داریوش صفوت

● داریوش صفوت (۱۳۰۷-)
داریوش صفوت، ردیف دان، موسیقی‌دان و نوازنده سه‌تار و سنتور هفتم آذرماه ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد.
موسیقی و نواختن سه تار را ابتدا نزد پدرش علی اصغر صفوت …

داریوش صفوت (۱۳۰۷-)

داریوش صفوت، ردیف دان، موسیقی‌دان و نوازنده سه‌تار و سنتور هفتم آذرماه ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد.

موسیقی و نواختن سه تار را ابتدا نزد پدرش علی اصغر صفوت فرا گرفت و به دلیل حشر و نشر پدرش با اهالی هنر، از جمله حیب سماعی (سماع حضور) در ۱۶ سالگی (۱۳۲۳) نزد وی رفت و سنتور را نزدش آموخت.

در ۱۹ سالگی (۱۳۲۶) به درک محضر استاد ابوالحسن صبا توفیق یافت و نوازندگی سه‌تار و سنتور را در محضر وی تکمیل کرد به نحوی که بعدها صبا در جایی از وی به عنوان یکی از بهترین شاگردان خود یاد کرد که درکی دقیق و ظریف از موسیقی ایرانی دارند.

صفوت در کنار یادگیری موسیقی، تحصیلات آکادمیک خود را نیز با قبولی و فارغ‌التحصیلی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران دنبال کرد و سال ۱۳۳۲ در رشته حقوق فارغ التحصیل شد. صفوت البته همزمان با تحصیل دانشگاهی کار موسیقی را هم ادامه داد، چنانکه نزدیک به ده سال و تا قبل از درگذشت ابوالحسن صبا از محضرش کسب فیض کرد.

بعد از فوت صبا، صفوت که میان شاگردان صبا و اهالی موسیقی آن زمان، به استعداد و طبع روان شهره بود، در هنرستان عالی موسیقی مشغول تدریس شد.

دراین دوران مرحوم دکتر مهدی برکشلی موسیقیدان و استاد فیزیک دانشکده علوم ، رئیس واحد موسیقی اداره کل فرهنگ و هنر بود. او که با شرق شناسان فرانسوی ارتباط داشت و نیز تحصیلات آکادمیک خود را در فرانسه به پایان برده بود، داریوش صفوت را برای تدریس موسیقی ایرانی به «مرکز مطالعات موسیقی شرقی» در پاریس معرفی کرد.

صفوت تا اخذ درجه دکترا در رشته حقوق بین‌الملل از دانشکده حقوق پاریس پیش رفت. داریوش صفوت بورسیه اداره کل هنرهای زیبا شد و در پاریس در کنار تحصیل و تدریس، به تحقیق و پژوهش در موسیقی و اجرای کنسرت‌های پژوهشی پرداخت. او به تشویق و کمک شرق شناس فرانسوی خانم نلی کارن که شاگرد سه تار و سنتور صفوت نیز بود، کتابی به زبان فرانسه درباره موسیقی ایران نوشت که ذیل مجموعه «سنت‌های موسیقی » در سال ۱۳۴۴ انتشار یافت.

صفوت در آن کتاب موقعیت اجتماعی موسیقی در آن دوران را شرح داده و راهکار حفظ و احیای موسیقی قدیم ایران را تأسیس یک مرکز باستان شناسی موسیقی دانست.

انتشار کتاب رئیس رادیو تلویزیون سابق را برآن داشت تا از صفوت برای مشاوره در زمینه موسیقی رادیو و تلویزیون، دعوت به همکاری کند، اما صفوت پیشنهاد جدی تری داشت و آن تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران بود. دراین زمان او به دعوت دکتر برکشلی، در دانشگاه تهران تدریس موسیقی می کرد. حضور او در دانشگاه فرصت مناسبی بود تا با استعدادهای جوان موسیقی آشنا شود و بهترین های آنان را برای حضور در مرکز حفظ واشاعه موسیقی ایران انتخاب کند.

وی بعدها مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را بنا گذاشت و شاگردان برگزیده دپارتمان موسیقی دانشگاه تهران را نیز با همکاری نورعلی خان برومند، موسیقیدان شاخص دوران که مدرس دانشکده بود، به مرکز آورد و واسطه پیوند نسل قدیم موسیقیدانان ایران با این نسل نوجو و جوان شد.

از جمله ویژگی‌های این مرکز این بود که شاگردان حقوق می‌گرفتند تا از بزرگان موسیقی ردیف و نوازندگی بیاموزند. شاگردانی که بعدها هر کدامشان برای خود و جامعه موسیقی یلی شدند. افرادی چون محمد رضا لطفی، پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، داریوش طلایی، داود گنجه‌ای، ، جلال ذوالفنون ، مجید کیانی، محمدرضا شجریان، علی اکبر شکارچی، محمد علی کیانی‌نژاد، داریوش پیرنیاکان، مرحوم نورالدین رضوی سروستانی، مرحوم محمدعلی حدادیان، مرتضی اعیان، مرحوم عشقی، رضا مقدسی و... از جمله افرادی بودند که زیر نظر دکتر صفوت و بزرگانی چون، سعید هرمزی، فروتن، دوامی، شهنازی، بهاری و... هم درس موسیقی آموختند وهم درس زندگی هنری.

دکتر صفوت در دوره‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ریاست بخش موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را بر عهده داشت.

وی چند سال قبل نشان شوالیه را از دولت فرانسه دریافت کرد که به دلیل روحیه گریز از تبلیغاتش آن را نزد کسی و جایی بیان نکرد.

برخی از آثار مکتوب او عبارتند از:

ـ خصوصیات موسیقی سنتی ایرانی (به زبان فرانسه) ۱۳۴۵

ـ موسیقی ایران (به زبان فرانسه تحت نظارت شورای بین المللی موسیقی یونسکو) ۱۹۶۶

ـ رساله عرفان موسیقی ایران ۱۳۴۸

ـ موسیقی سنتی و عرفان شرقی (نیویورک) ۱۹۸۵

از دکتر صفوت دوتکنوازی سه تار و سنتور و نیز ردیف آوازی موسیقی ایران با صدای حاتم عسگری نیز منتشر شده است.