مجلس, منظرگاه اجماع ملی در پرونده هسته ای

پرونده هسته ای بدون تردید در حال حاضر مهم ترین پرونده مطرح در جمهوری اسلا می و یکی از پیچیده ترین دوسیه های بین المللی مرتبط با ایران است به صورت طبیعی ممکن است در حوزه های اقتصاد, سیاست و فرهنگ سیاسی موضوعاتی با درجه اهمیت بالا وجود داشته باشند اما در حال حاضر با توجه به تحولا ت کشور و شرایطی که از سوی سازمان های بین المللی از جمله آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت و مخالفان ایران به خصوص آمریکا پدید آمده, پرونده هسته ای به مهم ترین موضوع برای جمهوری اسلا می تبدیل شده است

پرونده هسته‌ای بدون تردید در حال حاضر مهم‌ترین پرونده مطرح در جمهوری اسلا‌می و یکی از پیچیده‌ترین دوسیه‌های بین‌المللی مرتبط با ایران است. به صورت طبیعی ممکن است در حوزه‌های اقتصاد، سیاست و فرهنگ سیاسی موضوعاتی با درجه اهمیت بالا‌ وجود داشته باشند اما در حال حاضر با توجه به تحولا‌ت کشور و شرایطی که از سوی سازمان‌های بین‌المللی از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت و مخالفان ایران به خصوص آمریکا پدید آمده، پرونده هسته‌ای به مهم‌ترین موضوع برای جمهوری اسلا‌می تبدیل شده است.

اهمیت این پرونده به دلیل پیوند خوردن با امنیت کشور افزون‌تر شده است و هر موضوعی که با امنیت ملی پیوند بخورد جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند. پرونده هسته‌ای برای مردم ما نیز دارای اهمیت خاصی است چرا که تامین انرژی در جهان معاصر یک توانمندی است و همه کشورها در مسیر ساخت نیروگاه‌های اتمی و استفاده از انرژی اتمی در تامین مصارف انرژی و صنایع گام برمی‌دارند. بنابراین تلا‌ش کشورها برای دستیابی به انرژی هسته‌ای یک مسیر طبیعی است. برای ایران که طی دهه‌های متمادی و سال‌های گذشته تلا‌ش‌های فراوانی کرده تا جوانان ایرانی با اتکا به دانش بومی و پشتکار فراوان به این مرحله برسند، این اقدامات ارزشمند بوده و ارزشی ملی می‌یابد. نتیجه اینکه حفظ این دستاورد بسیار ضرورت و اهمیت دارد. این دستاورد با توجه به شرایط بین‌المللی حاضر منوط به تدبیر و مراقبت و حساسیت ویژه‌ای است.

از سوی دیگر هم نمی‌توانیم انکار کنیم در حال حاضر به جمهوری اسلا‌می فشارهای زیادی از این ناحیه وارد می‌شود و تهدیدهای زیادی نسبت به ایران در رابطه با این موضوع صورت می‌گیرد. یکی از فشارها تحریم‌هایی است که قطعا روی اقتصاد کشور تاثیرگذار بوده و می‌تواند تاثیرات درازمدت داشته باشد، به خصوص به دلیل شرایط حاضر که مردم به دلیل برخی تصمیم‌های غلط از سوی دست‌اندرکاران از مشکلا‌ت اقتصادی رنج می‌برند و از منابع و درآمدهای عظیم کشور آنچنان که باید استفاده نشده است. این تحریم‌ها می‌تواند به تشدید اوضاع و افزایش مشکلا‌ت بینجامد و از طرف دیگر نیز تهدیدات هم تشدید شده است، گرچه انقلا‌ب اسلا‌می ایران در تمام ۳ دهه مورد فشار و تهدید بوده است اما این مرحله قابل مقایسه با مراحل قبل نیست. لذا باید تهدید‌ها را جدی‌تر گرفت و در نظر داشت که همه تصمیم‌ها در دنیا با عقل و منطق و بر اساس رعایت حق و عدالت گرفته نمی‌شود. ‌

نتیجه‌ای که می‌توان از این مقدمات گرفت اینکه شرایط اقتضا می‌کند در حوزه سیاست خارجی و در موضعگیری‌ها در این حوزه با تدبیر بیشتری عمل و همانگونه که مقام معظم رهبری بیان کردند در کنار عزت با حکمت رفتار شود. موضعگیری‌های ایران در صحنه بین‌الملل از حساسیت برخوردار است لذا با آگاهی از تاثیرات اظهارنظرها در حوزه سیاست خارجی نباید بی‌جهت بهانه دست دیگران دهیم. ‌

نکته دیگر اینکه بازی ما در حوزه سیاست خارجی یک بازی متناسب با شرایط موجود بین‌المللی نیست. در زمینه تئوری‌ها و چارچوب‌ها در حوزه سیاست خارجی که در قانون اساسی و بیانات حضرت امام و رهبری موجود است مشکلی نداریم. در حوزه‌های کاربردی دستگاه دیپلماسی هم در حال فعالیت است اما نکته‌ای که در این میان خلا‌ء آن احساس می‌شود راهبردهای میان‌مدت در حوزه سیاست خارجی است.

صحنه سیاست بین‌الملل در حال حاضر شطرنجی است؛ راهبردهای میان‌مدت و تنوع در این راهبردها که از همه پتانسیل‌ها و ظرفیت‌ها استفاده شود و به کشورهای خاصی در حوزه سیاست خارجی تکیه نشود بسیار مهم است. ‌

از سوی دیگر ما در حوزه سیاست خارجی به یک اجماع داخلی نیاز داریم. گزینه‌های مختلف جمهوری اسلا‌می و تصمیم‌های مختلفی که مسوولا‌ن کشور اتخاذ می‌کنند باید همیشه همراه با یک اجماع نظر باشد و مجلس منظرگاه خوبی برای نمایش این اجماع است. ۲۹۰ نفر نماینده که توسط مردم انتخاب می‌شوند طبیعتا می‌توانند مشاوران خوبی بوده و در مقام نمایندگی مردم جهت نمایش این اجماع تاثیرگذار باشند. نمایندگان در عین دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی که نسبت به این موضوع دارند اجماع نظری هم درباره حفظ دستاورد هسته‌ای کشور دارند لذا اگر مسوولا‌ن اجرایی، مجلس را بیش از این محرم بدانند و مشورت‌های جدی با نمایندگان داشته باشند در حل و فصل این موضوع تاثیرگذار است، به خصوص اینکه نمایش این اجماع و وحدت ملی در نگاه کشورهای دیگر به ایران تاثیرگذار است و آنان این اجماع را در تصمیم‌گیری‌ها مورد توجه قرار می‌دهند. ‌

به این ترتیب مجلس می‌تواند نقش جدی‌تری در پرونده هسته‌ای داشته باشد و امید است دست‌اندرکاران به این نتیجه برسند که در حل و فصل پرونده هسته‌ای به مجلس نیاز است و به همین دلیل شاید بهتر باشد از همین اکنون مجلس نقش موثرتری در پرونده هسته‌ای ایفا کند. سوابق رئیس مجلس در مدیریت مذاکرات هسته‌ای مزیت قابل توجه مجلس برای تاثیرگذاری بیشتر در پرونده هسته‌ای است. ‌

مهدی سنایی