اقتصاد سازمان های جاسوسی

اخبار و اطلاعات مربوط به سازمان های اطلاعاتی همیشه طرفداران خاص خود را داشته و دارد بیشتر نهادهای اطلاعاتی به همان اندازه که در مورد عملکرد خود پرده پوشی می کنند, از افشای اطلاعات مربوط به بودجه شان هم خودداری می کنند

اخبار و اطلاعات مربوط به سازمان‌های اطلاعاتی همیشه طرفداران خاص خود را داشته و دارد. بیشتر نهادهای اطلاعاتی به همان اندازه که در مورد عملکرد خود پرده‌پوشی می‌کنند، از افشای اطلاعات مربوط به بودجه‌شان هم خودداری می‌کنند.

با این حال در کنار تعدادی از نهادهای اطلاعاتی که بودجه‌شان مشخص است، در مورد بقیه هم گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که در نوع خود جالب است.

سازمان‌های اطلاعاتی معمولا از مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی منع می‌شوند تا بر حوزه فعالیت خود متمرکز شده و احتمال انحراف و فساد در آنها به حداقل برسد.بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین سازمان اطلاعاتی دنیا سازمان اطلاعات مرکز آمریکا (CIA) است که در ایران مختصر و مفید «سیا» خوانده می‌شود.

سیا که هجدهم سپتامبر ۱۹۴۷ پا به عرصه حیات گذاشت، امروز سازمانی است با ۲۰ هزار نیرو و بودجه‌ای بالغ بر ۴۰‌میلیارد دلار که در بسیاری از مناطق دنیا فعال است.بسیاری از کارشناسان، سیا را پیشرفته‌ترین نهاد اطلاعاتی دنیا از منظر استفاده از فناوری‌های نوین می‌دانند، با این حال این سازمان بخصوص پس از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به دلیل ناتوانی از پیش‌بینی این حوادث و جلوگیری از آنها در معرض انتقادات زیادی قرار گرفت.

البته سیا پیش از این هم به دلیل اهمال در جمع‌آوری اطلاعات در مورد ورود نیروهای اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان در دهه ۷۰ میلادی آماج انتقادات قرار گرفته بود.این نهاد اطلاعاتی در دوران جنگ سرد درگیر جنگی تمام عیار در برابر روس‌ها بود و نزدیک به هزار نفر از جاسوسان شوروی در خاک آمریکا یا جاسوس‌های دوجانبه از تور اطلاعاتی این سازمان رد شده و در پایان ماموریت خود قبل از شناسایی و دستگیری به شوروری گریختند.

دومین سازمان اطلاعاتی پرهزینه دنیا MI۶ یا سازمان اطلاعات خارجی بریتانیاست.این سازمان در حفظ و نگهداری اطلاعات و جلوگیری از رسوخ ماموران دوجانبه یا نفوذی‌ها، عملکردی به مراتب بهتر از همتای آمریکایی خود داشته است.

در مورد بودجه و تعداد نیروهای MI۶ اطلاعات چندانی در دست نیست. برخی کارکردهای MI۶ موجب شده نام این سازمان بر سر زبان‌ها افتد و انگلیسی‌ها بتوانند ثابت کنند که در جاسوسی و سوء‌استفاده از دیگران حائز رتبه اول در دنیا هستند.MI۶ در دوره شوروی توانسته بود اولگ پنکوفسکی از مقامات شوروی سابق را به خدمت گرفته و از نفوذ او برای پایان دادن به بحران موشکی کوبا به نفع آمریکا استفاده بکند.بعدها معلوم شد پنکوفسکی برای یک دهه و تا زمانی که MI۶ او را از طریق خاک فنلاند از شوروی خارج کرد، با این سازمان در حال همکاری بوده است.سازمان اطلاعاتی روسیه یعنی FSB که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی جایگزین KGB شده، حائز رتبه سوم در بخش بودجه و امکانات مالی است و برخی مراکز تحقیقاتی بودجه سال ۲۰۱۲ این سازمان را حدود ۲۱ میلیارد دلار و تعداد نیروهای این سازمان را حدود ۳۰ هزار نفر برآورد کرده‌اند.

روس‌ها با قدرت تمام از افشای اطلاعات مربوط به فعالیت‌های خود ازجمله بودجه و تعداد نیروها ممانعت به عمل می‌آوردند. KGB به عنوان سلف FSB در جذب جاسوس در خاک دشمنان خود به مراتب موفق‌تر از نهادهای همتراز و رقیب بود.نام رژیم‌صهیونیستی با جاسوسی گره خورده است. سازمان اطلاعات این رژیم موسوم به «موساد» در عمر شصت و سه ساله خود در طیف وسیعی از اقدامات تروریستی و مداخلات نظامی و شبه‌نظامی در فراسوی مرزهای فلسطین اشغالی نقش داشته است.

اقدامات این سازمان از گروگان‌گیری تعدادی از رهبران سازمان آزادیبخش فلسطین به تلافی گروگانگیری ورزشکاران اعزامی این رژیم به المپیک ۱۹۷۲ مونیخ تا سرقت طرح‌ تولید میراژ ۵ از فرانسوی‌ها پس از لغو قرارداد همکاری مشترک دو طرف در تولید این جنگنده را در برمی‌گیرد.

سازمان اطلاعاتی آلمان موسوم به BND کار خود را در سال ۱۹۵۶ شروع کرد. این سازمان جاسوسی تحت نظارت و فرمان دفتر صدراعظم آلمان کار می‌کند.BND به نوعی آژیر خطر برای مقابله با تهدیدات خارجی علیه منافع داخلی و خارجی آلمان عمل می‌کند. میزان بودجه و تعداد نیروهای BND هم محرمانه تلقی می‌شود، اما برخی منابع بودجه این سازمان را حدود ۹ میلیارد دلار برآورد کرده‌اند.

شاید باور این که سازمان اطلاعاتی ارتش پاکستان موسوم به ISI در زمره نهادهای اطلاعاتی پرتحرک دنیا باشد سخت باشد، اما چه باور بکنید یا نه، این سازمان در زمره نهادهای اطلاعاتی موفق و البته پرهزینه دنیا دسته‌بندی می‌شود و حتی برخی منابع آن را در دسته‌بندی‌های خود بالاتر از مهم‌ترین سازمان‌ جاسوسی فرانسه قرار می‌دهند.

چین با وجود آن که پرجمعیت‌ترین کشور جهان است، در زمینه فعالیت‌های جاسوسی و بخصوص جاسوسی فرامرزی کشوری تازه‌کار محسوب می‌شود؛ زیرا شاید تا پیش از این درگیر توسعه اقتصادی خود بوده است.اطلاعات زیادی در مورد نهاد اطلاعاتی چین موسوم به MSS در دست نیست. این سازمان حتی حالا هم بیشتر در داخل چین فعال است و از اختیارات فراگیری برای مقابله با مخالفان حاکمیت کمونیستی چین برخوردار است.MSS سال‌های اخیر فعالیت‌های برون‌مرزی خود را گسترش داده و با اتکا به جمعیت بالای مهاجران چینی در سایر کشورها سعی کرده فعالیت خود در خارج مرز‌هایش را بیشتر کند.سازمان اطلاعاتی فرانسه یا کار خود را خیلی دیرتر از همتایانش در سال ۱۹۸۲ شروع کرد.این سازمان زیرمجموعه ارتش فرانسه است و در داخل و خارج این کشور برای تامین منافع ملی فرانسه فعالیت دارد. این سازمان سال ۱۹۸۲ با ادغام نهادهای اطلاعاتی پراکنده و متعدد به وجود آمد و هدف‌گذاری آن تقویت حضور اطلاعاتی فرانسه در فراسوی مرزهای این کشور اعلام شد.

تعداد نیروهای این سازمان ۵۰۰۰ نفر و بودجه سالانه این سازمان حدود پنج میلیارد دلار برآورد شده است.

رضا سادات