خانه های هوش مند خانه هایی دل انگیز

خانه هوش مند خانه ای متعلق به آینده است كه لوازم خانگی آن به درخواست های كلامی پاسخ می دهند و سامانه های خانگی اش از راه دور به كار می افتند و این آرزوی همیشگی كسانی بوده است كه چشم به آینده دوخته اند

"خانه هوش مند" خانه‌ای متعلق به آینده است كه لوازم خانگی آن به درخواست‌های كلامی پاسخ می‌دهند و سامانه‌های خانگی‌اش از راه دور به كار می‌افتند و این آرزوی همیشگی كسانی بوده است كه چشم به آینده دوخته‌اند. این مطلبی است كه در حال حاضر دست كم در داستان‌های علمی بیان شده است. این گونه خانه‌ها در حال حاضر وجود ندارند اما طی چند سال آینده صد‌ها نوآوری و همگرایی فناوری‌های بی‌شمار نوید تحقق خانه هوش مند را به همراه دارند.

جنبه‌های متفاوتی از ایجاد شبكه در خانه وجود دارد- از اداره خانگی تا لوازم خانگی هوش مند . خانم عمیرانیه مشاور فناوری اطلاعات (IT) و ارتباطات شركت مشاور تكپلوس می‌گوید: انجام فعالیت‌های مدیریتی روزمره مانند تربیت دادن برنامه‌های مسافرت، خرید از طریق شبكه (برخط)یا رسیدگی به صورت‌حساب‌ها امری سهل و آسان خواهد شد. با دستیابی ایمن باند پهن به شبكه و تبادل اطلاعات همچون پست الكترونیكی و تقویم فعالیت‌ها از طریق مدخل‌های ایمن وب، بهره‌وری در خانه هر چه بیشتر خواهد شد. همچین دستیابی به آموزشی تعاملی (گفت و شنود) از طریق كانال‌های مخصوص، مدخل‌ها و تجهیزات وب امكان‌پذیر خواهد شد و امكانات تفریحی گسترده‌ای شامل تلویزیون، رادیو، موسیقی و بازی‌ها وجود خواهد داشت.

در جنبه دیگر مربوط به مسایل خانگی، امكان خودكار كردن سامانه‌های گرمایی، امنیتی، روشنایی و درب‌های توقف‌گاه خودرو وجود خواهد داشت. در صورت عدم حضور فرد در منزل، او می‌تواند با استفاده از تجهیزات دستیابی و وب و از طریق مدخل‌های امنیتی وب از اموال و دارایی خود مراقبت نماید. این امر در باغ و حتی در خودرو نیز كاربرد خواهد داشت.

شركت تكپلوس عقیده دارد كه ایجاد شبكه در خانه، بخش مهم دیگر در رشد بازار خواهد بود. در اروپا نرخ رشد فزاینده متوسط سالانه با ارزش ۷۴ درصد سال ۲۰۰۴، یعنی از یك میلیارد دلار در سال ۲۰۰۱ به ۳/۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۴ پیش‌بینی می‌گردد. انتظار می‌رود كه پس از سال ۲۰۰۴ این رشد سریع‌تر باشد. این دیدگاه مورد حمایت یكی از تحلیل‌گران موسسه پژوهشی اووم هست. او پیش‌بینی می‌كند كه تا سال ۲۰۰۵ میزان فروش شبكه خانگی در منطقه آسیا و اقیانوسیه ۹ میلیارد دلار، در اروپا ۱۳ میلیارد دلار و در ایالات متحده ۲۰ میلیارد دلار خواهد بود. شركت تكپلوس سه مرحله مشخص توسعه‌ را پیش‌بینی می‌كند. در اولین مرحله كه طی ۶ الی ۱۸ ماه انجام خواهد شد پیش‌بینی می‌شود كه رایانه‌های خانگی از طریق شبكه‌های محلی (LAN) به تجهیزات گوناگون متصل می‌گردند تا خدمات مالی و بازی‌ها را از طریق مدخل‌های وب همچون "یاهو" ارسال نمایند. مرحله دوم كه طی ۱۸ ماه تا ۳ سال به طول خواهد انجامید شامل گسترش زمینه‌های "هوش مند " در خانه از طریق ایجاد شبكه برای لوازم خانگی همچون ویدئو، تلویزیون و فریزر خواهد بود. این فعالیت‌ها با استفاده از پردازش‌گر‌ها آغاز می‌شود. با ایجاد شبكه شخصی خانگی موارد مورد نظر را برای استفاده كنندگان ارسال خواهد كرد.

در مرحله سوم كه پس از سال ۲۰۰۵ خواهد بود، به موازات شروع تعامل سامانه‌های امنیتی، آتش نشانی، هواشناسی و دیگر سامانه‌ها ما شاهد تغییر جهت شبكه‌ها در ایجاد "خانه هوش مند " خواهیم بود. بر اساس پیش‌بینی شركت تكپلوس مسایل مربوط به سازگاری و تداخل بین فناوری‌های متفاوت كنترل حل خواهد شد و مجموعه‌ای از استاندارد‌های سری مربوط به خدمات رادیویی عمومی داده‌ها(جی پی آر اس) خدمات دندان‌آبی (بلوتوس)اترنت ۱۱/۸۰۲ و مخابرات بی‌‌سیم دیجیتال اروپا(دكت)مورد استفاده قرار خواهد گرفت. خانم عمرانیه به تشریح فرصت‌های بازار هم برای ارائه كنندگان شیوه‌های كاملاً خانگی و هم برای یكپارچه‌كنندگان سامانه‌های خانه می‌پردازد.

او متعقد است كه ۱۸ ماه آینده ماه‌های مشاركت مداوم میان ارائه كنندگان خدمات، سازندگان لوازم خانگی و سازندگان تراشه‌ها است. او در این رابطه می‌گوید: "آرایش عظیم و گسترده مورد نیاز در ایجاد شبكه خانگی نیازمند همكاری میان شركت‌های فناوری اطلاعات و دیگر شركت‌هاست و در این میان شركت‌هایی كه خود به تنهایی فعالیت‌ كنند، بخت برنده شدن نخواهند داشت. این امر در مورد استاندارد‌ها نیز صادق است و هیچ استاندارد واحدی به تنهایی موفق نخواهد بود، بلكه سامانه‌ها بایستی به نحوی طراحی شوند كه بتوانند با استاندارد‌های گوناگون منطبق باشند."

●كابرد‌های رقیب مینی رایانه

مهم‌ترین و حساس‌ترین عنصر در توسعه‌ بازار، میزان ارتباط باند پهن است كه شدت رشد آن از كشوری به كشور دیگر متفاوت است. خانم عمرانیه از كشور فنلاند به عنوان اولین كشوری كه فناوری نوین را به كار گرفته است یاد می‌كند. این كشور در رابطه با تلفن همراه جی‌اس‌ام نیز پیشگام بوده است. او همچنین می‌گوید: "ما در آغاز راه بارور شدن بازار هستیم اما تا شكوفایی كامل آن هنوز زمان زیادی در پیش داریم. اگر شركت‌ها ایستا عمل كنند و منتظر یك كاربرد رقیب باشند، مسلماً در این رابطه فرصت‌ها را از دست خواهند داد. اقدامات بسیاری در جریان است برای مثال شركت نیوپاور در مشاركت با سیرز و كوانتیونتورك در حال اجرای برنامه مقدماتی برنامه مدیریت انرژی مبتنی بر اینترنت است، در حالی كه شركت اینو‌نسین مربوط به سامانه كنترل خانه خط ارتباطی را برای اندازه‌گیری مصرف گاز و آب ایجاد كرده است.

شركت‌های هاینول اوی كنترل از طریق شبكه وب را برای سامانه گرمایی و روشنایی فراهم می‌كند و شركت مترینگ تكنولوژی یك سامانه هوش مند اندازه‌گیری ساخته است كه به استفاده كنندگان امكان اندازه‌گیری میزان مصرف انرژی را می‌دهد.

تولیدات علاالدین ارتباط وسایلی مانند ترموستات‌ها و كلید‌های برق را با استفاده از سیم‌های موجود امكان ‌پذیر می‌سازد. شركت زوباكس محصولی تولید كرده است كه به ساكنان خانه‌ها امكان ارسال امن بسته‌ها را حتی هنگامی كه كسی در منزل خود حضور نداشته باشد، می‌دهد. شركت ویستیون با سازندگان خودرو‌های موتوری در جهت هماهنگی و ارتباط سامانه‌های ارتباط، امنیت و كنترل با ماشین‌ها همكاری می‌نمایند.

در ضمن شركت پاناسونیك ارتباط سامانه تلفن بی‌سیم چند مسیره ارتباطات اینترنت را توسط خط دیجیتال مشترك (DSL) ایجاد كرده است كه این امر امكان شبكه‌بندی كامل PC خانگی و PBX را از طریق پروتكل اینترنت (IP) فراهم می‌سازد. این شركت در حال حاضر مشغول آزمایش سامانه در مدل‌ شبكه خانگی در توكیو است، در حالی كه شركت اینترنت خانه این ارتباط را در مطالعه مقدماتی سامانه‌های شبكه‌ای ارتباطی و یادگیری الكترونیكی انجام می‌دهد. شركت وسترن دیجیتال نیز در حال ساختن گردونه های سخت افزاری و نرم‌افزار‌های نگهداری است كه قابل استفاده در تلویزیون است. سامانه‌های شركت پوسنتریك یك سكوی نرم‌افزاری ایجاد شبكه خانگی را ارائه می‌كند كه امكان ارتباط باند پهن را در تمامی تجهیزات خانگی فراهم می‌سازد. در نمایشگاه جی‌تكس ۲۰۰۱ كه در دبی برگزار گردید، شركت گلف استار تكنولوژی از كشور عربستان سعودی، نرم‌افزار پیرسوییچ را به نمایش گذاشت. پیرسوییچ یك نرم‌افزار بی‌‌سیم از شركت آمریكایی كیگا مدیا اكسس است. این نرم‌افزار در برنامه ویندوز ۲۰۰۰ عمل می‌كند و به استفاده‌كنندگان تجاری امكان دستیابی یك رایانه شخصی از نوع رومیزی یا كیفی یا یك تلفن همراه با دستیابی به فایل‌های حسابرسی و آدرس‌های پست الكترونیكی، اشتراك داده و ارتباط مستقیم با دیگر استفاده كنندگان بدون نیاز به یك سرویس دهنده را می‌دهد. همچنین به ارائه پیام و انتقال صدا و تصویر نیز می‌پردازد. "دیو جاسنون" از شركت كیگا مدیا اكسس می‌گوید: " استفاده كنندگان ما در بازار عبارتند از: سازمان‌های دولتی، كارگزاران بیمه، نمایندگان فروش دفاتر مسافرتی، دانشگاه‌ها و مطبوعات".

تولیدات جدید بایستی دارای سازگاری چند جانبه بوده و كاربرد آسانی داشته باشند.

مطلوب‌ آن است كه این تولیدات به راحتی قابل قطع و وصل باشند. با توجه به میزان گسترده فعالیت‌ در این زمینه مسئله اساسی آن است كه استاندارد‌های عملیاتی به ویژه در زمینه بی‌سیم قابلیت سازگاری داشته باشند. در میان استاندارد‌های گوناگون بی‌‌سیم شاید استاندارد دندان‌آبی اریكسون بیشترین پیشرفت را در طی چند سال اخیر داشته باشد. كاربرد‌های فناوری تنها به خانه محدود نمی‌شود. اكنون در منچستر انگلستان، یك شبكه بی‌سیم شهری دندان‌آبی كه دستیابی بسیار سریع به اینترنت ویدئو كنفرانس را فراهم می‌كند در حال آزمایش است. این سامانه كه اسپیدویر نام دارد و با همكاری شركت‌های انگلیسی و سوئدی ایجاد شده است از ریزپر‌دازنده‌هایی كه در فواصل ده متری در دیوار كار گذاشته می‌شوند و تا فاصله ۱۰ متری عمل می‌كنند، استفاده می‌كند. وشبكه‌های آزمایشی در هتل‌ها، رستوران‌ها، ساختمان‌های دانشگاه‌ها نصب شده است. كسانی كه به گسترش این شبكه پرداخته‌اند بر آن هستند این شبكه را تا ۷۰ سایت در سراسر شهر از جمله دفاتر شورا و در دیگر خدمات شهری به كار گیرند.

●ایجاد شالوده‌ها

پاره‌ای شركت‌ها قبلاً با تركیب فناوری موجود به ایجاد خانه‌های هوش مند اشاره نموده‌اند تا بارقه امیدی از این دیدگاه در آینده باشد. برای مثال نوكیا به نمایش خانه‌هایی در سوئد، فنلاند، آمریكا و انگلستان پرداخته است. در سال ۲۰۰۱، شركت تلفن همراه انگلستان با نام اورانژ كه تحت مالكیت تلكوم فرانسه است، اورانژ در خانه را كه یك مركز تحقیقاتی هوش مند خانگی است به نمایش گذارده است. این شركت از فناوری‌های بیش از ۵۰ عرضه كننده از جمله Sun، Microsoft، Inter، Hitachi، uinsys و Volvo استفاده می‌كند. اورانژ یك خانه معمولی در هرت فورشایر نزدیك لندن را به یك خانه هوش مند تبدیل كرده است كه با استفاده از تلفن همراه اورانژ قابل كنترل است. این امر با استفاده از SMS، پروتكل كاربردی بی‌‌سیم (WAP) و یا از طریق شماره‌گیری و یا ارسال فرمان صوتی به كمك ایستگاه وایلدفایر مجازی شخصی اورانژ امكان‌پذیر است. سامانه خانه همچنین از طریق ارسال مستقیم فرمان صوتی، PDA یا دستیار دیجیتالی بی‌‌سیم و تخته‌های وب كه در پانل‌های دیوار جاگذاری شده‌اند و یا هرگونه PC متصل به شبكه وب فعال می‌شود.

در میان دیگر نوآوری‌ها، خانه شامل یك تلویزیون وصل به شبكه، ویدئو، DVD، رادیو و سامانه CD است كه بازی‌های شبكه‌ای تعاملی را در هر اتاق ممكن می‌سازد. همچنین یك سامانه كنترل قفل مركزی كه از طریق كلید بی‌‌سیم فعال می‌شود، سامانه‌های هوش مند كنترل آب و گرما، حمام هوش مند در برابر صدا، هوش مند حمام كه در صورت حضور فردی در داخل حمام از دورن قفل می‌شود را نیز دارا می‌باشد و یك روبات چمن زن نیز در باغ وجود دارد.

دكترعلی اكبرصنعتی

---