جمعه, ۵ بهمن, ۱۴۰۳ / 24 January, 2025
مجله ویستا

انقلابیگری خرده بورژوایی اثری ارزنده از موریس لیبسون


انقلابیگری خرده بورژوایی اثری ارزنده از موریس لیبسون

نهضت انقلابی جهانی با اشکال بسیار متنوع و گوناگون انقلابیگری خرده بورژوائی به مبارزه برمیخیزد. این اشکال از نظر ریشه های اجتماعی، خصائص ملی، شرایط تاریخی و سرانجام ویژگی …

نهضت انقلابی جهانی با اشکال بسیار متنوع و گوناگون انقلابیگری خرده بورژوائی به مبارزه برمیخیزد. این اشکال از نظر ریشه های اجتماعی، خصائص ملی، شرایط تاریخی و سرانجام ویژگی های شخصی رهبران و ایدئولوگ های آنها با یکدیگر تفاوت دارند. اما علیرغم تمامی مظاهر متفاوتشان و حتی گاهی بی شباهتی آشکارشان، همه ی این اشکال دارای بسیاری خصائص ویژه ی مشترک هستند.

لنین هنگامیکه با نارودنیک ها مبارزه میکرد، مظاهر ایدئولوژی خرده بورژوائی را در روسیه و در غرب، بویژه نظریات نارودنیکها را با نظریات باصطلاح رمانتیست های اقتصادی در اروپا، مقایسه کرد. لنین گفت:

" لازم به تذکر نیست که ویژگی های تاریخی و اقتصادی خاص روسیه از یکسو و عقب ماندگی شدید آن از سوی دیگر، باعث میشود که نارودنیسم به ویژه دارای خصائص مشخص باشد. اما این مشخصات از دایره ی اشکال گوناگون همان نوع خارج نیست، و بنابراین همسانی نارودنیسم و رمانتیسم خرده بورژوائی را منتفی نمی کند".

با بکار گرفتن متدولوژی لنین، متوجه می شویم که انقلابیگری خرده بورژوائی چین، مهر تکامل تاریخی و اقتصادی آن کشور را بر خود دارد. لیکن با مقایسه ی مائوئیسم با دیگر مظاهر انقلابیگری خرده بورژوائی بویژه آنارشیسم و تروتسکیسم، درمی یابیم که آنها، علیرغم پاره ای اختلافات، همگی به نوع مشترکی تعلق دارند.

تجربه ی تاریخی پندآموز است. اما تکیه و توکل به آن عاری از خطر نیست. همیشه برای شخص این وسوسه وجود دارد که خود را با این تسلی آرام سازد که "چنین امری" قبلاً هم رخ داده است. و به آوردن قیاس بسنده کند، و ویژگی های خاص پدیده های تازه را، که درک تکامل آن برای موفقیت در دفاع از مارکسیسم انقلابی ضروری است، نادیده گیرد.