کـدام مـادران نـبـایـد شـیـر بـدهـنـد؟

تحقیقات وسیع طی چند دهه اخیر نشان داده شیرمادر بهترین و مناسب‌ترین ماده‌غذایی برای شیرخواران به‌خصوص در ۶ ماهه نخست زندگی است. شیرمادر، نه‌تنها حاوی موادمعدنی، ویتامین‌ها …

تحقیقات وسیع طی چند دهه اخیر نشان داده شیرمادر بهترین و مناسب‌ترین ماده‌غذایی برای شیرخواران به‌خصوص در ۶ ماهه نخست زندگی است. شیرمادر، نه‌تنها حاوی موادمعدنی، ویتامین‌ها و انرژی موردنیاز نوزاد است، بلکه پادتن‌هایی دارد که می‌تواند محرک سیستم ایمنی باشد و جز از طریق شیرمادر، به روش دیگری قابل‌انتقال به نوزاد نیست. بررسی‌ها نشان داده کودکانی که با شیرمادر تغذیه شده‌اند، در بزرگسالی کمتر دچار چاقی‌های مرضی و آلرژی می‌شوند، باهوش‌ترند و رابطه بهتری با مادر خود دارند. همچنین احتمال بروز انواع عفونت‌ها، دیابت نوجوانی، بیماری ام‌اس، ناراحتی‌های قلبی و سرطان نیز قبل از ۱۵ سالگی در آنها بسیار کم است.

مادرانی که فرزندشان را با شیر خود تغذیه می‌کنند، سریع‌تر وزن خود را پایین می‌آورند و احتمال بروز سرطان‌پستان در سال‌های پایانی عمر د‌ر آنها کمتر است. به هر حال گرچه شیر مادر غذایی مطلوب، استریل و باکیفیت در تمام زمان‌ها و مکان‌هاست، اما شیردهی به تمام مادران توصیه نمی‌شود. مادران مبتلا به ایدز یا هپاتیت B در صورت شیردهی بیماری خود را به فرزندشان انتقال می‌دهند. برخی عفونت‌های فعال مانند هپاتیت‌A و تبخال نیز از طریق شیر منتقل می‌شود. زنان سیگاری معتاد یا زنانی که مشروبات الکلی مصرف می‌کنند نیز بهتر است فرزندشان را با شیر خود تغذیه نکنند.

مادران حتما بعد از زایمان باید پزشک را از داروهای مصرفی‌شان آگاه کنند یا در مورد داروهای مجاز مصرفی طی شیردهی بپرسند. برخی داروها نظیر داروهای ضدافسردگی، آسپیرین، آرام‌بخش‌ها، داروهای ضدالتهاب، آنتی‌بیوتیک‌ها و قرص‌های جلوگیری از بارداری نباید در دوران شیردهی مصرف شوند. اگر مادری مجبور به مصرف این نوع داروها باشد با مشورت با پزشک یا داروساز می‌تواند جایگزین مناسبی برای آنها بیابد.

دکتر اعظم‌السادات موسوی

استاد دانشگاه علوم?پزشکی تهران