اسکیلرها برای چه به حرکت درمی‌آیند؟!

سال‌ها دندانپزشکان برای جرم‌گیری و تسطیح سطح ریشه از وسایل دستی نظیر کورت‌ها استفاده می‌کردند. این شیوه وابسته به تکنیک و بسیار وقت‌گیر و خسته‌کننده است. در نتیجه اسکیلر …

سال‌ها دندانپزشکان برای جرم‌گیری و تسطیح سطح ریشه از وسایل دستی نظیر کورت‌ها استفاده می‌کردند. این شیوه وابسته به تکنیک و بسیار وقت‌گیر و خسته‌کننده است. در نتیجه اسکیلر (Sceler)های برقی متعددی در طول سال‌ها به بازار آمده‌اند...

تا همین اواخر به علت نوک عمل کننده حجیم اسکیلرها استفاده از این ابزارها به دبریدمان فوق لثه‌ای

(supragingival debridement) محدود می‌شد. در حالی که پیشرفت‌های صورت گرفته در تکنولوژی و طرح‌های جدید اسکیلرهای اولتراسونیک امکان جرم‌گیری در پاکت‌های عمیق پریودنتال را فراهم نموده است. در دسترس بودن وسایل باریک و قلمی با نوک‌های شبیه پروب (probe) امکان جرم‌گیری موثر را در پاکت‌های پریودنتال عمیق همراه با ایجاد خستگی کمتر در عمل کننده فراهم می‌سازد.

انواع اسکیلرها

اسکیلرهای برقی در دو دسته قرار می‌گیرند: سونیک و اولتراسونیک. دستگاه‌های سونیک به یونیت دندانپزشکی متصل می‌شوند، زیرا به هوای فشرده نیاز دارند. این دستگاه‌ها در بسامد ۲۰۰ تا ۶۵۰۰ دور در ثانیه کار می‌کنند. وسایل اولتراسونیک معمولا به صورت دستگاه‌های جداگانه‌ای با مولد الکتریکی می‌باشند.

دو نوع عمده وسایل، اولتراسونیک مغناطیسی (magnetostrictive) و پیزوالکتریک (piezoelectric) می‌باشند. هر دو در بسامدهایی در گستره ۱۸۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ دور در ثانیه عمل می‌کنند.

اسکیلرهای سونیک با هوا کار می‌کنند و بسامد ایجاد شده موجب نوسان نوک وسیله می‌شود. این وسایل از منبع هوای با سرعت بالا یا سرعت پایین یونیت دندانپزشکی استفاده می‌کنند. آب از طریق همان لوله‌کشی مورد استفاده جهت انتقال آب به هندپیس دندانپزشکی منتقل می‌شود. نوک اسکیلرهای سونیک قطور بوده و طرح یکنواختی دارد.

در اسکیلرهای پیزوالکتریک از دیسک‌های سرامیکی استفاده می‌شود. وقتی انرژی الکتریکی به نوک وسیله القا می‌شود، قطر این دیسک‌ها تغییر می‌کند. نوک‌های پیزو الکتریکی از طریق یک آچار در هندپیس گنجانده می‌شوند و قابل تعویض هستند.

اسکیلرهای مغناطیسی بر اساس لایه‌های فلزی کار می‌کنندکه وارد شدن انرژی الکتریکی سبب تغییر قطر آنها می‌شود. نوسانات از لایه فلزی به بدنه اتصال دهنده منتقل شده و در نهایت موجب نوسان در نوک کارگر می‌شود.

فورکیشن‌ها از بزرگ‌ترین موارد مورد بحث در جرم‌گیری می‌باشند. در بسیاری از موارد دهانه فورکیشن نسبت به سرکارگر وسایل دستی باریک‌تر است، بنابراین اسکیلرهای برقی، به عنوان روشی جهت بهبود دسترسی در نواحی فورکا توصیه می‌شوند. اسکیلرهای اولتر اسونیک در جرم‌گیری فورکای کلاس I به اندازه اسکیلرهای دستی عمیق عمل می‌کنند. در کلاس II و III درگیری فورکا بسیار موثرتر عمل می‌کنند از نظر کاهش میزان خون‌ریزی حین Probing به کاهش عمق پاکت،افزایش چسبندگی لثه‌ای بالینی و کاهش باکتری‌ها و حذف اندوتوکسین روی همان ریشه، اسکیلرهای برقی مشابه انواع دستی عمل می‌کنند، اما اسکیلرهای سونیک زبری بیشتری در سطح ریشه نسبت به سایر روش‌ها ایجاد می‌کنند و سطح ایجادشده روی ریشه توسط ابزاردستی، صاف‌تر از سایر روش‌ها است.

موارد کاربرد اسکیلرها

در مورد استفاده از اسکیلرهای برقی نکته قابل توجه تولیدآئروسل‌های آلوده به خون است و توصیه می‌شود در بیماران مبتلا به بیماران عفونی صرفا از اسکیلرهای دستی استفاده شود. با اقدامات کنترل عفونت همگانی می‌توان میزان آئروسل تولیدشده را به حداقل رساند. استفاده از ماسک، دستکش و عینک‌های محافظ توسط دندانپزشک، استفاده روتین از دهان‌شویه آنتی‌پتیک قبل از کار و به کارگیری ساکشن قوی می‌تواند تولید آئروسل را به حداقل برساند.

در افرادی که از ضربان‌سازهای قلبی(cardiac pacemaker) استفاده می‌کنند، باید از استفاده از اسکیلرهای مغناطیسی اجتناب کرد، زیرا ممکن است از تولید ضربان در دهلیز و بطن ممانعت به عمل آورد. انواع جدیدتر نوسان‌سازهای قلبی اغلب عایق‌بندی تیتانیومی دوقطبی دارند و این مساله آنها را در برابر ابزارهای سونیک حمایت می‌کنند.

تکنیک اولتراسونیک متفاوت از کاربرد وسایل دستی است. اسکیلرهای برقی نیاز به فشار سبک حین کار دارند. الگوی حرکتی حین برداشتن جرم نیز از کرونال آپیکال است. از طرف دیگر نحوه به دست گرفتن اسکیلرهای برقی به صورت

modified pen grasp و با تکیه‌گاه خارج دهانی است. البته تکیه‌گاه‌های جایگزین داخل دهانی به سمت مقابل فک (cross-arch) یا فک مقابل (opposite – arch) غیرقابل قبول است.

به طور کلی امروزه به طور معمول از اسکیلرهای برقی جهت جرم‌گیری و تسطیح سطح ریشه استفاده می‌شود که با صرف وقت کمتر اهداف مورد نیاز جهت جرم‌گیری را برآورده می‌سازد.

دکتر مریم خادمی