بهار قرآن نازل و قرآن صاعد

ماه رمضان را به جهات گوناگونی ماه قرآن نامیده اند که از جمله آن که می توان به نزول قرآن در این ماه به شکل کلی و جامع بر قلب حضرت محمدمصطفی ص پیامبر خاتم اشاره کرد

ماه رمضان را به جهات گوناگونی ماه قرآن نامیده اند که از جمله آن که می توان به نزول قرآن در این ماه به شکل کلی و جامع بر قلب حضرت محمدمصطفی(ص) پیامبر خاتم اشاره کرد. از این رو خواندن قرآن در این ماه به شکل یک ختم کامل قرآن در سی روز به عنوان امری مقبول مورد توجه بوده و همگان می کوشند تا به هر شکلی حداقل یک ختم کامل از قرآن در ماه قرآن داشته باشند.

در ماهی که بهار قرآن است، باید به امری مهم و اساسی توجه داشت. قرآن چنان که خود در سوره قدر بیان می کند، هرگز به شکل جدا از اهل بیت(ع) نبوده است. به این معنا که همواره قرآن را کسی می بایست حامل باشد که وی در حقیقت قرآن ناطق است. خداوند می فرماید قرآن، همراه با پیامبر(ص) نازل شده است و اگر جان پیامبر(ص) نبود هرگز قرآنی نمی توانست نازل شود؛ زیرا ظرف وجودی حامل قرآن می بایست تا آن جا کامل و از سعه وجودی برخوردار باشد که همه معانی و بطون آن را بتواند در خود جای دهد.

از آن جایی که امیرمؤمنان علی(ع) جان و نفس پیامبر(ص) به حکم آیه مباهله است، آن حضرت نیز از چنین ظرفیتی برخوردار بود و از آن جایی که همه انوار وجودی اهل بیت و امامان معصوم(ع) از نور محمدی و علوی می باشند، آنان نیز از چنین سعه وجودی و ظرفیت کامل برخوردار هستند. این گونه است که همواره قرآن صامت، همراه یک نفر از اهل بیت نبوت(ع) می باشد.

این شخص از اهل بیت(ع) نه تنها قرآن را همراهی می کند و تا زمانی که در سر حوض کوثر در قیامت به حضرت ختمی مرتبت(ص) تحویل می دهد، نمی تواند دمی از قرآن جدا باشد. از اینرو آن حضرت(ص) خود به صراحت اعلان می کند که «لن یفترقا حتی یردا علی الحوض؛ قرآن و عترت از هم جدایی ندارند تا زمانی که بر سر حوض کوثر بر من درآیند.»

نیاز قرآن به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) از آن روست که ایشان نه تنها مفسر و مبین آیات الهی و حافظ و نگه دارنده آن از همه حوادث و رخدادها به حکم الهی هستند، بلکه روش عمل و بهره مندی کامل از آن را نیز در طول زمان به آدمی می آموزند.

● تفسیر باطنی آیات قرآن

دعاهایی که از سوی امامان معصوم(ع) صادر شده است، در حقیقت تفسیر باطنی آیات قرآنی است، تا آن چه همراه ایشان به شکل آیات نزول یافته به شکل دعا و نیایش به آسمان بالا رود تا دایره «انالله و اناالیه راجعون» از مسیر اهل بیت(ع) چنان که آغاز شده بود به سوی حق بازگردد و «الی ربک الرجعی» و «الی ربک المنتهی» معنا یابد.

اهل بیت عصمت و طهارت(ع) همان گونه که قرآن را آوردند و به مردم دادند، به آنان کمک می کنند تا در مسیر هدایت ایصالی، دستگیر ایشان به قرآنی دیگر شوند که از آن به قرآن صاعد یاد می کنند. این گونه است که نقش دعا و نیایش ماثور در زندگی بشر به خوبی نمایان می شود.

به سخن دیگر همان گونه که انسان ها به قرآن نازل در زندگی خویش نیاز دارند تا به کمک آن به سوی کمال حرکت کنند، به قرآن صاعد هم نیازمندند تا در این مسیر کمالی، حق را چنان که هست اداکنند و از باب اکمال دین، عمل نمایند.

بدین ترتیب هر انسانی همچنان که به قرآن نیاز دارد، به دعا و نیایش ماثور که برخی از آن ها در مفاتیح الجنان شیخ عباس از مجموعه دعاهای ماثور گردآمده نیازمند است. البته اگر کسانی بتوانند در طول شبانه روز از همه دعاهای ماثور به شکلی بهره برند بسیار می توانند زندگی خویش را متحول سازند، به ویژه اگر در این مسیر از زبور آل محمد یعنی صحیفه سجادیه نیز بهره ببرند.

● بهار قرآن صاعد

ماه رمضان همان گونه که ماه قرآن نازل است، همچنین بهار قرآن صاعد یا همان دعاها و نیایش ها می باشد. از این رو می بایست این فصل عبادت را فصل دعا نیز نامید.

نیایش ها و دعاهای ماثور به گونه ای است که هرکسی در هر شبانه روزش می تواند از آنها بهره گیرد. این دعاها به گونه ای وارد شده که هرکسی را در هر حال و زمانی و مکانی به سوی کمال سوق می دهد. هرکسی در هر زمان و مکانی که اراده اتصال بکند می تواند به نیایش خاص آن زمان و مکان دست یابد. درحقیقت وسیله و ابزار پرواز انسان در هر زمان و مکانی فراهم است. اگر کسی سحرگاهان برخاست، می تواند از دعاهای خاص سحرگاهان بهره برد و اگر حال دعا و نیایش به وی در هنگام طلوع خورشید دست داد، در آن زمان نیز ابزار خاص پروازی به شکل دعای ماثور آن زمان، وارد شده است که می تواند از آن استفاده کند و بهره برد.

این گونه است که دعاهای وارد شده از امامان معصوم(ع) به شکل نیایش های ساعت های روز نیز آمده چنان که به اشکال دیگر چون هفته و ماه نیز آمده است. هرکسی هرگاه حال پرواز با قرآن صاعد داشت، می تواند در همان زمان و مکان این نیایش های خاص را مورداستفاده قرار دهد. چنان که برای هر گرفتاری و دردی، دعا و نیایش خاصی وارد شده است تا شخص به آسانی و شتاب بیشتری به مقصد برسد و مشکل و گرفتاری خود را برطرف کند؛ چنان که می تواند همواره از دعاها و نیایش های مطلق بهره برد؛ زیرا این نیایش ها همانند پل های برقی هستند که پیوسته میان آسمان و زمین کشیده شده است و هرکسی می تواند سوار آن شده و به سوی مقصد و مقصود حرکت کند. البته انتظار برای پرواز ویژه می تواند از جهاتی مفیدتر باشد، چنان که پروازهای ویژه سحرگاهان یاماه رمضان و یا در مساجد و اماکن مقدس می تواند بسیار مفیدتر برای شخص باشد. از این رو حضرت یعقوب(ع) برای استجابت دعا و دست یابی به پروازی مطمئن و بی خطر و سالم، سحرگاه روز جمعه ای در مکان مقدسی چون بیت المقدس را درنظر می گیرد که در برخی از روایات آمده است.

اکنون که فصل بهار قرآن نازل و عبادت و بندگی است بهتر است که از قرآن صاعد و دعاهای ماثور به خوبی بهره گیریم و شرایط پروازی مساعد و مناسبی را برای خود فراهم آوریم.

علیرضا صلواتی