تفریحات زنانه در دارالخلافه

در نظام اجتماعی تهران قدیم، زنان دارای نقش چندان فعالی در هیچ‌یک از امور نبودند و به همین جهت سهم و بهره‌ای از سرگرمی‌های رایج نمی‌بردند و جز آن دسته از زنان که همراه با خانواده …

در نظام اجتماعی تهران قدیم، زنان دارای نقش چندان فعالی در هیچ‌یک از امور نبودند و به همین جهت سهم و بهره‌ای از سرگرمی‌های رایج نمی‌بردند و جز آن دسته از زنان که همراه با خانواده خود به زیارت اماکن متبرکه می‌رفتند، تقریبا بقیه تفریحات جنبه‌ای مردانه داشت. اما این نکته به آن معنی نیست که زنان هیچ‌گونه وسیله تفریحی نداشتند، بلکه آنها نیز دارای یک‌سری وسایل و امکاناتی برای پر کردن ایام فراغت خود بودند که از آن جمله می‌توان به برگزاری مجالس روضه‌خوانی زنانه در منزل، شرکت در مجالس روضه‌خوانی، قرائت قرآن و حدیث اشاره کرد که در تهران قدیم ابعاد گسترده‌ای داشت و عده زیادی از زنان و دختران خانه‌دار به آن علاقه‌مند بودند.

غیبت؛ رایج‌ترین تفریح زنان

جز این موارد، رفت و آمدهای زنانه و دور هم نشستن در ساعات مختلف روزانه یکی دیگر از وسایلی بود که وقت زنان را پر می‌کرد و طی این نشست و برخاست‌های زنانه، فرصت مناسبی وجود داشت تا زنان بتوانند طرز پختن انواع غذاها و شیرینی‌ها، شیوه تهیه انواع ترشیجات، مرباجات و نحوه دوخت و دوز را از هم یاد بگیرند. رایج‌ترین بحث مجامع اینچنینی که متاسفانه همچنان وجود دارد، غیبت کردن از دیگران‌، بزرگ کردن معایب آنان وافشای اسرارشان بود که برایشان شیرین بود و همه در این مباحث خود را دخالت می‌دادند. بازار فالگیری و توسل به جادو و جنبل هم طرفداران زیادی در بین زنان داشت و یکی از سرگرمی‌های آنان اطلاع از چند و چون زندگی آینده‌شان بود و همین اشتیاق زنان خرافی به آگاهی از آینده بود که به عده‌ای از زنان فالگیر فرصت و امکان می‌داد تا داخل خانه‌ها رفت و آمد داشته باشند و با مهملات خود، زنان ساده‌لوح را سرکیسه کنند و مقداری آت و آشغال به‌عنوان طلسم و بخت‌گشا و... به آنها بفروشند. اما هرچه بود، زنان خانه‌دار از فالگیرها استقبال خوبی می‌کردند و بسیار اتفاق می‌افتاد که زنان چندین خانه همجوار یا نزدیک به هم در یک خانه جمع می‌شدند تا فالگیری، فالشان را بگیرد. عده‌ای از فالگیرها ضمن حرفه خود، فروشنده لوازم آرایش و جواهرات بدلی بودند و به هر خانه‌ای که پا می‌گذاشتند علاوه بر فالگیری، مقداری کالا نیز به صاحبخانه یا میهمانان می‌فروختند و خرید کردن از اینگونه‌ زنان که نزد عوام به «کولی» و «غربتی» شهرت داشتند، یا حداقل زیر و رو کردن بساط آنها جزو تفریحاتی بود که در بین زنان طرفداران زیادی داشت.

برگرفته از کتاب طهران قدیم