فرهنگ سازی در تماشاگران فوتبال

قربانیان خشونت های ورزشگاهها همیشه به فوتبال ارتباط پیدا كرده است و آنان را بیشتر نوجوانان و پیر مردان تشكیل داده اند

قربانیان خشونت های ورزشگاهها همیشه به فوتبال ارتباط پیدا كرده است و آنان را بیشتر نوجوانان و پیر مردان تشكیل داده اند. شاید به گزاف نگفته باشیم كه هیچ ورزش دیگری با ضایعه های مشابهی چنین سوگوار نشده است. آیا می توان با صراحت گفت كه: فوتبال وخشونت پیوندهای خاصی دارند؟ چرا در مسابقه بزرگ فوتبال داخلی تماشاگران دست به تخریب اتوبوسها، مینی بوسها و دیگر وسایل نقلیه می زنند. فرهنگ سازی در ورزش یكی از معدود فعالیت هایی است كه در جامعه ما نادیده گرفته شده است. شاید طرفداران فوتبال با این اتهام علیه رایج ترین ورزش، مخالف باشند و می گویند كه در جامعه امروز خشونت در همه جا وجود دارد و شكلهای بسیار متنوع به خود می گیرد: از كشتارهای جنگی تا عوارض روزمره تبهكاری و جنایت. و ورزشگاهها را هم در امان نمی گذارد، زیرا كسانی كه به آنجاها می روند فراورده های همین جامعه اند.

اما بحث بر سر این است كه چرا در رشته های دیگر ورزش این اتفاقات به وقوع نمی پیوندد؟ دو و میدانی، شنا و حتی بسكتبال و والیبال هرگز با این عارضه روبرو نیستند. شاید فوتبال خود منشاء خشونت نباشد، اما نوع احساسات و وابستگی های تیمی و حتی ناسیونالیستی به نوعی در فوتبال نشر پیدا كرده است كه گاه از مرز علاقه مندی فراتر رفته و منجر به درگیری می شود.

این همه پرچمهای رنگین، هد بندهای متفاوت و لباسهای رنگارنگ تیمها حاصل كدام برداشت اجتماعی از ورزش است.

روز جمعه گذشته برای چندمین بار پس از بازی دو تیم پرسپولیس و استقلال گروه یا بخشی از تماشاگران به اتوبوسهایی كه خود آنها را به مقصد می رساند صدمه شدید وارد نمودند، خسارت ناشی از این عكس العملها را چگونه می توان به تماشاگرانی نسبت داد كه اكثر آنها نوجوان و جوانند، برای این قشر از تماشاگران فوتبال كه اتفاقاً از حاضرین همیشگی ورزشگاه ها به شمار می آیند چه كرده ایم؟ سخن ما با بخش فرهنگی و اجتماعی سازمان ورزش است، با بخش فرهنگی فدراسیون فوتبال است. نمی گوییم تمام این حركت ها را با كار فرهنگی مرتفع كنیم، اما در بخش روابط عمومی یا فرهنگی در فدراسیون می توان رهنمودهایی را قبل از هر بازی بزرگ داد كه تماشاگران به نظم حاكم بر ورزشگاه عادت كنند و یا بعد از هر بازی این فرهنگ را كسب كنند كه وسیله ای كه با آن به مقصد می رسند از آن خود مردم و این جامعه است و حفظ آن می تواند نیازهای آینده آنها را برطرف كند. تماشاگران می توانند به بهترین شكل شادی خود را نشان دهند، صدهزار تماشاگر می توانند به عنوان كُرغول آسا به هیجان بیایند. برای تیم مورد علاقه خود ابراز احساسات كنند، اما تعدی به حقوق دیگران، آسیب به اتوبوسها و دیگر وسایل از این قاعده خارج است.

امروز در جمهوری فوتبال جهان این اتفاقات كم رنگ تر شده است و این وظیفه ما رسانه ها، مسئولین و حتی گوینده ورزشگاه هاست كه با تكرار شعارها و هدایت تماشاگران آنها را به رفتار نیك تشویق كنند.

این كوتاه از آن جهت آمد كه در هر مسابقه فوتبال اموال مردم بدست خود مردم (تماشاگران) اینگونه خسارت و آسیب نبیند.