مرغ عروسی و عزا

برنامه های خبر ورزشی در تلویزیون

۱) شما هم اگر مشتریان برنامه‌های خبر ورزشی تلویزیون باشید، حتماً متوجه کاستی‌های آن شده‌اید. این برنامه‌ها که در هر شبکة تلویزیونی جزو پربیننده‌ترین‌ و جذاب‌ترین‌هاست، شامل بخش‌های متنوعی است اعم از اخبار و حواشی و گزارش‌ها و ... که زمان خبر را به بیش از سی و حتی چهل دقیقه می‌رساند. اما در تلویزیون ما، بخش خبر ورزشی، عین بچة یتیمی می‌ماند که بیشتر مواقع قربانی برنامه‌های مناسبتی است؛ یعنی هر وقت هر برنامة اضطراری‌ای که پیش بیاید، می‌گذارند جای خبر ورزشی. در مناسبت‌های مختلف هم که اغلب شبکه‌های تلویزیون اختصاص به برنامه‌های ویژه دارند، نوبتِ خبر ورزشی که می‌رسد، گویندة خبر جوری سر و ته اخبار را هم می‌آورد که انگار شرمنده است از گفتن این حرف‌ها.

۲) تازه اگر هیچ مناسبتی هم در کار نباشد و بخش خبر ورزشی سرِ ساعت پخش شود، کل اخباری که اعلام می‌شود، مُشتی عنوان کلی است؛ مثل تیترهای روزنامه‌های ورزشی. مثلاً هیچوقت در حاشیة اعلام نتایج مسابقات فوتبال لیگ‌های اروپایی، به شکل درست و درمانی گل‌ها را نشان نمی‌دهند، از گلزنان نام نمی‌برند و از جدول گلزنان هم چیزی نمی‌گویند. چیزی به نام تابلوی نتایج بسکتبال NBA یا مسابقات فوتبال باشگاه‌های آمریکای جنوبی، لیگ‌های آرژانتین و برزیل، مصدومیت یا محرومیت بازیکنان بزرگ و یا صحبت‌های مربیان در جلسه‌های مطبوعاتی اصلاً وجود خارجی ندارد.

۳) منبع این خبرها کجاست؟ چه کسانی متن این خبرها را می‌نویسند؟ این سوال‌ها را از آن رو می‌پرسم که به نظر من کل اخباری که در بخش‌های گوناگون شبکه‌های مختلف تلویزیون ایران پخش می‌شود، تنوع به‌مراتب کمتری دارد از اخباری که مثلاً در صفحة ورزشی یک روزنامة سیاسی چاپ می‌شود. خب با این حساب منبع این خبرها، یا روزنامه‌های ورزشی ما هستند یا خبرگزاری‌ها. آیا این اشکال نیست؟ رسانة ملی ما که بیشترین مخاطب را میان همة رسانه‌های گروهی دارد، باید دست‌به‌دامن این روزنامه و آن خبرگزاری باشد و نباید یک تحریریة درست و حسابی داشته باشد که خبرهای دست‌اول را به اطلاع مردم برساند؟

۴) بیائید شما هم امتحان کنید. یک روز که بیکار بودید، از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۱۱:۳۰ شب، همة برنامه‌های خبر ورزشی شبکه‌ها را نگاه کنید. من بارها این تجربه را کرده‌ام و در کمال شگفتی دیده‌ام که نود درصد اخباری که صبح اول صبح اعلام می‌شود، در بخش‌های بعدی خبر هم تکرار می‌شود و این در شرایطی است که بیشترین زمانی که برای پخش اخبار ورزشی در نظر گرفته می‌شود یک ربع است؛ حالا کاری به این نداریم که در همین یک ربع چه خبرهای بی‌اهمیتی در اولویت قرار می‌گیرند.

۵) در هیچیک از کشورهای دنیا به اندازة ایران روزنامه‌های ورزشی چاپ نمی‌شود؛ حداقل از حیث تنوع و نه تیراژ. این نشان می‌دهد که مردم ایران درست یا غلط چقدر تشنة خبرهای ورزشی هستند. در این وضعیت، اینکه چرا مسئولان تلویزیون در طراحی بخش‌های خبرهای ورزشی هیچ سلیقه‌ای به خرج نمی‌دهند، بر ما پوشیده است. نگاه کنید به برنامه‌های ورزشی تلویزیون تا دریابید که چقدر از جذابیت این برنامه‌ها به خاطر خبررسانی آنهاست؛ یعنی بخشی که اصلاً در تعریف آن برنامه‌ها نمی‌گنجد و باید در بخش‌های خبری ارائه شود.

۶) مطلقاً قبول ندارم که محدودیت‌های موجود در تلویزیون باعث این کاستی‌هاست. اگر امکان تهیه و پخش برنامه‌های واقعاً زرد و مخربی مثل «پارازیت» و «دوربین خبرساز» وجود دارد، پس مشکلی به نام محدودیت نیست. بنابراین اولین دلیلی که برای ناکارآمدی و نصفه‌ونیمه بودن برنامه‌های خبر ورزشی به ذهن می‌رسد، عادت کردن به همان مدل خبرهایی است که در دهة شصت گفته می‌شد؛ زمانی که نه ماهواره بود، نه این همه روزنامة ورزشی و خبرگزاری رقم به رقم و تلویزیون دو تا شبکه بیشتر نداشت.

۷) البته ما ناشکر نیستیم. تا همین چند سال پیش، محکوم به تحمل مجریانی بودیم که در تلفظ اسامی ورزشکاران خارجی به شیوة منحصربه‌فردشان صاحب‌سبک شده بودند. پس از آغاز به کار شبکة خبر، یادمان هست که مدتی از خانم‌ها هم در اجرای بخش‌های خبر ورزشی استفاده می‌شد. در این چند ساله هم مشخص است که در انتخاب مجریان، دقت بیشتری صورت می‌گیرد اما هنوز نمی‌توان با دو مشکل کنار آمد؛ یکی اینکه چرا عادت کرده‌ایم در مناسبت‌های مختلف، بخش خبر ورزشی را تبدیل به مرغ عروسی و عزا کنیم و دوم اینکه چرا دست از این خبرهای بی‌اهمیت برنمی‌داریم و به تحولات و حواشی ورزش در ایران و جهان نمی‌پردازیم

سعید قطبی‌زاده