنهادی فوق، کودک پیشرفتی از خود نشان نداد و یا پیشرفت بسیار ناچیزی نشان داد.

ـ تا سن چهار سالگی روی رفتارهای خشن خود کنترل مناسب و کافی نداشته باشد.

وقتی پای خانواده و کودکتان به میان می آید، شما بهترین متخصص خانواده خود هستید. اگر خیلی نگران رفتارهای کودکتان هستید، از یک متخصص کودکان، مشاور خانواده، متخصص مغز و اعصاب، مربیان و مشاوران کمک بخواهید. به هیچ وجه لازم نیست که بدون یاری گرفتن از دیگران، دائماً نگران باشید!