کبر با نماز درمان می شود

نماز معجونی الهی است که در هر جزء آن رازی نهفته است و وسیله ارتباط با خداوند و انس با پروردگار جهان است و جراحاتی که بر اثر گناه بر روح و جان انسان می نشیند با مرهم نماز التیام می یابد عبادت و پرستش یکی از امور فطری است

نماز معجونی الهی است که در هر جزء آن رازی نهفته است و وسیله ارتباط با خداوند و انس با پروردگار جهان است و جراحاتی که بر اثر گناه بر روح و جان انسان می‌نشیند با مرهم نماز التیام می‌یابد. عبادت و پرستش یکی از امور فطری است. البته در شکل و نوع پرستش‌ها تفاوت زیادی دیده می‌شود. بدین معنا گروهی از فطرت الهی خویش منحرف شده و سنگ و چوب را معبود خویش بر می‌گزینند و گروهی نیز خدای یگانه را خالصانه می‌پرستند. گاه شکل و شیوه عبادت متفاوت است که از رقص و پایکوبی گرفته تا عمیق‌ترین و لطیف‌ترین مناجات‌های اولیای خدا تغییر می‌کند. هدف انبیا، ایجاد روح پرستش در بشر نبوده، بلکه اصلاح پرستش در مورد معبود و شکل عبادت است و می‌دانیم که در این میان نماز یکی از بهترین عوامل سیر و سلوک معنوی و تقرب الی ا... است.

حضرت امام رضا(ع)فرمود؛ نماز وسیله تقرب هر انسان پرهیزگاری است. نماز ستون دین است. همچنان که ستون هر مجموعه ای، ساختمان را نگاه می‌دارد و هر گاه این ستون در ساختمانی دچار نقص شود، ساختمان فرو می‌ریزد، نماز است که اگر درست انجام نشود خیمه دین واژگون می‌شود. خداوند به پیامبرش می‌فرماید؛ اقم الصلوة لذکری؛نماز را برای یاد من به پادار.البته روشن است که معیار قبولی نماز، مقدار حضور قلب است به هر مقدار حضور قلب باشد نماز مورد قبول واقع می‌شود.حضور قلب دارای مراتب و درجات متفاوتی است که به طور اجمال به آنها اشاره می‌شود؛۱.نخستین مرحله حضور قلب آن است که نمازگزار هنگام نماز متوجه باشد که در حضور پروردگار جهانیان ایستاده و با او سخن می‌گوید و خداوند متوجه اعمال و افعال اوست.۲.نمازگزار در عین این که خودش را در حال نمازدر برابر خداوند و سخن گفتن با او می‌داند به کلماتی که ادا می‌کند توجه داشته و به قلب خود معانی را تفهیم می‌کند.۳.علاوه بر معانی و اذکارخوب بداند چه می‌گوید و توجه خاص دارد که با چه کسی سخن می‌گوید.نماز سازنده انسان‌ها و تکامل بخشنده آنان است همان طور که یک انسان به غذای سالم و مفید احتیاج دارد برای رشد و پرورش روح و تکامل آن نیز به غذای روحی نیاز دارد تا به وسیله آن به سیر صعودی خود ادامه دهد و بهترین غذای روحی انسان نماز و راز و نیاز با پروردگار عالم است.

نماز از آنجا که انسان را به یاد مبدا و معاد می‌اندازد دارای اثر بازدارندگی از معاصی است، هنگامی‌که انسان تکبیر می‌گوید خدا را از همه چیز برتر و بالاتر می‌شمرد، به یاد نعمت‌های او می‌افتد، حمد و سپاس می‌گوید، او را به رحمانیت و رحیمیت می‌ستاید، به یاد روز جزا افتاده اقرار به بندگی می‌کند و از او یاری می‌جوید و صراط مستقیم می‌طلبد و از راه کسانی که بر آنها غضب شده به خدا پناه می‌برد.همچنین اگر سایر اعمال و اذکار نماز با توجه و حضور قلب انجام گیرد،انوار معنویت سراسر و جود نمازگزار را فرا می‌گیرد و سدی در برابر گناه بر او ایجاد می‌کند.

البته به همان مقدار که حضور قلب ارزش دارد و در قبول عبادت موثر است به همان اندازه هم دشوار است، زیرا در هنگام نماز شیطان مشغول وسوسه شده و با لطایف‌الحیل می‌کوشد انسان را از توجه به خداوند باز داشته و به وسوسه‌های خودش معطوف سازد که یک مرتبه انسان متوجه می‌شود نمازش به پایان رسیده و او مشغول امور دنیایی خود بوده است.نماز برنامه هر صبح و شام است به هنگام صبح اولین کلام واجب نماز و به هنگام شب آخرین واجب نماز است. پس آغاز و انجام هر روز با یاد خدا و برای خداست.افراد با تقوا که وجودشان به انوار الهی روشن شده با هر نماز یک گام به جلو برمی‌دارند، زیرا نماز تکرار نیست بلکه معراج است.

نماز به همه وجود انسان آرامش می‌بخشد چشم‌ها را خاشع و خاضع می‌گرداند نفس سرکش را رام و دل‌ها را نرم و تکبر و بزرگ منشی را محو می‌نماید. نمازگزار به هنگام نماز باید قلب خود را متوجه معبود خویش گرداند و از افکار دنیایی و شیطانی دوری گزیند و با حضور قلب کامل نماز را به جا آورد که البته رسیدن به این مرحله کار بسیار دشواری است.در نتیجه می‌توان گفت جراحاتی که بر اثر گناه بر روح و جان انسان می‌نشیند با مرهم نماز التیام می‌یابد و زنگارهایی که بر قلب می‌نشیند زدوده می‌شود. همچنین نماز خودبینی و کبر را در هم می‌شکند چون شخص نمازگزار در شبانه روز هفده رکعت و در هر رکعت دو بار در برابر خدا پیشانی بر خاک می‌گذارد و خود را ذره کوچکی در برابر او می‌بیند. پرده‌های غرور و خودخواهی را کنار می‌زند و تکبر را در هم می‌کوبد. به همین دلیل علی(ع) می‌فرماید؛ خداوند ایمان را برای پاکسازی انسانها از شرک واجب کرده است و نماز را برای پاکسازی از کبر.

منابع: بحار الانوار، ج ۸۲. آیه ۱۴ سوره طه. آیه ۴۵ سوره عنکبوت. آیه ۵۶ سوره ذاریات. بحار الانوار، ج ۱۰. نهج البلاغه، حکمت ۲۵۲.