میدانی که حسن‌، آباد نکرد

میدان «حسن آباد» تهران هر روز شاهد مردمانی است که روزانه چندین بار با گذر ازآن از سرگذشت آن بی اطلاعند.

میدان «حسن آباد» تهران هر روز شاهد مردمانی است که روزانه چندین بار با گذر ازآن از سرگذشت آن بی اطلاعند.

میدان «حسن آباد» یکی از مکانهای پر رمز و راز و قدیمی ایران در داخل شهر تهران و قلب پایتخت است که شاید هر روز از آن رد می شویم اما از پیشینه تاریخی و ذوق و هنری که در آن بکار رفته بی خبریم.

این میدان یکی از پررفت و آمدترین میدانهای تهران با بناهای عجیب است که البته داستانهایی عجیب تر که کمتر کسی می‌داند قبل از احداث این میدان تاریخی، باغ بزرگی در این محوطه قرار داشت که متعلق به «میرزا یوسف آشتیانی» بود.

وی بعد از گسترش تهران، منطقه را به نام پسرش حسن، حسن آباد نام نهاد که این وجه تسمیه حسن آباد است البته تا قبل از آن این محله به «هشت گنبد» معروف بود.

در حسن آباد چهار ساختمان به شکل قرنیه توسط «قلیچ با قلیان» تحت نظارت معمار و مهندسی برجسته ارمنی تبار «لئون تادوسیان» به سبک معماری غربی ساخته شده است پس از فوت آشتیانی ورثه وی این ملک را تکه تکه کرده و به مردم فروختند به طوری که فقط در دل محله مسکونی حسن آباد دو چهار راه کوچک از آن باقی ماند.

براساس این گزارش، با تغییر سلطنت قاجاریه، پهلوی اول، آن چهار راه را به میدان دایره ای شکل به شعاع ۴۵ متر و مساحت ۶۵۰۰ متر تبدیل کرد که در پی بازسازی بنای آ‌ن قسمتی از ساختمان های قرینه تخریب شد و بعدها مجدداً سازه ایی نمایشی شبیه همان سازه های قرنیه ای ساخته شد تا تمامیت فضای معماری آن تا حدی باز گردد.

قدیمی ترین قبرستان تهران در شمال غربی این میدان قرار داشته که به نوعی در گوشه شهر واقع شده بود که بعدها ساختمان و محوطه آتش نشانی جای آن قرار گرفت.

حسن آباد تهران در چند سال اخیر به مرکز اصلی لوازم و مبلمان چوبی و اثاثیه اداری تبدیل شده که در همسایگی بورس لوازم و لباسهای نظامی و همچنین ابزار آلات و وسایل مکانیکی و صنعتی قرار گرفته است.

اما نمای قدیمی ساختمان های تاریخی حسن آباد را هنوز هم می‌توان در گوشه های میدان دید که سال هاست نظاره گر مردمی هستند که درگیر و دار فعالیت های روزمره خود هر روز از جلوی این ساختمان های عبور می کنند اما شاید کمتر اطلاعاتی از سرگذشت پر رمز و راز آن نداشته باشند یکی از اهالی حسن آباد که در گوشه میدان صاحب مغازه است میگوید میدان را به نام حسن نام گذاشتند اما این شخص هیچ کار عمرانی برای آن انجام نداد هیچ بلکه آنرا بعد از پدرش تجزیه و تضعیف کرد.