توسعه بی سابقه صنعت پرورش شتر مرغ

وجود خصوصیاتی همچون مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی , ویژگی های تغذیه ای و کیفیت منحصر به فرد فرآورده های شترمرغ مثل گوشت , چرم و پر سبب شده است که استقبال شایانی از سوی تولید کنندگان جهت تکثیر و پرورش این پرنده در سطح جهان به شکل انبوه و صنعتی صورت گیرد

وجود خصوصیاتی همچون مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی ، ویژگی های تغذیه ای و کیفیت منحصر به فرد فرآورده های شترمرغ مثل گوشت ، چرم و پر سبب شده است که استقبال شایانی از سوی تولید کنندگان جهت تکثیر و پرورش این پرنده در سطح جهان به شکل انبوه و صنعتی صورت گیرد . در حال حاضر تولید جهانی ۰۰۰/۵۰۰ قطعه شتر مرغ پرواری و تولید ۱۲۵۰۰ تن گوشت است .

در کشور ما پرورش شتر مرغ از سال ۷۹ با تصویب شورای پروتئین کشور آغاز گردید و تا به امروز از رشد بی نظیر و فابل توجهی برخوردار بوده است . در حال حاضر ۲۰ واحد فعال مادر و ۳۰ واحد پرواری در سطح کشور در حال فعالیت هستند .

علاقمندان زیادی جهت ورود به این عرصه وجود دارد و شرایط اقلیمی و جغرافیایی کلیه نواحی کشور نیز قابلیت توسعه این صنعت را دارا می باشند . اکنون این سوال در ذهن ایجاد می شود که دلیل این همه علاقمندی چیست و این رشد چشمگیر در این مدت کم بنا به چه دلایلی صورت گرفته است ؟

شتر مرغ بزرگترین پرنده موجود در کره زمین است که به دلیل داشتن پا های قوی قادر است با سرعتی معادل ۶۰ – ۷۰ کیلومتر در ساعت بدود و سرعتش را زمانی بیش از ۱۰ دقیقه حفظ کند . پرنده نر دارای پر وبال سیاه و جثه بزرگ و پرنده ماده پر وبال قهوه ای – خاکستری و اندازه ای کوچکتر می باشد . شترمرغ از قوه باصره قوی برخوردار است و با استفاده از گردن پریسکوپ مانندش میتواند شعاعی به مسافت ۵/۳ کیلومتر را مشاهده کند . این پرنده می تواند مدت زمان طولانی را بدون آب به سر برد . این امر تا اندازه ای مربوط به وجود غدد نمکی در بینی آنها می باشد که در پرندگان در یایی و خزندگان نیز وجود دارد . ارتفاع شترمرغ بین ۲ – ۵/۲ متر و وزن آن معادل ۱۰۰ – ۱۵۰ کیلو گرم است .

شتر مرغ مقاومت نسبتا زیادی به شرایط نامساعد محیطی از قبیل دمای خیلی بالا و سرما ، رطوبت بسیار کم ، کم آبی و کم غذایی دارد و در شرایط اقلیمی گرم (متوسط ۳۵ درجه سانتیگراد ) و نیمه خشک بهترین تولیدات را عرضه می دارد .

جایگاه شتر مرغ بسیار ساده و کم هزینه می باشد و وجود سقفی که آنها را از اشعه سوزان آفتاب و باد و باران محفوظ نگه دارد کافی است . محوطه پرورش بایستی حصار کشی شود که برای شتر مرغ های بالغ بایستی ۸/۱ متر ارتفاع داشته باشد . برای هر جفت شتر مرغ مادر ۸۰۰ متر مربع فضا لازم است .

قیمت جوجه ۳ ماهه معادل ۰۰۰/۵۰۰/۳ ریال ، جوجه ۹ ماهه ۰۰۰/۰۰۰/۷ ریال و پرنده بالغ معادل ۰۰۰/۰۰۰/۲۰- ۰۰۰/۰۰۰/۲۵ ریال می باشد .

● به طور کلی مقدار اجزاء درآمدزای شتر مر غ به قرار زیر است :

▪ گوشت۱ ۴%

▪ چرم ۶۰%

▪ پر ۱۱ % و محصولات دیگر ۱۵ % ( تخم های نطفه دار ، پوسته تخم های غیر قابل جوجه کشی و ... ) .

۱) گوشت شتر مرغ : گوشت شتر مرغ از ارزش غذایی بالایی برخوردار می باشد به طوری که گوشت شترمرغ به عنوان یک شاخص در خوراک شناسی استفاده می شود . گوشت شترمرغ یکی از کم چربی ترین نوع گوشت قرمز موجود می باشد . کم بودن چربی گوشت شتر مرغ یکی از خواص مهم و قابل توجه در بازار مصرف کنونی به شمار می رود . این خاصیت برای بیماران قلبی و عروقی و نیز افراد چاق که بایستی وزن بدنشان را کنترل کنند بسیار مفید می باشد . چربی گوشت شتر مرغ در ۱۰۰ گرم گوشت برابر با ۲۹/۱ گرم است در صورتی که این مقدار برای گوشت گاو ۶/۴ و برای گوشت جوجه ۳/۴ می باشد .

کلسترول موجود در گوشت این پرنده نیز پایین و ۵۷ میلی گرم در ۱۰۰ گرم است در حالی که در گوشت گاو ۵۹ و در گوشت جوجه ۵۷ میلی گر م در ۱۰۰ گرم است . اسید های چرب غیر اشباع موجود در بافت های شتر مرغ ۳۰ % مجموع اسید های چرب را تشکیل می دهد . بالابودن میزان اسید چرب امگا – ۳ در گوشت شتر مرغ ۳/۸ % یک مزیت خوب به منظور ادامه انگیزه تولید آن محسوب می شود . در انسان استفاده از اسید چرب امگا – ۳ تاثیرات مفیدی در کاهش بیماری های قلبی – عروقی داشته و برای رشد و نمو موثر است . به نظر می رسد که این اسید چرب در مقایسه با اسید چرب غیر اشباع امگا – ۳ تاثیرات مفیدی در جلوگیری از لخته شدن خون دارد .

مهندس حبیب اله زارع

---