شیراك مستاجر ‪ ۱۰‬ساله الیزه ‪ ۷‬و پایان

امسال دهمین سال ریاست جمهوری ژاك شیراك رییس جمهوری فرانسه است

ارتباط شیراك با ارباب صنایع و شركتها نیز در نوع خود جالب و مثال‌زدنی است. با وجود اینكه او در سفرهای خارجی همیشه تعدادی از بزرگ مالكان صنایع را همراه می‌برد ولی در انتخاب این افراد نیز آدم سختگیری است. برای شیراك اندازه و توان اقتصادی یك كارخانه و یا مدیر شركت به تنهایی مطرح نیست، این نكته كه این مدیر تا چه اندازه با رموز سیاست آشناست و توانسته از دام اعتصابات بگریزد و یا در دیدار با رییس جمهوری فقط از خود و صنعت تحت امرش نگوید برای او مهمتر است. به نظر می‌رسد كه شیراك در برخورد با صاحبان صنایع و شركت‌ها همیشه به چیزی غیر از اقتصاد می‌اندیشد و همیشه نیم نگاهی به ابعاد انسانی مجموعه های اقتصادی دارد. به همین دلیل او از كسانی كه در كار اقتصادی خود سخت و خشن هستند و فقط قواعد بازار، پول و سرمایه را در نظر دارند بیزار است. مدیرانی كه توانسته‌اند در كار اقتصادی خود نوعی چاشنی از سیاست و اجتماع باوری را دخیل كنند به شیراك نزدیك می‌شوند. شاید رمز ارتقای "تیری برتون" وزیر كنونی اقتصاد كه پیش از این در شركتهای بزرگ"فرانس تلكوم"، "تامسون" و "بول" انجام وظیفه كرده است در همین نكته باشد. از نظر شیراك همین نكته برتون كه توانسته مجموعه‌هایی را اداره كند كه كمترین كنش‌های اجتماعی و سندیكایی در آن به ثبت رسیده است می‌تواند خود عامل موفقیت این مرد باشد. برتون بارها در برابر ساركوزی وزیر اقتصاد وقت ایستاده بود و همین نكته شیراك را مجذوب كرد. با این نوع آدمها او ارتباطی فراتر از حوزه كاریشان ایجاد خواهد كرد و با رفت و آمد در خانه‌هایشان حتی ممكن است با آنان گفت و گویی درباره هنر و یا رمان و سینما هم داشته باشد. این توفیق را تاكنون افرادی چون "فرانسوا پینو" رییس "آرتمیس" كه مجموعه‌ای از فروشگاههای بزرگ زنجیره‌ای است و یا "هانری پروگلیو" صاحب كمپانی "وولیا"، "هانری لاشمان" رییس صنایع اشنایدر و "ژان فرانسوا دهك" رییس كمپانی داروسازی و یا دوست قدیمی شیراك "سرژ داسو" صاحب هواپیما سازی داسو كسب كرده‌اند. با این همه بازی دوستی با شیراك بازی ساده‌ای نیست و آدمی چون داسو كه از حساسیتی استراتژیك برخوردار است و بدلیل در اختیار داشتن صنایع هوا فضای فرانسه همیشه باید نزدیك رییس جمهورباشد می‌تواند با اشتباه نزدیكی به ساركوزی از شیراك كمی فاصله بگیرد. شاید داسو هم به آینده خانواده خویش می‌اندیشد، آینده‌ای كه از یك سو در گرو اعتبار صنایع داسو است و از سوی دیگر به ارتباط وی با رییس جمهور وقت گره خورده است و او می‌داند كه در این سن و سال دیگر نباید چندان روی شیراك حساب باز كرد و باید بدنبال شانس آینده بود و ساركوزی ستاره آینده راست فرانسه است مگر اینكه زمانه با او یاری نكند. همین بازی را خانواده "لاگاردر" نیز راه انداخته‌اند و آرنو پسر ارشد و صاحب كمپانی غول پیكر لاگاردر (مجموعه‌ای از فروشگاه، هواپیماسازی، صنایع نظامی، هوا فضا، مطبوعات و رسانه‌ها و ...) بعد از فوت پدر هنوز نتوانسته آنطور كه باید اعتماد رییس جمهوری را جلب كند. جست و خیزهای او با ساركوزی نشان می‌دهد كه او دل در گرو كسی دیگر دارد و انتصاب برخی از مدیران نزدیك به ساركوزی در راس مجموعه‌های لاگاردر نشان می‌دهد كه این پسر نیز در حال برنامه‌ریزی برای آینده است و نمی‌تواند آنطور كه باید و شاید روی شیراك حساب كند. شیراك با ورود در یازدهمین سال ریاست جمهوری بر كوهی از تجربه نشسته است ولی تا پایان عمر سیاسی خویش راه درازی ندارد. او با وجود اینكه از واژه بازنشستگی گریزان است ولی باید كار را به جوان‌ترها بسپارد. با این همه هنوز جای این سووال باقی است كه شیراك خواهد توانست سنتی از خود بجای بگذارد كه شاگردان مكتب او بتوانند راه وی را ادامه دهند و نام شیراك را چون دوگل و یا دست كم چون سلف زیركش میتران جاودانه كنند. با همه نكات مثبتی كه شیراك از خود در صحنه سیاسی فرانسه بجای گذاشته است به نظر نمی‌رسد كه برخی اطرافیان او با پرونده‌های مكرر و قابل تعقیب قضایی كه گاه دامن او را نیز گرفته است جایی جاودانه چون اسلاف‌راست فرانسه برای او فراهم كرده باشند، به ویژه اگر پلنگ خفته‌ای چون ساركوزی در كمین الیزه باشد!