خاطرات «دیروز»

پرونده یی برای بیتلز

زمانی که گروه بزرگی همچون رولینگ استونز تازه به امریکا رسیده بود تا بلکه طرفدارانی هم در ینگه دنیا پیدا کند بیتل ها هنگ کنگ و ژاپن و اصلاً کل جنوب شرق آسیا را هم فتح کرده بودند. اما امروز و در حالی که سال ۲۰۰۸ هم آغاز شده، رولینگ استونز به عنوان شاید محبوب ترین گروه زنده دنیا به پنجمین دهه کاری اش نزدیک می شود. دوامی که قطعاً حاصل اتحاد شدید میک جگر، کیت ریچاردنو، چارلی واتس و ران وود بوده. آثار آنها همچنان در تمام دنیا پرفروش است. بیتل ها اما در مقایسه با رولینگ تنها ۱۰سال عمر کردند، ۱۰ سالی که البته شاید به همه ۵۰ سال حضور رولینگ استونز می ارزید. شاید اگر بخواهیم طور دیگری این موضوع را تحلیل کنیم باید بگوییم ۱۰ سال کار بیتل ها شهرتی فراموش نشدنی را برایشان رقم زد که احتمالاً ۵۰ سال دیگر هم اگر مجله رولینگ استونزی وجود داشت و می خواست ۱۰۰ چهره برتر موسیقی قرن بیستم تا سال ۲۰۵۰ را انتخاب کند، بیتلز همچنان رده اول رده بندی را به خودش اختصاص می دهد.

بیتل ها به عنوان یک پدیده بزرگ از بندر لیورپول در حالی که در بندر فوتبال دوست بریتانیا با ترانه هایشان باعث ساخته شدن بسیاری از شعارهای هواداران متعصب بندری در جزیره شدند دنیای موسیقی را نیز تکان دادند. وقتی پل مک کارتنی در آن صبح سرد زمستانی با بیدار شدن از خواب ملودی گوش نواز«دیروز» (yesterday) را- که به گفته خودش ساعاتی قبل تر در خواب به گوشش خورده بود- نوشت، شاید هرگز تصور نمی کرد روزی ملودی زیبای ساخته شده توسط او به محبوب ترین قطعه موسیقی شاید قرن بیستم تبدیل شود. در واقع «دیروز» فراتر از یک موسیقی حتی از پدیده یی به نام بیتلز پیش افتاد و باعث شد هنوز هم هر کسی در جایی ملودی حتی بی کلامش را می شنود لحظاتی به بیتل ها فکر کند. شرایطی که صرفاً برای یک پیرمرد ۷۰ ساله که جوان دهه ۶۰ میلادی بود و با ترانه های بیتل ها بزرگ شده بود، پیش نمی آید. آنها پدیده بودند چون هنوز هم در دنیا جوانانی که انتظار می رود فقط به گونه هایی مثل «هوی متال»، «متال» یا در حالت خوش بینانه «هاردراک» علاقه مند شوند سراغ بیتل ها می روند و در اینترنت به دنبال آهنگ هایی از آنها هستند که در آرشیوشان وجود ندارد. اگر به عنوان یک مخاطب سری به سایت «یاهو» بزنید برایتان مشخص می شود. که همواره در قسمت «Audio» در یاهو، بیتلز رده اول را به خود اختصاص می دهد و بیشترین جست وجوها مربوط به این گروه محبوب انگلیسی است که بیش از سی و چند سال از پایان دوران اوجش می گذرد.

روزهایی از دهه ۷۰ بودند که انتقاد کردن از بیتل ها بیشتر شبیه یک جرم بزرگ به نظر می رسید. آنها صاحب مکتبی از موسیقی شده بودند. اگر جلوی یک شهروند اهل لیورپول از آنها انتقاد کنید احتمال دارد با شما گلاویز شود. هنوز هستند کسانی که از علاقه بالایشان به بیتل ها ترانه های هیچ گروه دیگری را حتی امتحانی هم گوش نمی کنند. چندی پیش گفته شد شخصی از علاقه وحشتناکش به بیتل ها در لیورپول تمام لباس ها و لوازم شخصی اش را به شکل لوازم شخصی بیتل ها و اتاقش را به شکل اتاق جرج هریسون نوازنده گیتار و یکی از خوانندگان گروه درآورده.

برای مردم انگلیس موسیقی راک مانند فوتبال یک رویداد مهم است که می تواند روی زندگی تک تک آنها تاثیرگذار باشد و در این حالت گروه های موسیقی حالت ویژه یی پیدا می کنند. دست انگلیس ها برای انتخاب هم کاملاً باز است. طبیعی است کشور آنها محل تولد مهم ترین گروه های موسیقی به ویژه راک در قرن بیستم بوده است. از بیتل ها که بگذریم پینک فلوید و لد زپلین که برای خودشان در دنیا طرفداران چند ده و شاید هم چند صد میلیونی دارند. چندی پیش لد زپلین بعد از ۲۲ سال در لندن کنسرتش را اجرا کرد. ۲۲ میلیون نفر برای حضور در کنسرت این گروه ابراز تمایل کرده بودند. و حتی خود رولینگ استونز که از کالت های موسیقی معاصر محسوب می شوند.

روزگاری برای جان لنون، پل مک کارتنی، جرج هریسون و رینگو استار با آن موهای مرتب روی گوش آمده شان به شهرت رسیدن یک دغدغه بود اما آنها بیش از هر گروهی در دوران خودشان شهرت و استقبال مردمی که آنها را ستایش می کردند، دیدند. شاید به همین دلیل بود که به مرور زمان پخته تر شدند، به خصوص جان لنون و جرج هریسون که خاطرات خوبی را در زمان جدایی از گروه در نقاط مختلف دنیا به جای گذاشتند و البته به خصوص جان لنون که خود به تنهایی یک چهره تاثیرگذار و مهم در موسیقی معاصر محسوب می شود. بیتل ها شاید بهترین خاطرات را برای نسل های مختلف مردم رقم زدند. خاطراتی که با «yesterday»، «Hey Jude» یا «Let it be» یا کلی آهنگ مطرح دیگر در ذهن مردم همه جای دنیا ثبت شد؛ خاطرات دیروز...

آرش محمدی