چگونه یک کودک وقت شناس داشته باشیم

بهترین زمان برای آموزش و مدیریت زمان, شش سالگی است

حتما بچه‌هایی را دیده‌اید که صبح‌ها پشت در مدرسه می‌مانند و انتظار می‌کشند که ناظم در را باز کند تا راهی کلاس درس‌شان شوند. باز مدرسه‌ام دیر شد! جمله‌ای آشنا برای کسانی است که نسل قبل برنامه‌های تلویزیونی را تجربه کرده‌اند. این عنوان شامل سریالی درباره کودکی بود که هر گاه می‌خواست به مدرسه برود، دیر می‌رسید و بازیگوشی او در حین رفتن به مدرسه باعث می‌شد تا همیشه دیر برسد.

متاسفانه بیشتر اوقات، سرعت حرکت بچه‌ها در آماده شدن برای رفتن به مدرسه، لاک‌پشت‌وار است. آنها به کندی حرکت می‌کنند و وقت ما را نیز تلف می‌کنند. به نظر روان‌شناسان کودک بهترین زمان برای آموزش و مدیریت زمان از همان روز اول مدرسه یعنی شش سالگی است. اولین ساعات روز، بهترین زمان برای آموزش وقت‌شناسی به کودکان است.

برای این‌که به او آموزش دهیم چگونه از وقت خود استفاده کند، مسئولیت کارهایی را مثل آماده کردن کیف، لباس پوشیدن و صبحانه خوردن به عهده خودش می‌گذاریم. در واقع کارهایی را که باید انجام دهد، یادداشت می‌کنیم و به او آموزش می‌دهیم که هر کاری را در چه زمانی باید انجام دهد.

والدین برای آموزش وقت‌شناسی کودکان باید از تذکر و یادآوری کارها جداً خودداری و اجتناب کنند. این تذکرات فرصت انجام اشتباهات را از بچه‌ها می‌گیرد. اگر کودک یک روز دیر به مدرسه برسد و پشت در بماند، متوجه این نکته می‌شود که باید سر وقت کارهایش را انجام دهد تا توبیخ نشود. اگر شما هنگام حضور در محل کار یا قرارهای کاری و خانوادگی، نسبت به وقت بی‌توجه هستید، به‌طور غیرمستقیم به آموزش این امر به فرزند خود پرداخته‌اید و به قول معروف: «رطب خورده منع رطب نتوان کند» و کودک شما با وجود الگویی تمام عیار در طول زندگی، محال است که به حرف‌ها و نصایح شما در مورد اهمیت وقت توجه نشان دهد.

وقت‌شناسی در انجام امور شخصی، موضوع دیگری است که باید به او آموخته شود. حضور بموقع در مدرسه یا کلاس‌های فوق برنامه، توجه به ساعت خواب یا مطالعه و... از مواردی است که هر روز کودک با آنها درگیر است. شما به عنوان والدین او باید در مورد برنامه‌ریزی دقیق این کارها دقت و به او کمک کنید با انجام بموقع کارهای خود، به وظایف روزانه‌اش برسد. برخی کودکان شب‌ها هر ساعتی که دوست دارند می‌خوابند یا گاهی به علت بازیگوشی بیش از حد، انجام تکالیفشان به نیمه شب می‌کشد. آموزش وقت شناسی باید از همین امور به ظاهر ساده آغاز شود. دیر خوابیدن کودکان هنگام شب‌ و بازیگوشی آنها را باید مدیریت کرد و این موضوع می‌تواند با تدبیری بجا از سوی والدین برطرف شود.

بد نیست که بعضی اوقات برنامه‌های زمانی کوچک خانواده از قبیل رفتن به پیک نیک، سفرهای یکروزه، برنامه‌ریزی برای رفتن به سینما، پارک و... را به او بسپارید تا او زمان را به اطلاع اعضای خانواده برساند. این مساله باعث می‌شود کودک با توجه به آب و هوا، زمان تاریکی، شروع برنامه‌ها، زمان شام و ناهار و... به برنامه‌ریزی بپردازد و در نتیجه ناچار به زمان‌بندی از ساعاتی قبل برای این برنامه تفریحی کوچک خانوادگی می‌شود. این کار به او کمک می‌کند بتدریج با مشکلات و برنامه‌های پیش‌بینی نشده، آشنا شود و با بزرگ‌تر شدن، آمادگی برنامه‌ریزی جهت انجام کارهای مهم‌تر را نیز پیدا کند.

به عقیده این کارشناس، باید در مورد بدقولی و عدم توجه به وقت با فرزندان صحبت کرد. صحبت دراین‌باره سبب می‌شود که او با ناپسندی این موضوع از جنبه عمومی بیشتر آشنا شود، زیرا بسیاری از کودکان متوجه نیستند که وقت‌نشناسی آنها می‌تواند منجر به چه مشکلاتی شود. اهمیت این مساله را با ذکر مثال‌هایی از زندگی اطرافیان یا حوادثی که برای خودتان رخ داده، بیان کنید تا ارزش وقت‌شناسی برایش بیشتر آشکار شود.

شما می‌توانید به آرامی در مورد این‌که بی‌توجهی او به وقت موجب ناراحتی شما شده، صحبت کنید و در صورت تکرار این مشکل پس از چند بار، او را از انجام برخی کارهای مورد علاقه‌اش برای مدتی کوتاه محروم کنید. او باید بفهمد که بی‌توجهی به زمان، گاهی سبب می‌شود که فرصت‌های بسیار خوبی را از دست بدهد و در نتیجه تاوان‌های زیادی برای آن در زندگی بپردازد. این سختگیری‌های کوچک شما سبب می‌شود او با اهمیت این موضوع بیشتر آشنا شده و بتدریج به مبحثی جدایی‌ناپذیر از زندگی وی تبدیل ‌شود.