پیامبر اعظم ص در بیان غیر مسلمانان

پیامبر گرامی اسلام ص دارای مكارم اخلاقی و خصوصیات بزرگوارانه ای است كه از سوی همگان حتی غیر مسلمانان نیز مورد ستایش قرار گرفته است

●چكیده:

پیامبر گرامی اسلام (ص) دارای مكارم اخلاقی و خصوصیات بزرگوارانه‌ای است كه از سوی همگان حتی غیر مسلمانان نیز مورد ستایش قرار گرفته است. متن حاضر مقاله‌ای از یكی از متخصصان غیر مسلمان فلسفه است كه پس از آشنایی‌اش با برخی از خصوصیات رسول اكرم (ص) به رشته تحریر در آورده است.

طبق گفته‌های مورخین مسلمان، محمد(ص) در تاریخ ۲۰ آوریل ۵۷۱ میلادی در منطقه بیابانی عربستان متولد شد. نام او به معنی «بسیار ستایش شده» است.

روحیه و پیام والای محمد(ص) باعث شد، صحرای عربستان از هیچ، به دنیایی جدید با زندگی، فرهنگ، تمدن و حكومتی جدید تبدیل شود كه از مراكش تا جزایر هند شرقی امتداد یافت، و بر زندگی مردم در سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا تأثیر گذاشت.

هنگامی كه قصد داشتم در مورد محمد (ص)، پیامبر خدا، چیزی بنویسم، در ابتدا تردید داشتم، آن هم با توجه به این كه افراد زیادی وجود دارند كه به ادیان مختلف مؤمن هستند ولی حتی در میان پیروان یك دین هم اختلافاتی وجود دارد. با این كه ممكن است ادعا شود، مذهب امری فردی است ولی نمی‌توان انكار كرد كه دامنه آن تمام جهان دیده و نادیده را در برمی‌گیرد. دین قلب‌ها، جان‌ها و ذهن‌های ما را، هم در سطح خودآگاه و هم در سطح ناخودآگاه، تحت تأثیر قرار می‌دهد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌كند كه ما اعتقاد محكمی به این موضوع داشته باشیم كه گذشته، حال و آینده توسط ریسمانی ظریف و ابریشمی به یكدیگر متصل شده‌اند. در این حالت، مركز ثقل ریسمان دائماً تحت فشار شدید است و از این نقطه نظر، هر چه كمتر در مورد سایر مذاهب گفته شود، بهتر است.

با این حال، این موضوع جنبهٔ دیگری هم دارد. زندگی ما خواه ناخواه با زندگی سایر افراد عجین شده است. ما از یك غذا می‌خوریم، از یك چشمه می‌نوشیم و از یك هوا تنفس می‌كنیم. از این نقطه نظر، هر فرد باید سعی كند، تمام مذاهب دنیا را شناخته و زمینه را برای درك متقابل فراهم نماید.

در عین حال، افكار ما آن گونه كه در ظاهر به نظر می‌رسد، از هم گسیخته نیست بلكه به شكل ادیان بزرگ جهان تبلور یافته‌اند. در این صورت، اگر قرار است شهروند خوبی برای دنیای خود باشیم، وظیفه داریم حداقل تلاش لازم برای شناخت ادیان بزرگ و نظام‌های فلسفی نوع بشر را به عمل آوریم.

با این حال، این كار باید با دقت تمام انجام شود. موضوع نوشته من عقایدی مذهبی است كه دارای وجهه تاریخی است و پیامبر آن هم شخصیتی تاریخی دارد. حتی شخصی مانند ویلیان میور، هنگامی كه در مورد قرآن می‌نویسد، می‌گوید: «احتمالاً نمی‌توان كتاب دیگری پیدا كرد كه طی ۱۲ قرن چنین خالص و دست‌نخورده باقی مانده باشد.» محمد (ص) نیز شخصیتی تاریخی است كه تمام اعمال او به دقت ثبت و برای نسل‌های بعد نگهداری شده است.

اكنون در زمانی زندگی می‌كنیم كه تصویر نادرستی كه قبلاً به دلایل سیاسی یا غیره از اسلام ارائه می‌شد، رنگ باخته است. پروفسور بوان در تاریخ قرون وسطای كمبریج می‌نویسد: «شرح اسلام و محمد(ص) به گونه‌ای كه در اروپای قبل از قرن ۱۹ به رشته تحریر درآمده است، اكنون تنها حكم كنجكاوی‌های ادبی را دارد. »

به عنوان مثال، نظریه اسلام و شمشیر دیگر چندان در دنیای امروز خریدار ندارد. این اصل اسلام كه اجباری برای پذیرش دین وجود ندارد، كاملاً شناخته شده است. گیبون، تاریخدانی كه شهرت جهانی دارد، می‌گوید: «اعتقاد خطرناكی كه به پیروان محمد(ص) نسبت داده شده است، این است كه آنها وظیفه دارند تمام ادیان را با شمشیر از میان بردارند.» به گفته این مورخ، این اتهام مبنایی جز جهل و تعصب ندارد و توسط قرآن رد شده است؛ و تاریخ فاتحین مسلمان ومدارایی كه آنها با مسیحیان می‌كردند، این موضوع را رد می‌كند. محمد(ص) تنها از طریق قدرت اخلاقی خود به موفقیت دست یافت.

ولی بعدها، آن هم تنها در دفاع از خود، بعد از این كه تلاش‌های مكرر وی برای صلح با مشركین با شكست مواجه شد، شرایط موجود پای او را به میدان جنگ باز كرد. ولی پیامبر استراتژی رایج میادین جنگ را كاملاً تغییر داد. تعداد كل كشته‌ها طی جنگ‌هایی كه در شبه جزیره عربستان و تحت لوای او رخ داد، از چند صد نفر تجاوز نكرد. او حتی در میدان جنگ هم به اعراب بدوی یاد داد كه در حال جنگ هم نماز جماعت به پا دارند. هنگامی كه در كشاكش جنگ، وقت نماز فرا می‌رسید، آنها نماز جماعت را حتی در میدان هم ترك نمی‌كردند. در حالی كه یك گروه نماز می‌خواند، گروه دیگر می‌جنگیدند و سپس جای خود را عوض می‌كردند. در تاریخ اعراب، هنگامی كه شتر قبیله‌ای وارد چراگاه قبیله دیگر شد، باعث جنگی ۴۰ ساله گردید كه روی هم رفته به مرگ ۰۰۰/۷۰ انسان انجامید. پیامبر اسلام به آن عرب‌های خشن، مدارا و خویشتن‌داری آموخت. پیامبر فضای میدان جنگ را تلطیف كرد و به عرب‌ها آموخت، یكدیگر را فریب ندهند؛ به عهد و پیمان وفادار باشند؛ از كشتن زنان، كودكان و پیرمردان خودداری كنند؛ از قطع و سوزاندن درختان بپرهیزند؛ و مزاحم كسی كه مشغول عبادت است نشوند. هنگام فتح مكه او در اوج قدرت خود بود. شهری كه دعوت او را رد كرده بود؛ او و پیروانش را شكنجه و تبعید كرده بود، اكنون در اختیار او بود. براساس قوانین جنگی، او می‌توانست از آنها انتقام بگیرد، ولی محمد گفت: «امروز از شما انتقام گرفته نمی‌شود و همگی آزاد هستید». او همچنین گفت: «من هر نوع تمایز و نفرت بین انسان‌ها را زیر پا می‌گذارم.»

او به منظور اتحاد انسان‌ها اجازه جنگ دفاعی را صادر كرد. وقتی به هدف خود رسید، حتی بدترین دشمنان خود را عفو كرد؛ حتی كسی را كه عموی عزیز او حمزه را كشت، مثله كرد و حتی بخشی از جگرش را به دندان گرفته بود.

اصول برادری جهانی و مساوات انسان‌ها یكی از مهم‌ترین وارد كمك محمد(ص) به ارتقای اجتماعی بشریت بود. خانم شارو جینی نایدو، در این مورد می‌گوید: «اسلام اولین دینی بود كه اصول دمكراسی را رعایت كرد. هنگامی كه مؤمنین روزی پنج بار با صدای مؤذن به مسجد می‌روند، دمكراسی اسلام بروز می‌كند. دمكراسی اسلام آنجا مشخص می‌شود كه روزی پنج‌بار روستایی و سلطان در كنار یكدیگر زانو زده و می‌گویند، خدا از همه بزرگ‌تر است.»

مهاتما گاندی می‌گوید: «كسی گفته است كه اروپایی‌ها در آفریقای جنوبی از ظهور اسلام در هراسند؛ همان اسلامی كه اسپانیا را متمدن كرد؛ روشنایی‌ را به مراكش برد؛ و جهانیان را به سوی برادری خواند. اروپایی‌های آفریقای جنوبی از اسلام در هراسند. چون در سرزمین آنها برادری گناه و اسلام به معنی برابری با رنگین پوست است، پس ترس آنها كاملاً بجاست.»

هر ساله، طی مراسم حج، جهان شاهد نمایش جهانی اسلام در از بین بردن تفاوت‌های نژاد، رنگ و رتبه است. مردم اروپا، آفریقا، عربستان، ایران، هند و چین، در مدینه به عنوان اعضای یك خانواده به هم می‌پیوندند. طی مراسم حج، تنها لباسی كه آنها به تن می‌كنند، دو تكه پارچه سفید است و در حالی كه سرهای خود را تراشیده‌اند و اثری از غرور در كسی دیده نمی‌شود، می‌گویند: «خدایا! من به فرمان تو آمدم؛ هیچ شریكی برای تو نیست و من به سوی تو آمدم.»

به عقیده پروفسور هورگرونج، «ائتلافی كه توسط رسول خدا (ص) بین ملل مختلف بنیان‌گذاری شد، اتحاد بین‌المللی برادری انسانی را بر چنان پایه‌هایی استوار ساخت كه توانست راهنمای كشورهای جهان باشد... حقیقت این است كه هیچ كشوری در دنیا نمی‌تواند نظیری برای كاری كه اسلام انجام داده است و عبارت است از تحقق عینی اتحادیه ملل، ارائه دهد.»

پپامبر اسلام بهترین شكل حكومت دمكراسی را ارائه داد. خلفایی مانند علی كه داماد پیامبر بود، همانند افرادی عادی در مقابل قاضی حاضر می‌شدند. ما از رفتاری كه امروز توسط سفیدهای متمدن با سیاهان می‌شود، اطلاع داریم. وضعیت بلال را در نظر بگیرید كه ۱۴ قرن پیش و در زمان پیامبر، برده‌ای سیاه‌پوست بود. وظیفه اذان گفتن، كه در هنگام ظهور اسلام بسیار اهمیت داشت، به این برده سیاه واگذار شد. هنگام فتح مكه، هنگامی كه بلال برای گفتن اذان بر بام كعبه، كه مقدس‌ترین مسجد مسلمان است،ایستاده بود،عده‌ای فریاد زدند: «وای بر او كه بر بام كعبه ایستاده است.» در آن هنگام بود كه پیامبر این آیه را برای اولین بار قرائت كرد: «ای مردم! ما، شما را از یك مرد و زن آفریدیم و گرامی‌ترین شما نزد خدا پرهیزكارترین شماست.»

این آیه باعث چنان استحاله‌ای در آنها شد كه خلیفه اسلام دختر خود را به همسری آن غلام سیاه در آورد و خلیفه دوم عمر، هرگاه او را می‌دید، به احترام او از جای خود برمی‌خاست. به این دلیل است كه گوته، بزرگ‌ترین شاعر آلمانی، در مورد قرآن می‌گوید: «نفوذ عظیم این كتاب در تمام دوران‌ها باقی خواهد ماند.» جورج برنارد شاونیز می‌گوید: «تنها دینی كه شانس حكمروایی بر انگلستان و كل اروپا را طی ۱۰۰ سال آینده دارد، اسلام است.»

سرچارلز ادوارد آرچیبالد هامیلتون می‌گوید: «اسلام به ما می‌گوید كه انسان در ذات خود بی‌گناه است. اسلام به ما می‌گوید كه زن و مرد منشاء مشتركی دارند و دارای استعدادهای هوشی، معنوی و اخلاقی مشابهی می‌باشند.»

عرب‌ها اعتقاد داشتند كه هر كس قدرت استفاده از نیزه و شمشیر را داشته باشد، وارث خواهد بود، ولی اسلام به دفاع از جنس ضعیف‌تر پرداخت و برای زنان حقی از ارث در نظر گرفت. این دین قرن‌ها پیش حق مالكیت زنان را به رسمیت شناخت در حالی كه ۱۲ قرن بعد، در انگلستان سال ۱۸۸۱ بود كه این اصل مترقی اسلام به مورد اجرا در آمد و زن‌ها، براساس قانون زنان متأهل، حق مالكیت پیدا كردند. پیامبر اسلام قرن‌ها قبل اعلام كرده بود كه «زن‌ها نیمه دوم مردها هستند. حقوق زن‌ها مقدس است. مراقب احقاق حق زن‌ها باشید.»

اسلام تا آنجا كه سیاست و اقتصاد بر رفتار انسان‌ها تأثیر می‌گذارد، اصول بسیار مهمی را برای زندگی اقتصادی انسان‌ها ارائه كرده است. براساس نظر پروفسور ماسینیون، اسلام همواره به شخصیت‌سازی كه اساس بنای تمدن‌هاست، توجه داشته است. این موضوع توسط قانون ارث، نهاد خیریه‌ای به نام زكات، و نیز از طریق غیرقانونی دانستن برخی اعمال اقتصادی مانند انحصار، ربا و احتكار در اسلام دنبال شده است. قمار حرام است. از نظر اسلام، كمك به ایجاد مدارس، مكان‌های عبادی، بیمارستان‌ها، حفر چاه‌ها و تأسیس دارالایتام از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین اعمال است. گفته می‌شود، اولین بار در اثر تعالیم پیامبر اسلام بود كه دارالایتام افتتاح شد. كارلایل در مورد محمد(ص) می‌گوید: «صدای انسانیت، ترحم و برابری از درون او به گوش می‌رسد.»

نویسنده:كی اس راماكریشنا رائو

منبع: نشریه اسلام و دنیای جدید (Islam and modern age)

منبع: ماهنامه سیاحت غرب

---