سرطان, بهای برنزه شدن

سرطان پوست یكی از شایع ترین انواع سرطان در جهان است كه در آمریكا هر سال بیش از یك میلیون نفر را مبتلا می كند تقریبا نیمی از آمریكایی ها كه به ۶۵ سالگی می رسند, دچار سرطان پوست شده اند و این ارقام به طور سرسامآوری در حال افزایش است

● نگاهی به برنزه شدن‌های طبیعی و مصنوعی و عواقب و عوارضش

درگذشته‌های نه چندان دور، در جوامع اروپایی و آمریكای شمالی، داشتن پوست برنزه نمادی از طبقه كارگر و فرودست بود كه به علت كار در مزرعه به صورت طبیعی از پوستی تیره‌تر نسبت به اشراف و مردمان شهری برخوردار بودند. گذشت زمان و گرایش مدسازان و پیروان آنها به ایجاد چهره‌های جدید در حوالی سال ۱۹۲۰ منجر به زیبا شناخته شدن پوست برنزه شد و در همین زمان بسیاری از مدسازان و طراحان جهانی آن را به عنوان نمادی از زیبایی معرفی كردند. اما زیبائی به چه قیمتی؟

● اشعه‌های مرگ‌آور

پوست بدن عضو جالب و شگفت انگیزی است كه بدن را در مقابل گرما، سرما، جراحت و عفونت حفاظت می‌كند، باعث می‌شود بدن آب و چربی‌ ‌ذخیره كند و ویتامین D تولید ‌كند. مانند بسیاری دیواره‌ها و سنگرهای‌ ‌مستحكم دیگر، پوست نیز طوری ساخته شده كه بتواند در مقابل بسیاری از آسیب‌ها مقاومت‌ ‌كند، اما این عضو مستحكم در مقابل یك چیز بسیار آسیب پذیر: است نور خورشید‌.

نور خورشید حاوی اشعه ماورا بنفش است. با تابش حد معینی از اشعه ماورا بنفش، دی.ان.ای موجود در پوست دچار آسیب می‌شود و دقیقا به همین علت است كه هر كس در معرض نور خورشید قرار گیرد بالقوه در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست خواهد بود. سرطان پوست یكی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است كه در آمریكا هر سال بیش از یك میلیون نفر را مبتلا می‌كند. تقریبا نیمی از آمریكایی ها كه به ۶۵ سالگی‌می‌رسند، دچار سرطان پوست شده‌اند و این ارقام به طور سرسامآوری در حال‌ ‌افزایش است .

پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۰۶ متجاوز از ۱۰ هزار و۴۵۰ نفر تنها در ایالات متحده جان خود را در اثر سرطان پوست از دست بدهند، و این به معنی افزایش ۶ درصدی ظرف‌ ۴ ‌سال گذشته است. یكی از عللی كه خود امریكایی‌ها به آن اشاره می‌كنند این است كه سرگرمی‌ها و اوقات فراغت مردم در حال تغییر است و مردم وقت بیشتری را‌ ‌در ساحل دریا و زیر نور خورشید می‌گذرانند. امروزه برنزه كردن پوست، خانم‌های زیادی را وادار به نشستن در آفتاب می‌كند.

این سرطان در گذشته معمولاً در افراد بالای ۵۰ سال بروز می‌كرد ولی اكنون در بین افراد زیر ۴۰ سال در حال شیوع است.موارد ابتلا به سرطان‌های شایع پوست در سال ۱۹۷۵ از هر ۱۰۰ هزار زن زیر ۴۰سال، ۱۳ مورد بوده كه این تعداد در سال ۲۰۰۳، به ۳۲ مورد افزایش یافته است.

محققان دلیل افزایش این نوع سرطان را علاقه‌زنان به حمام آفتاب برای برنزه شدن پوستشان اعلام كردند. سری به استخرهای روباز بزنید. عده كسانی كه در آب در حال شنا كردن هستند تقریباً ۲۰ درصد افرادی است كه استخر را به عنوان سرگرمی تابستانی خود برگزیده‌اند!

● استعدادهای درخشان

مطالعات نشان می‌دهند، بعضی اشخاص آمادگی ژنتیكی‌ ‌بیشتری برای ابتلا به سرطان پوست دارند. بسیاری از پزشكان اعتقاد دارند ارتباطی میان آفتاب سوختگی‌های مكرر و سرطان پوست وجود دارد؛ وقتی جوانید از آفتاب سوختگی دوری كنید، تا‌ ‌هنگام پیری از ابتلا به ملانوما، یكی از سرطان‌های شایع پوست، جان سالم بدر ببرید. آنهایی كه پوست روشن دارند آسیب‌پذیرترند، اما این به آن معنی نیست كه افراد با پوست تیره تر در معرض خطر‌ ‌نباشند.

‌كسانی كه در قسمتی از بدنشان كك و‌ ‌مك دارند، قبل از برنزه شدن دچار سوختگی می‌شوند، افرادی كه به طور طبیعی دارای‌ ‌موهای قرمز یا چشمانی به رنگ آبی، سبز یا خاكستری هستند، یا دارای خال و‌ ‌به ویژه خال گوشتی هستند و یا پوستشان به راحتی می‌سوزد و از‌ ‌نظر خانوادگی سابقه داشتن سرطان در خانواده را دارند، افرادی هستند كه باید بیشتر مراقب باشند.

● برنزه شدن با شیمی

چندی پیش در یك بروشور تبلیغاتی مطلبی نوشته شده بود با این مضمون: برای اینكه پوست برنزه جذابی داشته باشید انتخاب با شماست. یا پوست خود را در معرض پرتو مضر خورشید قرار دهید یا اینكه بوسه درخشان خورشید را از دست بدهید، اما شما یك گزینه دیگر هم دارید؛ محصولات برنزه كننده بدون آفتاب.

محصولات برنزه‌كننده بدون آفتاب كه <تمدیدكننده‌های برنز‌گی> نیز نامیده می‌شوند قادرند به پوست شما ظاهری برنزه بدهند بدون اینكه نیاز باشد پوست خود را در معرض اشعه‌های ماوراءبنفش قرار دهید. گرچه این محصولات ایمن تلقی می شوند اما معمولاً بسته به اینكه چگونه مصرف و استعمال ‌شوند خطراتی به همراه خواهند داشت.

ماده موثر در اغلب این محصولات <دی‌هیدروكسی استون> است كه تنها رنگ افزودنی تا‡یید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریكا برای استفاده در این محصولات است. دی‌هیدروكسی استون زمانی كه روی پوست استعمال می شود، در بیرونی ترین لایه پوست با سلول‌های مرده واكنش نشان داده و موقتاً ظاهر پوست را تیره می‌كند. این رنگ با آب شسته نمی‌شود اما تدریجاً در حالی كه سلول‌های مرده پوست، پوسته پوسته می شوند از‌بین می رود. در بیشتر موارد بعد از ۵ تا ۷ روز رنگ كاملاً از بین می‌رود.

انواع بسیاری از این محصولات شامل لوسیون، كرم، ژل و اسپری برای استفاده خانگی موجود است.نتایج استفاده از موارد فوق بعد از تقریباً یك سال نمایان شده و تیره شدن رنگ پوست طی ۸ یا ۲۴ ساعت مشهود می‌شود.

برخی محصولات حاوی سه رنگ هستند كه پوست را بلافاصله تیره می كنند. انتخاب با خودتان است.اگر واقعاً دوست دارید برنزه شوید، می توانید این راه را نیز امتحان كنید.اما به نظر می‌رسد كه این روش ‌به علت عدم شباهت رنگ پوست قهوه‌ای مایل به نارنجی حاصل از استفاده آن با رنگ برنزه حاصل از نورخورشید نتوانسته محبوبیت چندانی به دست بیاورد.

اما راه دیگری كه اخیراً رواج یافته استفاده از پدیده آفتاب مصنوعی است كه هر ساله بیش از ۲۲ میلیون مشتری را به سالن‌های موسوم به سولاریوم می كشاند. در این روش كه از اواسط دهه ۷۰ میلادی رواج قابل توجهی به خصوص درآمریكا پیدا كرد، پوست را در معرض اشعه ماوراء بنفش لامپ‌های ماوراء‌بنفش قرار می‌دهند. واكنش طبیعی پوست در برابر این اشعه همانطور كه می دانید تولید عنصر ملانین است كه تولید زیاد آن منجر به تیرگی پوست می‌شود.

سولاریوم، علاوه بر مسئله خطر سرطان پوست، پیامد احتمالی اعتیاد را به همراه دارد زیرا براساس مطالعات پزشكی اشعه ماوراء‌بنفش این لامپ‌ها منجر به تولید عنصر اندورفین در خون می‌شود كه این عمل نوعی حالت نشئگی را در شخص ایجاد می كند.

● از شك تا واقعیت

افراد با پوست روشن، نسبت به سرطان پوست آسیب‌پذیرترند، ولی این به آن معنی نیست كه سبزه‌ها در معرض خطر نباشند. در صورت ابتلا به سرطان پوست، چنانچه زود تشخیص داده و درمان آغاز شود. می‌توان آن را به‌طور قطع معالجه كرد. بنابراین بسیار خوب است كه علایم اولیه سرطان پوست را بشناسید.

علامت بارز سرطان پوست، از جمله ملانوما این است كه‌ ‌در یك زگیل یا هر نوع برآمدگی پوستی تغییری مشاهده می‌شود و یا ظاهر یك زگیل نا‌متقارن می‌شود یا اینكه جوش تغییررنگ می‌دهد، یا ترشح‌دار می‌شود و یا دچار خونریزی می‌شود. البته برای تشخیص قطعی لازم است بیوپسی به‌عمل آید‌.

● علایم دیگری كه می تواند ما را راهنمایی كند از این قرار است:

‌▪ زخم‌های بازی كه خونریزی در آن پس از ۳ هفته یا بیشتر ترمیم نیافته باشد.

‌▪ لكه سرخ یا حساسیتی كه ممكن است حالت خشكی، درد و یا خارش داشته و بهبود نیابد.

▪ ‌برآمدگی شفافی كه به رنگ صورتی، قرمز و سفید است و یا در افراد با پوست‌های تیره به رنگ قهوه‌ای و سیاه نمایان شود كه گاهی با خال اشتباه گرفته می‌شود.

‌▪ لكه صورتی كه با حاشیه بر آمده و فرو رفتگی خشك در مركز آن همراه است در این مورد با رشد لكه، رشته‌های نازك رگ‌های خونی ممكن است بر سطح آن ایجاد شود.

▪ ‌رشد ضایعه زگیل مانند كه حالت خشكی پیدا كرده و خونریزی كند.

▪ ‌لكه فلس مانند با حاشیه نامنظم كه ممكن است حالت خشكی و خونریزی داشته باشد.

▪ ‌زخم بازی كه خونریزی داشته و یا خشك شده و برای مدت طولانی بهبود نیافته باشد .

▪ ‌وجود توده‌ای برآمده كه مركز آن فرو رفته و خونریزی می‌كندكه چنین توده‌ای ممكن است سریع بزرگ شود. در صورت وجود هر یك از این علایم حتماً در اولین فرصت به یك متخصص پوست مراجعه كنید.

● سرطان؛ هرگز

مهم‌ترین روش‌ ‌پیشگیری این است كه میزان تابش اشعه ماوراء‌بنفش را كه از طریق نور خورشید یا چراغ‌های برنزه بر پوست می‌تابد محدود كنید.

در اوقاتی كه برای ساعت‌های طولانی در‌ ‌معرض تابش آفتاب هستید حتما از كرم ضد آفتاب استفاده كنید. از آفتاب اواسط روز (از‌ ‌ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعد از ظهر) از طریق پوشیدن كلاه و دستكش بلند دوری كنید‌.‌ از‌ ‌كرمی با عامل ضد آفتاب یا‌ SPF با قدرت ۱۵ تا ۳۰ استفاده كنید.

مطالعات نشان داده‌اند استفاده از كرم ضد آفتاب با قدرت >SPF ۴۵< حتی می‌تواند اثر منفی داشته باشد‌ ‌زیرا افرادی كه از كرمی با این قدرت استفاده می‌كنند، معمولاً بعد از یك بار استعمال ماجرا را فراموش كرده وزیر نور آفتاب به گردش ادامه می‌دهند؛ در‌ ‌حالی كه افرادی كه از كرم‌ >SPF ۱۵-۳۰< استفاده كرده‌اند، به استعمال مجدد آن مبادرت‌ ‌می‌كنند.

نكته دیگر اینكه SPF حقیقی هر ضد‌آفتاب در صورتی اعمال می‌شود كه به میزان ۲ میلی‌گرم از آن بر روی هر سانتی‌متر مربع از پوست استفاده شود‌.

‌با همه این اوصاف باید توجه داشته باشید كه حتی مالیدن روغن ضد‌آفتاب و پوشیدن كلاه نیز شما را مجاز به مواجهه طولا‌نی با آفتاب نمی‌كند. دوری از نور شدید‌ ‌و مداوم خورشید، كلید حفظ سلامت شماست.

دكتر هانیه زایر رضایی