سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
۲۷ آذر ـ ۱۸ دسامبر ـ سالروز در گذشت « برنشتاین» صاحب فرضیه تعدیل ماركسیسم ،و تاکید بر پیاده کردن تدریجی و مرحله به مرحله سوسیالیسم
ادوارد برنشتاین Eduard Bernstein صاحب فرضیه تعدیل ماركسیسم ۱۸ دسامبر سال ۱۹۳۲ در ۸۲ سالگی در گذشت . كمونیستها تا زمان فروپاشی شوروی برنشتاین را یك تجدید نظر طلب می خواندند كه اینك راه او را در پیش گرفته اند.
برنشتاین ، یك روزنامه نگار آلمانی ، نخست از پیروان سرسخت ماركسیسم ( سوسیالیسم علمی ) بود و آن را تنها راه نجات بشر از بدبختی ، غم ، جنگ و تباهی می دانست و با این افكار چون نتوانست در آلمان به كار روزنامه نگاری ادامه دهد به انگلستان رفت و در آنجا به مدت ۲۱ سال به انتشار روزنامه پرداخت . با توجه به روانشناسی بشر ، برنشتاین بعدا پاره ای از اصول ماركسیسم را غیر عملی دید و به نشر نظرات خود در روزنامه سوسیال دمكرات Der Sozial Demokrat دست زد .
یكی از موارد اختلاف نظر برنشتاین با ماركسیسم این بود كه عقیده داشت طبقه متوسط جامعه نباید از میان برداشته شود ؛ همین نتیجه ای كه چین در تجریه ای كه از سال ۱۹۸۲ آغاز كرده به آن رسیده و بسیاری از احزاب كمونیست دیگر هم به آن گردن نهاده ، و پذیرفته اند كه ساختن بنای سوسیالیسم باید تدریجی، و شروع آن از سوسیال دمكراسی باشد.
مورد اختلاف دیگر این بود كه برنشتاین باور نداشت كه كاپیتالیسم با تضادهای داخلی اش از درون متلاشی شود . طبق فرضیه برنشتاین ، طبقه زحمتكش یك جامعه باید نخست روشن شود ، رشد كند و به تدریج به صورت یك وزنه سیاسی در آید و از راههای دمكراتیك به قدرت ( حكومت ) برسد و یا این كه سهم چشمگیری از آن را به دست آورد و از این جایگاه به تضعیف بنیادهای كاپیتالیستی بپردازد. آنگاه با سوسیال دمكراسی آغاز و سپس ، مرحله به مرحله، سوسیالیسم را جایگزین آن سازد و در جریان عبور از مراحل باید مراقب فرصت طلبان باشد كه خود را داخل نكنند كه ورود آنان ، تكامل را از مسیر خود منحرف و با شكست رو به روخواهد ساخت ( دهها سال بعد ، شكست سوسیالیسم در شوروی و اروپای شرقی درستی اخطار برنشتاین را كه همانا برحذر بودن از فرصت طلبان است ثابت كرد). یكی از مثالهای او از این قرار است كه شكارچی ماهر ، نخست شكار خود را خسته می كند و از پای در آوردن شكار خسته كار بسیار آسانی است ، ولی باید توجه داشت كه در این شرایط هم هر فرد و گروهی می خواهد آن را شكار كند . باید مراقب فرصت طلبان بود.
وی می گوید كه تنها ، با ورود طبقه كارگر به پایگاههای قدرت نمی توان زیربنای كاپیتالیسم را ویران ساخت به گونه ای كه قابل مرمت كردن نباشد ؛ باید همزمان كارهای بد و خصلت های سوء كاپیتالیسم را برای مردمی كه هنوز روشن نیستند افشاء كرد تا ریشه كنی كاپیتالیسم در ذهن آحاد مردم نقش بندد و برای رسیدن به این هدف به یاری روشنفکران نیاز است. بنابر این ، در بطن مبارزه نیاز به یك طبقه رو شنگر است از جمله اهل جراید ، كتاب نویسان مخصوصا داستان نویسان كه حرفهایشان در مغز عوام الناس فرو می رود ، اصحاب نمایش (تئاتر و سینما ) .
وی نقش روشنفكران ( نویسنده ، روزنامه نگار ، هنرمند و مدرس) در ویران ساختن بنای كاپیتالیسم و استثمار و هر گونه بنیاد ارتكاب ظلم را با انعكاس زشتی های آنها بیش از هر عامل دیگر دانسته و گفته است كه تخریب آن بنیادها با قلم ، بیان و هنر به گونه ای است كه مرمت پذیر نخواهند بود، زیرا كه نوشته و بیان در اذهان افراد نقش می بندد و آنان را به صورت دشمن آشتی ناپذیر استثمارگران و ستمگران در می آورد. بزعم برنشتاین، یك كتاب داستان ؛ یك مقاله مستدل ؛ یا یك نمایش ، یك تصویر و حتی یك قطعه شعر و یك كاریكاتور می تواند جامعه ای را منقلب و آماده پذیرفتن هر تغییر و انجام هر اقدام كند.
برنشتاین در توضیح این نظر یه خود گوید: تا طبقه زحمتکش که نگران تامین معاش روزانه است ، متوجه آینده و احقاق خود نشود و به مجالس و به دنیای قلم و تریبون راه نیابد نمی توان به پیروزی امیدوار بود . با طبقه متوسط كه از نظر شمار برتر از طبقه بالا ست و كارایی زیاد دارد نباید در افتاد كه بدون کمک این طبقه ، پیروزی زحمتکشان و اشتثمار شوندگان غیر ممكن خواهد شد ، زیرا كه طبقه بالا نیروی بازدارنده زحمتکشان را از طبقه متوسط به دست می آورد و بدون داشتن چنین عاملی نمی تواند به سلطه خود ادامه دهد(بر خر مراد سوار باشد). به عبارت دیگر طبقه بالا كه پاسدار كاپیتالیسم است با اسب طبقه متوسط می تازد . بنا براین ، تا طبقه متوسط كه از دو طبقه دیگر دانش، مهارت و كارایی بیشتری دارد و کارگزار طبقه اول است مطمئن نشود كه با فرو پاشی كاپیتالیسم منافع خود را از دست نخواهد داد دشوار است که تمام عیار در خدمت زحمتکشان قرار گیرد . پس ، یک طالب سوسیالیسم به همان اندازه كه طبقه متوسط را به سوی خود می طلبد باید به سوی این برود ، و نتیجه این كار همان سوسیال دمكراسی یعنی راه میانه است كه پس از پادار شدن چاره ای جز حركت به سوی سوسیالیسم كامل ندارد.
برنشتاین با انقلاب پرولتاریا مخالف است و می گوید كه از این طریق ، پیروزی كوتاه مدت خواهد بود ؛ زیرا كه چنین انقلابی همه چیز را می خواهد برق آسا زیر و زبر كند كه برای پیشرفت چیزی باقی نمی ماند و چون انقلابیون ، بدون داشتن تجربه لازم - خود می خواهند امور را به دست گیرند باعث پشیمانی و عدم رضایت توده ها می شوند و در این شرایط برای حفظ نظم ، دیكتاتوری نظامی و یا هر شكل دیگر جای دیكتاتوری طبقه كار گر را خواهد گرفت و توده مردم حسرت گذشته را خواهندخورد . برنشتاین با این استدلال نتیجه می گیرد که به جای انقلاب باید تحول كرد.
برنشتاین حاضر نمی شود كلمه ای درباره مدینه فاضله بشنود . او می گوید كه اگر به موازات تحول در جهت سوسیال دمكراسی و تکامل ، سطح فهم و آگاهی ها و دانش مردم بالانرود موفقیت به دست نخواهد آمد.
برنشتاین در یكی از رساله هایش نوشته است : نباید به یك انقلاب قاطع امید بست ، باید از طرق دمكراتیك و مسالمت آمیز قدرت را در جامعه به دست گرفت . باید وجدان و ضمیر عوام الناس و طبقه ساكت را روشن ساخت و فعال كرد و به آنان فهماند که نباید تنها در اندیشه امرار معاش روزانه خود باشند ، باید به سوی برابری کامل و عدالت اجتماعی - اقتصادی پیش بروند ؛ زیرا که آزادی سیاسی برای خوشبخت زیستن و دغدغه نداشتن کافی نیست .
برنشتاین اندرز داده است : مردم نسبت به اخلاقیات ، بااین كه گاهی خودشان آن را نقض می كنند حساسیت دارند و به كسی اعتماد می كنند كه ضعف اخلاقی نداشته باشد ؛ بنابر این مبارزان راه سوسیالیسم ، نخست باید خود را مجهز به سلاح اخلاقیات كنند و نمونه باشند تا مردم حرف و عمل آنان را بپذیرند و حمایتشان كنند.
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان ایران جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مناظره مجلس شورای اسلامی
قتل خودکشی سیستان و بلوچستان هواشناسی تهران خانواده آموزش و پرورش شهرداری تهران سلامت سازمان هواشناسی پلیس آتش سوزی
همراه اول بازار سرمایه دولت سیزدهم قیمت دلار خودرو قیمت طلا قیمت خودرو بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بورس قیمت سکه
سینما علیرضا قربانی تخت جمشید سینمای ایران دفاع مقدس کنسرت تلویزیون رسانه ملی سید ابراهیم رئیسی
دانشگاه تهران دانش بنیان دانشگاه آزاد اسلامی ماهواره باتری
آمریکا رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه روسیه جو بایدن ترکیه جنگ غزه دونالد ترامپ لبنان چین
یورو 2024 فوتبال پرسپولیس استقلال فرانسه باشگاه استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات علیرضا بیرانوند بازی لیگ برتر ایران
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ سامسونگ موبایل ربات اپل گوگل ایرانسل وزیر ارتباطات
گرمازدگی آلزایمر ویتامین سکته مغزی