دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا

وقتی متوجه تفاوت رنگ‌ها نمی‌شوید


وقتی متوجه تفاوت رنگ‌ها نمی‌شوید

اگر چه اختلال دید رنگ (کور رنگی) می‌تواند در اثر بیماری و به صورت اکتسابی حادث شود، ولی تقریبا در غالب موارد ناشی از یک اختلال توارثی است و در بدو تولد وجود دارد. این اختلال ژنتیکی …

اگر چه اختلال دید رنگ (کور رنگی) می‌تواند در اثر بیماری و به صورت اکتسابی حادث شود، ولی تقریبا در غالب موارد ناشی از یک اختلال توارثی است و در بدو تولد وجود دارد. این اختلال ژنتیکی چون غالبا وابسته به کروموزم‌های جنسی است، در نتیجه میزان بروز آن در زن و مرد متفاوت است. در خانواده فرد کور رنگ، افراد مونث معمولا بدون علامت هستند ولی می‌توانند حامل کروموزم معیوب باشند و به نسل‌های بعدی آن را انتقال دهند. اما افراد مذکر علایم بیماری را در خودشان نشان می‌دهند. در جامعه حدود هشت درصد افراد مذکر و ۵/۰ درصد افراد مونث اختلال دید رنگ دارند. در شبکیه چشم انسان، دو نوع سلول حساس به نام‌های سلول‌های استوانه‌ای و سلول‌های مخروطی وجود دارند. این سلول‌ها انرژی نورانی را تبدیل به انرژی الکتریکی می‌کنند و آن را از طریق عصب بینایی به مغز مخابره می‌کنند. در این میان سلول‌های مخروطی هستند که در درک رنگ‌ها نقش بازی می‌کنند. سه نوع مختلف از سلول‌های مخروطی وجود دارد که هر کدام از آنها به یک نوع رنگ اصلی (قرمز، سبز و آبی) پاسخ می‌دهند. در یک فرد طبیعی هر سه نوع سلول مخروطی فعال هستند و بنابراین یک فرد طبیعی قادر به درک هر سه نوع رنگ قرمز، سبز و آبی و طبعا طیف کامل رنگ‌ها خواهد بود. در افرادی که اختلال دید رنگ دارند، حداقل یک نوع از این سه نوع سلول مخروطی، به صورت ناقص یا کامل کارایی نداشته و در نتیجه این افراد در تشخیص بعضی از رنگ‌ها دچار مشکل می‌شوند. برای سادگی درک مطلب، می‌توان چنین در نظر گرفت که تمام افرادی که اختلال دید رنگ دارند به نوعی در تشخیص قسمت قرمز یا سبز طیف رنگی اشکال دارند، چرا که افرادی که در ناحیه آبی طیف مشکل دارند، بسیار بسیار نادر هستند. تشخیص اختلال دید رنگ یا کور رنگی از طریق انجام تست‌های مختلف میسر است. از آنجایی که این‌گونه اختلالات دید رنگ عمدتا ارثی هستند، درمان اساسی برای آن وجود ندارد، اما چند نکته را باید در نظر داشت:

- این افراد از بقیه جهات کاملا سالم هستند و معمولا در زندگی روزمره و عادی هیچ‌گاه دچار مشکل نمی‌شوند.

- خیلی از افراد تصور می‌کنند که کسی کور رنگی دارد همه چیز را سیاه و سفید می‌بیند در حالی که این تصور غلطی است (بیماری که کوری رنگی هر سه نوع رنگ را با هم داشته باشد، بسیار بسیار نادر است).

- این افراد معمولا در نامیدن رنگ‌های اصلی در اجسامی که ذاتا با یک رنگ خاص هستند، اشتباه نمی‌کنند. فقط بعضی مواقع در افتراق سبز از قرمز یا قرمز از مشکی در کنار یکدیگر اشتباه می‌کنند. به ‌عنوان مثال فردی با کور رنگی کامل ممکن است جوراب سبز را با نوع قرمز آن اشتباه کند، یا کراوات قرمز را جای کراوات مشکی در مراسم عزاداری استفاده کند.

- بسیاری از افرادی که مشکل دید رنگ دارند فقط هنگامی متوجه آن شده‌اند که به نحوی مورد آزمایش دید رنگ قرار گرفته‌اند مثلا برای معاینات استخدامی در نیروهای نظامی، انتظامی و خلبانی.

-همچنین باید یک نکته را در نظر داشته باشیم که این افراد نقص دید رنگ خود را بخوبی جبران می‌کنند به نحوی که حتی در مواردی جزییاتی را می‌توانند، ببینند که افراد با دید رنگ طبیعی ممکن است به آن توجه نکنند، چرا که این افراد بیشتر به شکل اجسام توجه دارند تا به رنگ آنها.

ترجمه: کوروش زندیان